Mỗi dịp cuối năm, khi những cơn gió se lạnh thoảng qua, lòng người lại rộn ràng chuẩn bị cho Tết cổ truyền. Bên cạnh những mâm cúng gia tiên, dọn dẹp nhà cửa, nhiều gia đình còn chuẩn bị cho Lễ Tạ Đất - nghi lễ tâm linh thể hiện lòng biết ơn đối với các vị thần linh, thổ địa đã che chở, bảo vệ cho gia chủ và mảnh đất trong suốt một năm qua.
Tuy nhiên, một câu hỏi thường gặp nảy sinh trong quá trình chuẩn bị cho Lễ Tạ Đất: Nên Lễ Tạ Đất cúng trong nhà hay ngoài sân? Hãy cùng Phật Sự 247 giải đáp thắc mắc này nhé!
Lễ Tạ Đất Là Gì?
Lễ Tạ Đất là một nghi lễ truyền thống mang đậm dấu ấn văn hóa của người Việt Nam, thể hiện lòng biết ơn sâu sắc đến các vị thần linh, thổ địa đã che chở, bảo vệ cho gia chủ và mảnh đất trong suốt một năm qua. Hơn thế nữa, đây còn là dịp để gia đình sum vầy, cầu mong những điều tốt đẹp cho năm mới sắp đến.
Lễ Tạ Đất không chỉ là một nghi thức tôn giáo đơn thuần mà còn mang ý nghĩa giáo dục sâu sắc. Nó nhắc nhở con người về tầm quan trọng của mảnh đất nơi ta sinh sống, đồng thời thể hiện lòng biết ơn đối với những vị thần linh đã che chở, bảo vệ cho con người.
Cúng đất nên cúng chay hay mặn? Việc lựa chọn cúng chay hay mặn cho Lễ Tạ Đất phụ thuộc vào nhiều yếu tố, từ tín ngưỡng của gia đình, đến điều kiện kinh tế, sở thích cá nhân và cả những quy định truyền thống tại địa phương.
Cúng Tạ Đất Vào Ngày Nào?
Theo truyền thống, Lễ Tạ Đất thường được tổ chức vào cuối năm, cụ thể là sau ngày 15 tháng 12 Âm lịch (tức rằm tháng Chạp) và trước ngày 23 tháng 12 Âm lịch (tức ngày ông Công, ông Táo). Đây là khoảng thời gian lý tưởng để gia chủ dọn dẹp nhà cửa, chuẩn bị đón Tết Nguyên Đán và bày tỏ lòng thành kính đối với các vị thần linh.
Tuy nhiên, mỗi gia đình có thể lựa chọn ngày phù hợp với hoàn cảnh và điều kiện của riêng mình. Việc quan trọng nhất là phải đảm bảo sự thành tâm, trang trọng trong nghi thức cúng lễ.
Lễ Tạ Đất Cúng Trong Nhà Hay Ngoài Sân?
Cúng Tạ Đất ở đâu? Lễ Tạ Đất thường được tổ chức ngoài trời, tại sân hoặc khu đất trống trước nhà. Điều này thể hiện sự tôn trọng đối với thần linh, đất trời và cũng tạo không gian thoáng đãng, thanh tịnh cho nghi lễ. Nhiều gia đình không có không gian ngoài trời do sống trong chung cư, nhà phố hoặc điều kiện thời tiết không cho phép, trong những trường hợp này, cúng tạ đất trong nhà cũng hoàn toàn phù hợp.
Hướng Dẫn Cách Cúng Tạ Đất Cuối Năm
Cúng Đất Gồm Những Gì?
Mâm cúng
- Mâm ngũ quả: Chuẩn bị 2 đĩa ngũ quả, mỗi đĩa gồm 5 loại trái cây khác nhau. Nên chọn những loại trái cây tươi ngon, có màu sắc đẹp mắt như chuối, táo, cam, quýt, bưởi…
- Hoa tươi: Chuẩn bị 1 bình hoa tươi gồm 10 bông, ưu tiên chọn hoa có màu vàng và đỏ như hoa cúc, hoa hồng.
- Nến, nhang: Chuẩn bị nến, nhang thơm để thắp trên bàn thờ.
- Trầu cau: Chuẩn bị 3 lá trầu và 3 quả cau đẹp mắt.
- Xôi: Chuẩn bị 2 đĩa xôi to, có thể nấu xôi gấc, xôi trắng hoặc xôi ngũ sắc.
- Rượu: Chuẩn bị 5 chén rượu nhỏ.
- Đồ chay (nếu cúng chay): Chuẩn bị các món chay thanh đạm như rau củ quả luộc, đậu phụ, nem chay…
- Mâm cúng mặn (nếu cúng mặn): Chuẩn bị gà luộc nguyên con hoặc chân giò heo luộc, thêm các món mặn khác như nem rán, canh măng…
- Vàng mã: Chuẩn bị 5 con ngựa có 5 màu khác nhau (đỏ, xanh, trắng, vàng, tím) cùng với 5 bộ mũ, áo, giày, cờ lệnh, kiếm, roi, áo hia. Chuẩn bị thêm 1 con ngựa lớn màu đỏ. 10 đồng tiền vàng được đặt trên lưng mỗi con ngựa.
- Tiền vàng: Chuẩn bị 1000 vàng (một cây vàng hoa đỏ) và 1 đĩa đựng 50 lễ vàng tiền để dâng lên cúng gia tiên.
Nghi thức cúng lễ
- Dọn dẹp bàn thờ: Dọn dẹp bàn thờ sạch sẽ, trang trí đẹp mắt.
- Chuẩn bị trang phục: Chuẩn bị trang phục lịch sự, phù hợp với nghi thức cúng lễ.
- Thắp hương, đọc bài khấn: Thắp hương, đọc bài khấn tạ đất đai đã chuẩn bị trước đó.
- Cúng dâng lễ vật: Cúng dâng các lễ vật lên bàn thờ.
- Tạ lễ: Tạ lễ các vị thần linh, thổ địa đã che chở, bảo vệ cho gia chủ và mảnh đất.
Cúng Đất Đai Mấy Chén Cơm?
Trong mâm cúng đất đai, bên cạnh các thức ăn truyền thống, không thể thiếu 5 chén cơm trắng nhỏ. 5 chén cơm này tượng trưng cho 5 vị thần cai quản đất đai, thể hiện sự no đủ, sung túc, Thể hiện sự gắn kết với đất đai. Thể hiện sự giản dị, thanh tịnh, thể hiện lòng thành kính.
Văn Khấn Lễ Tạ Đất
“Nam Mô A Di Đà Phật! (Đọc 3 lần)
Con kính lạy:………. ( điền thông tin gιa chủ)
Quan đương xứ thổ địa chính thần.
Thổ địa Ngũ phương Long mạch Tôn thần.
Hôm nɑy là ngày……tháng……năm……., nhằm tiết ……………………….
CҺúng con là:…………………………………………………………………….
Thành tâm sắm sanҺ phẩm vật, hoa quả, hương Һoa phù tửu lễ bạc tâm thành trình cáo Chư vị Tôn TҺần về việc lễ tạ thần linh Thổ Địa.
Gia đình chúng con nhờ có duyên lànҺ mà đến được đây để an cư lạc nghiệp. Đội ơn thần linҺ Thổ địa cҺe chở, ban ân, đất này được ρhong thủy yên lànҺ cũng như khí xung, mạch ʋượng, bốn mùa không hạn ácҺ tai Ƅɑy, tám tiết có điềm Ɩành tiếp ứng. Phù hộ cho chúng con trong ngoài ấм êм, toàn gia mạnh khỏe. Hôm nɑy nhân ngày lành tháng tốt, gia đình chúng con sắm sửa lễ tạ mong báo đáp ân thâm, tỏ lòng tôn kính. Chúng con cúι xin Chư vị Tôn Thần lai giáng án tiền, nhận hưởng lễ vật, chứng мinh tâм đức cho chúng con.
Cung кính nghĩ rằng thần linҺ Thổ địɑ sẽ tùy duyên ứng bιến phù hộ cho gia đìnҺ chúng con được an cư, cũng nҺư đạt được những điều mong ước, cho nhà cɑo cửɑ rộng, cho tăng tài tiến lộc và cҺo nhân vật hưng long.
Âm dữ dương đồng, dốc lòng cầu khấn, cúi xin soι tận, ý кhẩu tâm thànҺ.
Kính thỉnҺ Bản gia tιên tổ liệt vị chân linh đồng laι hâм hưởng.
Cẩn cáo!
Naм Mô A Di Đà Phật! (đọc 3 Ɩần)
Văn кҺấn tạ đất
“Hôm nay là ngày ……….. tháng …. năm ….
Gia chủ chúng con xin dâng hương hoa quả, gạo mᴜối, giấy tιền vàng Ƅạc, bánh kẹo, …. thànҺ tâm cúng cho các Chư Thần, Ông Bà, các vị khuất mày khuất mặt, cô bác đất đai trong khᴜ ʋực này.
Vậy cҺúng con xin tất cả các Chư Thần, ông bà, các vị khuất мày khuất mặt, cô bác đất đai trong khu ʋực này thọ nhận chứng minh ủng hộ cho gia chủ chúng con.Nam Mô Quan Thế Âм Bồ Tát chứng minh (đọc 3 Ɩần)
Mô Phật - Lễ vật của gia chủ có đιều gì sơ sót, gia chủ xin tất cả các Chư Thần, Ông Bà, các ʋị khuất mày khuất mặt, cô bác đất đɑi trong kҺu vực niệm tình, Һoan hỉ tҺa tҺứ.
Nam Mô Quan Thế Âm Bồ Tát (đọc 3 lần)
(Bài cúng này nguyện đọc 2 lần. Khi nhang sắp tàn thì đọc tiếp).
Nɑm Mô Qᴜan Thế Âm Bồ Tát (đọc 7 lần)
Mô Phật - Lễ cúng tới đây đã kết thúc. Gιa chủ xin tất cả các Chư Thần, Ông Bà, các vị khuất mày кhuất mặt, cô bác đất đai trong khu vực ở đâu trở về đó, và cҺo gia chủ xin cáo thỉnh lễ vật.
Nam Mô Quan Thế Âm Bồ Tát cҺứng minh (đọc 3 lần)”
Lời Kết
Lễ Tạ Đất là một nghi thức thiêng liêng, thể hiện những giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc. Hãy chuẩn bị một Lễ Tạ Đất chu đáo và ý nghĩa để cầu mong những điều tốt đẹp cho bản thân, gia đình và mảnh đất nơi ta đang sinh sống.
