Theo quan niệm dân gian, ông Táo là vị thần cai quản việc bếp núc trong gia đình, mỗi năm vào ngày 23 tháng chạp, ông Táo sẽ lên Thiên đình báo cáo công việc của gia đình trong một năm qua cho Ngọc Hoàng Thượng đế. Chính vì vậy, vào ngày này, các gia đình Việt Nam thường có mâm cúng ông Táo để tiễn ông Táo lên chầu trời. Cùng Khải Hoàn xem ngay cách sắp lễ và bày biện mâm cúng ông táo đơn giản nhé!
Vì sao phải làm lễ cúng ông Công, ông Táo?
Một năm thường bắt đầu với niềm vui của Tết Nguyên Đán và kết thúc với sự long trọng của Tết ông Táo vào ngày 23 tháng Chạp. Theo quan niệm dân gian, để đảm bảo sự phù trợ của Táo Quân, người ta thường tổ chức lễ tiễn ông Táo về chầu trời vào ngày này.Vào đêm 30 tháng Chạp, ông Táo trở về cùng gia đình, mở ra một chuỗi lễ hội làm nên vòng luân phiên của âm dương. Lễ Tết không chỉ là dịp chào đón năm mới mà còn là sự chuyển hóa tinh thần, mang lại may mắn và hạnh phúc cho mọi người.Theo tín ngưỡng truyền thống, sau khi nghe báo cáo của Táo Quân, Ngọc Hoàng sẽ quyết định thưởng trừng gia chủ. Do đó, vào ngày 23 tháng Chạp, trước khi Táo Quân lên thiên đình, người ta thực hiện lễ cúng ông Táo để nhận được sự “nói tốt” cho nhà mình, hy vọng rằng điều này sẽ đem lại tài lộc và an khang cho năm mới.Không chỉ giữ cho gia chủ tránh khỏi những biến động xấu, sự hiện diện của Táo Quân còn đánh thức sự bảo vệ, ngăn chặn sự xâm phạm của ma quỷ, tạo nên không gian yên bình và an lành trong mỗi gia đình.
Cách chuẩn bị mâm cỗ cúng ông Táo đơn giản
Tùy theo vùng miền, điều kiện kinh tế… mà mâm cúng ông Công ông Táo có sự khác biệt đôi chút. Cùng Khải Hoàn tham khảo gợi ý mâm cỗ cúng 3 miền dưới đây nhé.
Mâm cúng ông Táo đặc trưng miền Bắc
Theo truyền thống, mâm cúng ông Táo, ông Công miền Bắc gồm những món ăn sau:
- Gà luộc hoặc quay
- Thịt lợn luộc
- Canh măng nấu xương
- Xôi gấc
- Nem rán
- Rau xào
- Dưa hành, dưa muối
Đặc biệt, mâm cơm cúng ông Công ông Táo ở nhiều địa phương khu vực Bắc bộ sẽ có xôi chè, thường là chè bà cốt, nấu bằng nếp cái, xôi vò, đường nâu và gừng.Mâm lễ đặc biệt đầy ắp các món truyền thống như xôi, gà, chả, nem rán, giò thủ, mang theo hương vị đậm đà của nền văn hóa ẩm thực Bắc,… sẽ có cá chép được chọn làm lễ vật cúng, có thể là cá chép giấy đốt sau khi làm lễ hoặc cá chép sống được mang đi thả phóng sinh.Tùy thuộc vào mỗi gia đình mà sẽ cúng 1 hoặc 3 con cá chép vàng và một bộ áo mũ các Táo.
Mâm cúng ông Táo đặc trưng miền Trung
Người miền Trung chịu thương chịu khó, 23 tháng chạp đến dù thế nào cũng phải bày biện mâm cơm thật tươm tất với đủ đầy các món ăn mang hương vị đậm đà, mặn mà thơm ngon. Nhìn chung, một mâm cúng Táo quân đơn giản và phổ biến nhất ở miền Trung thường bao gồm các món như:
- Xôi gấc
- Giò chả
- Nem rán
- Rau xào
Ngoài ra, mâm lễ cúng ông Táo cả người miền Trung thường có mâm cơm cúng phải có cá thu hoặc cá ngừ, ngựa giấy, hoa tươi, hoa quả, đặt tượng mới và tượng cũ cạnh nhau.
Mâm cúng ông Táo đặc trưng miền Nam
Mâm cúng ông Táo miền Nam có những điểm khác biệt so với mâm cúng ông Táo các vùng miền khác. Một trong những điểm khác biệt dễ nhận thấy nhất là mâm cúng ông Táo miền Nam không có cá chép. Thay vào đó, mâm cúng sẽ có thêm một đĩa đậu phộng, kẹo vừng đen và một bộ “cò bay, ngựa chạyNhìn chung, một mâm cúng Táo quân phổ biến ở miền Nam thường bao gồm các món như:
- Gà luộc hoặc quay
- Thịt heo luộc
- Đĩa rau xào
- Xôi gấc
- Củ kiệu, củ cải muối
- Canh mọc
- Trái cây tươi
Thời Gian Và Nghi Thức Cúng Ông Công Ông Táo
Nghi thức cúng ông Công ông Táo ở miền Bắc
Quan niệm rằng sau 12h00 trưa ngày 23 tháng Chạp, ông Công ông Táo sẽ trở về chầu trời, khiến cho mọi gia đình miền Bắc hân hoan chuẩn bị cho lễ cúng từ rất sớm.
Khác biệt nổi bật so với miền Nam và Trung, người miền Bắc thường tổ chức lễ cúng từ ngày 20 tháng Chạp, và lễ cúng cuối cùng sẽ kết thúc trước 12h00 ngày 23. Chuẩn bị lễ vật cho lễ cúng ông Táo ở miền Bắc là một quá trình cầu kỳ và đầy đủ. Mâm cơm cúng thường gồm nhiều món ăn truyền thống tạo nên bữa cỗ phong phú và đậm đà hương vị đất trời.
Nghi thức lễ cúng bắt đầu bằng việc chuẩn bị bàn thờ ông Táo, được gia chủ trang trí một cách sạch sẽ và trang nghiêm. Sau đó, gia chủ thắp hương và đọc bài khấn tiễn ông Táo về trời.
Một điểm đặc biệt trong lễ cúng ông Táo ở miền Bắc là việc thả cá chép sau khi cúng. Cá chép thường là màu đỏ, được thả xuống sông hoặc ao hồ, biểu tượng cho sự vui vẻ và sung túc. Cuộc di chuyển của cá chép sau khi được thả cũng tượng trưng cho việc ông Táo trở về trời.
Nghi thức cúng ông Công ông Táo ở miền Trung
Lễ cúng ông Táo ở miền Trung mang đặc trưng và nét riêng biệt, phản ánh sự đa dạng và sáng tạo trong nghi thức tín ngưỡng của cộng đồng này.Đầu tiên, việc thay cát mới trong lư hương và lau dọn bàn thờ ông Táo là bước khởi đầu quan trọng, tạo ra không gian linh thiêng và sạch sẽ cho nghi lễ.Người miền Trung thường dâng lên mâm cúng một con ngựa bằng giấy, đầy đủ với yên cương, và đốt vàng mã, đồng thời cúng nhiều lễ vật khác. Điều đặc biệt là họ không có áo mũ vàng mã cho các Táo, khác biệt so với miền Bắc.Sau lễ cúng, gia chủ tiến hành việc đưa 3 tượng Táo quân cũ tiễn khỏi bàn thờ bếp và đặt chúng ở các am miếu, đầu xóm, hoặc dưới gốc cây cổ thụ ngã ba đường. Tiếp theo, họ rước 3 tượng Táo quân mới để đặt lại lên bàn thờ, đánh dấu sự bắt đầu của một năm mới.Ở Huế, trong sáng ngày 23, nhiều gia đình còn dựng cây nêu trước sân nhà, một biểu tượng truyền thống của lễ cúng ông Táo. Lễ cúng ông Táo thường diễn ra vào chiều 30 Tết, khi họ rước thần về, và vào sáng mùng 1 Tết, ông Táo mới được an vị, tạo nên những bước khởi đầu linh thiêng và truyền thống cho năm mới.
Nghi thức cúng ông Công ông Táo ở miền Nam
Ở miền Nam, người ta thường làm lễ vào buổi tối, khoảng 20 giờ - 23 giờ. Họ cho rằng thời điểm cuối ngày, khi cả gia đình đã dùng xong bữa tối, không còn nấu nướng và dùng đến bếp thì mới được tiễn Táo quân lên gặp Ngọc Hoàng.Bàn thờ ông Táo được sắp xếp trang nghiêm, với bài vị, bát hương, lọ hoa, và chén nước, tạo nên không gian linh thiêng. Việc thắp hương và đọc bài khấn là cúng ông Táo, bày tỏ lòng thành kính và tôn trọng đối với vị thần trông coi những công việc gia đình trong suốt năm qua.Sau nghi thức cúng, gia chủ thường thả cá chép xuống sông hoặc ao hồ, biểu tượng cho sự trở về của ông Táo vào thiên đình.Ngoài ra, miền Nam còn ghi chú một số phong tục đặc trưng như cúng ông Táo bằng con ngựa giấy hay cúng bằng con gà trống, thể hiện sự sáng tạo và đa dạng trong việc tôn vinh vị thần này.
Một Số Lưu Ý Khi Làm Lễ Cúng Ông Công Ông Táo
Để lễ cúng ông Công ông Táo được trọn vẹn và thành tâm, gia chủ cần lưu ý một số điều sau:
- Nơi cúng: Mâm cúng ông Táo thường được bày ở bàn thờ gian bếp. Nếu nhà không có bàn thờ ông Táo thì có thể bày ở bàn thờ gia tiên. Mâm cỗ cần được bày biện gọn gàng, sạch sẽ, thể hiện lòng thành của gia chủ.
- Không cầu xin tài lộc khi cúng ông Táo: Khi làm lễ cúng ông Công, ông Táo mà cầu xin tài lộc, công danh, tình duyên là không phù hợp, không nên phát tâm cầu khấn những điều này.
- Cách thả cá chép: Khi phóng sinh cá chép, hãy nhẹ nhàng thả cá từ túi nilon hoặc lòng bàn tay xuống nước, để cá tự bơi ra. Tránh ném cá từ các điểm cao vì điều này có thể gây tổn thương và làm giảm khả năng sống sót của cá. Đồng thời, tránh phóng sinh ở những khu vực ô nhiễm để tăng khả năng sống sót của cá.
- Không cúng tiền âm phủ: Lý do là vì ông Công ông Táo là những vị thần tiên, không phải là vong hồn người âm. Họ là những vị thần có quyền năng cao, có thể tự mình lên chầu trời để báo cáo công việc của gia đình. Việc đốt tiền âm phủ cho ông Công ông Táo là một sự mê tín, không có căn cứ.
Chuẩn bị mâm cúng ông Công, ông Táo ngày Tết thực sự trở nên đậm đà và trọn vẹn hơn với nước mắm Khải Hoàn.
Nước mắm Khải Hoàn, với hương vị đặc trưng và chất lượng đã được kiểm chứng, không chỉ làm tăng thêm hương vị cho các món ăn trong mâm cúng, mà còn góp phần tôn vinh nét đẹp của ẩm thực truyền thống Việt Nam.Mỗi mâm cỗ cúng ông Táo không chỉ đơn thuần là bữa ăn, mà còn là biểu tượng của sự sum vầy, ấm áp và niềm hi vọng về một năm mới an lành, thịnh vượng. Khải Hoàn lấy làm vinh dự khi trở thành một phần “tết” của mọi gia đình không những vào những dịp quan trọng mà cả trong đời sống hằng ngày của mọi gia đình!
Để có thể đặt hàng quý khách có thể liên hệ qua Fanpage nước mắm Khải Hoàn hoặc qua số hotline: (0297)3995959 - 39932235 để được tư vấn về sản phẩm và chính sách ưu đãi trong dịp tết 2024 này!
Nước mắm truyền thống Phú Quốc Khải Hoàn luôn luôn gìn giữ kim chỉ nam Truyền Thống - Khoa Học - Chất Lượng. Khải Hoàn là doanh nghiệp dẫn đầu nghề nước mắm truyền thống tại Việt Nam, đã trải qua 3 thế hệ với hơn 40 năm gầy dựng và phát triển giúp nước mắm truyền thống Phú Quốc được vinh danh trở thành một “di sản” của Phú Quốc và của Việt Nam. Khải Hoàn luôn phát huy làng nghề truyền thống, giữ vững chữ tín với khách hàng an toàn khi sử dụng.
Khải Hoàn Phú QuốcTruyền thống là danh dự
