Bạn có từng thắc mắc vì sao nước biển lại lên xuống theo chu kỳ? Bí ẩn nào ẩn chứa đằng sau hiện tượng thủy triều kỳ thú này? Hãy cùng VietChem khám những kiến thức bổ ích ngay dưới đây. Chúng tôi sẽ giúp bạn giải mã vũ điệu diệu kỳ của nước dưới tác động của lực hấp dẫn.
1. Tìm hiểu tổng quan về hiện tượng thủy triều
Trước tiên, để giúp bạn nắm được những thông tin cơ bản, Vietchem xin giải thích hiện tượng thủy triều. Thủy triều là một hiện tượng tự nhiên quan trọng và đóng vai trò to lớn. Nó không chỉ gây ảnh hưởng đến cuộc sống con người mà còn liên quan đến nhiều vấn đề như động đất, núi lửa, sóng thần,...Vậy thủy triều là gì? Đây là hiện tượng mực nước biển dâng cao và hạ xuống luân phiên theo chu kỳ, thường là hai lần mỗi ngày.
Khám phá hiện tượng thủy triều là gì?
Dưới đây là những đặc điểm của hiện tượng thủy triều mà bạn có thể quan sát được:
- Khi biển dâng nhanh chóng trong vài giờ và làm ngập vùng gian triều thì đó là hiện tượng triều lưu hoặc ngập triều. Một số địa phương còn gọi nó là "con nước lớn".
- Khi mực nước giảm đột ngột trong vài giờ và khiến vùng gian triều lộ ra thì đó là triều xuống hoặc "con nước ròng".
- Khi mực nước đạt đến đỉnh cao nhất của chu kỳ thì đó là triều cao hoặc triều cường.
- Khi mực nước đạt đến mức thấp nhất thì đó là triều thấp.
2. Nguyên nhân sinh ra hiện tượng thủy triều
Sau khi giúp bạn bạn hiểu hơn về thủy triều, chúng tôi sẽ chỉ ra những nguyên nhân gây ra hiện tượng này. Hãy theo dõi ngay dưới đây để biết thêm những thông tin hữu ích:
- Lực hấp dẫn của Mặt Trăng và Mặt Trời kéo Trái Đất về phía chúng, tạo ra lực hút hướng tâm. Lực hút này mạnh hơn ở phần Trái Đất quay về phía Mặt Trăng và Mặt Trời và yếu hơn ở phần quay xa. Do đó, nước biển bị "hút" về phía hai thiên thể này, tạo ra các "lùm" nước biển dâng cao gọi là thủy triều.
Cùng VietChem tìm hiểu vì sao có hiện tượng thủy triều?
- Ngoài ra, hình dạng Trái Đất (hơi dẹt ở hai cực và phình ra ở xích đạo) cũng ảnh hưởng đến thủy triều. Khi Trái Đất quay, phần phình ra ở xích đạo di chuyển qua Mặt Trăng và Mặt Trời. Điều này tạo ra lực hút hướng tâm bổ sung và làm tăng độ cao của thủy triều.
3. Các loại thủy triều
Hiện tượng thủy triều gồm hai loại như sau:
- Thủy triều nhật triều: Là hiện tượng mực nước biển dâng lên và rút xuống một lần mỗi ngày, với chu kỳ trung bình khoảng 24 giờ 50 phút. Biên độ triều, tức là chênh lệch mực nước giữa nước dâng và nước rút của loại thủy triều này, thường nhỏ. Nó dao động trong khoảng 0,5 - 2 mét. Thủy triều nhật triều phổ biến nhất ở các vùng biển ôn đới. Đặc biệt là ở các vĩ độ cao, gần hai cực Trái Đất.
- Thủy triều bán nhật triều: Là hiện tượng mực nước biển dâng lên và rút xuống hai lần mỗi ngày, với chu kỳ trung bình khoảng 12 giờ 25 phút. Biên độ triều của nó thường lớn hơn so với thủy triều nhật triều, dao động trong khoảng 1 - 4 mét. Thủy triều bán nhật triều phổ biến nhất ở các vùng biển nhiệt đới, đặc biệt là ở khu vực xích đạo.
4. Vai trò của thủy triều
Thủy triều có ảnh hưởng to lớn đến đời sống con người và môi trường tự nhiên. Hãy cùng Vietchem tìm hiểu vai trò của nó ngay sau đây:
4.1. Đối với đời sống con người
- Nước triều lên cung cấp nguồn nước ngọt dồi dào cho các khu vực ven biển trong các hoạt động sinh hoạt, nuôi trồng thủy sản,...
- Thủy triều tạo điều kiện thuận lợi cho giao thông thủy bằng cách nâng cao mực nước. Điều này giúp tàu thuyền di chuyển dễ dàng hơn, đặc biệt là ở những khu vực có độ sâu nước thấp. Bên cạnh đó, nó còn tạo nên cảnh quan thiên nhiên độc đáo, thu hút du khách đến với các khu du lịch biển.
- Lợi dụng sự lên xuống của nước triều để tạo ra năng lượng điện. Điều này góp phần bảo vệ môi trường và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.
4.2. Đối với môi trường tự nhiên
- Thủy triều điều hòa khí hậu ven biển, làm giảm ô nhiễm môi trường.
- Thủy triều góp phần hình thành và bồi đắp bờ biển.
- Thủy triều ảnh hưởng đến hệ sinh thái ven biển, tạo môi trường sống cho nhiều loài sinh vật.
Thủy triều mang lại những lợi ích to lớn cho đời sống con người và tự nhiên
5. Tác hại của hiện tượng thủy triều
Bên cạnh những lợi ích, thủy triều cũng tiềm ẩn một số nguy cơ như:
- Lũ lụt do nước biển dâng cao: Nước biển dâng cao do thủy triều có thể gây ra lũ lụt ven biển, đặc biệt là ở những vùng thấp trũng.
- Sạt lở bờ biển: Thủy triều có thể làm bào mòn và sạt lở bờ biển, ảnh hưởng đến các công trình ven biển và khu dân cư ven biển.
- Thay đổi hệ sinh thái ven biển: Biến đổi khí hậu đang làm thay đổi chu kỳ và cường độ của thủy triều. Điều này dẫn đến tác động tiêu cực đến hệ sinh thái ven biển.
Những ảnh hưởng tiêu cực do thủy triều gây ra
Trên đây, VietChem đã cung cấp các thông tin liên quan đến hiện tượng thủy triều. Hy vọng rằng bài viết của chúng tôi sẽ hữu ích với các bạn đọc đang quan tâm đến vấn đề này. Để có thể cập nhật được nhiều thông tin bổ ích, hãy nhấn theo dõi website của VietChem. Còn chần chờ gì nữa, truy cập ngay tại: http://vietchem.com.vn