Nếu ví cơ thể người như một chiếc xe thì các chất dinh dưỡng đa lượng như chất đạm, chất bột đường, chất béo chính là xăng cung cấp nhiên liệu cho xe chạy. Còn các vi chất dinh dưỡng như vitamin và khoáng chất chính là dầu, giúp động cơ xe vận hành trơn tru.
Điều này có nghĩa là vitamin mặc dù không cung cấp năng lượng nhưng nó có vai trò vô cùng quan trọng để bộ máy trong cơ thể con người hoạt động hiệu quả. Đặc biệt với trẻ nhỏ đang trong độ tuổi tăng trưởng và phát triển mạnh mẽ.
Tuy nhiên, tình trạng trẻ kén ăn, trẻ có xu hướng ăn lệch nhóm chất, trẻ dị ứng thực phẩm… khá phổ biến. Do đó nguy cơ thiếu hụt vitamin của trẻ cũng rất cao. Trong bài viết này, Genetica sẽ cung cấp thêm nhiều thông tin hữu ích để bố mẹ biết rõ hơn về các loại vitamin cần thiết với trẻ và lên kế hoạch ăn uống cho con.
1, Vitamin là gì?
Vitamin là những hợp chất hữu cơ mà cơ thể không tự tổng hợp được, chủ yếu được cung cấp từ các thực phẩm sử dụng hàng ngày. Mặc dù vitamin là những chất dinh dưỡng cần thiết với số lượng nhỏ nhưng nó đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì quá trình trao đổi chất của cơ thể.
2, Phân loại Vitamin
Dựa vào tính chất tan của các loại vitamin, chúng được chia thành hai loại là vitamin tan trong nước và vitamin tan trong chất béo.
Vitamin tan trong nước
Nhóm vitamin này bao gồm vitamin C và các vitamin nhóm B. Đây là những loại vitamin có thể hoà tan trong nước. Do tính chất này nên chúng không được lưu trữ trong mô cơ thể mà tổn tại trong máu và các chất lỏng dạng nước khác và được cơ thể bài tiết ra ngoài qua nước tiểu. Vì vậy, cần phải bổ sung những loại vitamin này hàng ngày để trẻ có được sức khỏe tối ưu.
Vitamin tan trong chất béo
Nhóm vitamin này bao gồm vitamin A, D, E và K. Đây là những loại vitamin có thể hoà tan trong chất béo. Do tính chất này nên chúng có thể được lưu trữ trong mô mỡ của cơ thể và gan.
Các vitamin này có thể tồn tại trong cơ thể trong nhiều ngày hoặc vài tháng cho đến khi cơ thể cần sử dụng. Tuy nhiên, điều quan trọng để dễ dàng hấp thụ các vitamin tan trong chất béo là chúng phải được tiêu thụ cùng với chất béo trong chế độ ăn uống hàng ngày.
3, Các Loại Vitamin cần thiết với trẻ nhỏ
Vitamin A
Vitamin A rất quan trọng đối với thị lực và sự phát triển của xương, đồng thời tham gia vào chức năng miễn dịch của cơ thể. Ngoài ra, vitamin A cũng góp phần thúc đẩy sự phát triển của tế bào và mô trong cơ thể, đặc biệt là tóc, móng và da. Vitamin A được tìm thấy trong trứng, gan, sữa và thực phẩm giàu beta - caroten như cà rốt, bí đỏ, cải xoăn…
Vitamin B
Nhóm vitamin B bao gồm B1 (thiamin), B2 (riboflavin), B3 (niacin),B5 (axit pantothenic), B6 (pyridoxine), B7 (biotin), B9 (axit folic) và B12 (cobalamin). Vitamin B đóng vai trò quan trọng trong hoạt động trao đổi chất của cơ thể. Điều này có nghĩa là chúng giúp giải phóng năng lượng khi cơ thể bạn cần. Bên cạnh đó, nhóm vitamin này còn tham gia sản xuất hồng cầu, mang oxy đi khắp cơ thể.
Nhóm vitamin này được tìm thấy ở ngũ cốc nguyên hạt (lúa mì, yến mạch…), cá, hải sản, thịt gia cầm, trứng, rau lá xanh, các loại đậu và các sản phẩm từ sữa (sữa chua, sữa, phô mai)...
Vitamin C
Vitamin C có vai trò thiết yếu trong việc tăng cường sức mạnh cho các mô cơ thể (nướu răng, xương vá mạch máu). Loại vitamin này cũng giúp cơ thể bạn chống lại nhiễm trùng. Ngoài ra, việc kết hợp thực phẩm chứa vitamin C và sắt trong chế độ ăn uống cũng góp phần làm tăng khả năng hấp thụ sắt cho trẻ. Vitamin C có nhiều trong trái cây họ cam, quýt, ổi, bông cải xanh, ớt chuông…
Vitamin D
Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc tổng hợp tế bào xương, đồng thời hỗ trợ hấp thụ các khoáng chất như canxi.Thiếu vitamin D có thể dẫn tới tình trạng còi xương ở trẻ nhỏ. Vitamin D có nhiều trong sữa chua, phô mai, ngũ cốc, nấm đông cô, cá hồi, cá mòi... Ngoài ra, cơ thể người có thể tổng hợp vitamin D từ ánh sáng mặt trời.
Vitamin E
Vitamin E là hợp chất chống oxy hoá chính của cơ thể và nó bảo vệ tế bào khỏi các tác hại của quá trình oxy hoá. Thiếu vitamin E có thể dẫn đến rối loạn thần kinh bao gồm cử động mất kiểm soát và nói lắp. Vitamin E được tìm thấy chủ yếu ở các loại hạt ( hạt hạnh nhân, hạt hướng dương, quả phỉ, hạt thông…) cá hồi, bơ và quả bơ.
Vitamin K
Vitamin K là vi chất dinh dưỡng quan trọng tham gia điều chỉnh cân bằng nội mô trong máu bằng cách kiểm soát quá trình đông máu. Cùng với vitamin D, vitamin K đóng vai trò quan trọng trong hình thành và tái tạo xương. Thiếu vitamin K dẫn đến rối loạn chảy máu và có thể dẫn đến còi xương ở trẻ.
Trong khi vitamin K1 có thể được bổ sung từ các loại rau có màu xanh thẫm như cải xoăn, cải thìa, rau diếp xanh, cải brussels…, vitamin K2 là sản phẩm của quá trình lên men như natto, miso...
Trong suốt quá trình phát triển của trẻ nhỏ, điều quan trọng là trẻ phải nhận đủ các vitamin cần thiết để đảm bảo sức khỏe tối ưu. Do đó, bố mẹ cần xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, đầy đủ các nhóm chất để con có thể nhận đủ nhu cầu vitamin từ thực phẩm - nguồn cung cấp dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ.
