Ngứa vùng kín (ngứa âm đạo hay âm hộ) là tình trạng thường gặp ở phụ nữ gây nhiều khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng sống, công việc và đời sống tình dục. Trong những trường hợp chỉ bị ngứa nhẹ ở vùng kín và không có bất kỳ triệu chứng bất thường hoặc đáng lo ngại nào, chị em có thể áp dụng các cách trị ngứa vùng kín dễ dàng thực hiện tại nhà dưới đây..
Cần biết gì về tình trạng ngứa vùng kín?
BS.CKI Nguyễn Quang Nhật, Bác sĩ Trung tâm Sản Phụ khoa Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết có rất nhiều nguyên nhân gây ngứa vùng kín là do đâu để áp dụng giải pháp phù hợp, cũng như có biện pháp ngăn ngừa tình trạng ngứa tái phát. Có rất nhiều nguyên nhân khiến chị em bị ngứa vùng kín, có thể ngứa trong âm đạo hoặc ngứa ở hai mép âm hộ, trong đó phải kể đến: (1)
- Vệ sinh vùng kín không sạch sẽ hoặc không đúng cách, nhất là trong kỳ kinh nguyệt và trước, sau khi quan hệ tình dục tạo điều kiện cho virus, vi khuẩn xâm nhập gây ngứa.
- Mặc đồ lót quá chật và bó sát, chất liệu quần không thông thoáng khiến vùng kín bị bí bách.
- Vùng kín bị kích ứng với các chất hóa học có trong dung dịch vệ sinh phụ nữ có nồng độ pH quá cao, xà phòng tắm có chất tẩy rửa hoặc hương liệu mạnh, bao cao su, kem tẩy lông vùng bikini…
- Sự thay đổi hormone nữ gây ngứa vùng kín khi mang thai, sử dụng các phương pháp tránh thai chứa nội tiết tố hoặc khi phụ nữ bước sang thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh.
- Có rận mu ở lông vùng kín.
- Bị các bệnh về da như vảy nến, hắc lào, lang ben… tại cơ quan sinh dục gây ngứa.
Ngoài ra, tình trạng ngứa vùng kín cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo của các bệnh phụ khoa như:
- Nhiễm khuẩn âm đạo.
- Nhiễm trùng nấm men.
- Viêm âm đạo do vi khuẩn.
- Các bệnh lây qua đường tình dục như sùi mào gà, lậu, chlamydia, trichomonas…
“Có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng ngứa vùng kín ở nữ giới, chị em cần thăm khám để xác định nguyên nhân, mức độ và tình trạng bệnh, dựa vào đó mới biết cách điều trị phù hợp và hiệu quả”, bác sĩ Nguyễn Quang Nhật chia sẻ.
15 cách trị ngứa vùng kín tại nhà hiệu quả và an toàn
Ngứa âm đạo phải làm sao là thắc mắc hàng đầu của chị em khi gặp phải tình trạng này. Với những trường hợp chỉ bị ngứa nhẹ và không có bất kỳ triệu chứng bất thường hoặc đáng lo ngại nào, chị em có thể áp dụng 15 mẹo trị ngứa vùng kín dưới đây để cải thiện nhanh triệu chứng. (2)
Lưu ý, trước tiên chị em cần xác định nguyên nhân gây ngứa vùng kín là gì, trên cơ sở đó mới lựa chọn được cách chữa ngứa vùng kín phù hợp và hiệu quả.
1. Vệ sinh vùng kín đúng cách
Nếu tình trạng ngứa vùng kín đơn thuần chỉ là do vệ sinh vùng kín chưa đúng cách, cách điều trị vô cùng đơn giản đó là tìm hiểu cách vệ sinh vùng kín sạch sẽ và đúng cách.
Chị em cần biết rằng âm đạo có khả năng tự làm sạch, vì thế điều chị em cần quan tâm là làm sạch bên ngoài âm đạo và âm hộ bằng nước ấm. Có thể sử dụng dung dịch vệ sinh có nồng độ pH phù hợp để không làm mất độ cân bằng tự nhiên của âm đạo. Không sử dụng xà phòng thơm, gel hoặc các chất tẩy rửa được quảng cáo. Đặc biệt, chỉ nên rửa nhẹ nhàng bên ngoài âm hộ, tuyệt đối không thụt rửa sâu trong âm đạo.
Tham khảo cách vệ sinh vùng kín đúng cách tại đây.
2. Tránh mặc quần lót bó sát
Mặc quần lót quá chật, bó sát vào cơ thể hoặc chất liệu quần không thông thoáng, gây bí bách có thể gây ngứa âm đạo và tăng nguy cơ nhiễm trùng nấm Candida vùng kín hoặc viêm âm đạo do vi khuẩn.
Cách trị ngứa vùng kín trong trường hợp này rất đơn giản. Chị em cần thay đổi thói quen và sở thích của mình, nên mặc quần lót vừa vặn và rộng rãi, chọn quần có chất liệu thông thoáng. Khi đi ngủ, chị em không nên mặc quần lót để các bộ phận kín “được thở”.
3. Baking soda
Tắm bằng baking soda có khả năng điều trị nhiễm trùng nấm men cũng như một số vấn đề ở da gây ngứa vùng kín. Theo một nghiên cứu năm 2012, baking soda có tác dụng kháng nấm. Một nghiên cứu năm 2014 cho thấy baking soda có khả năng giết chết tế bào Candida - tế bào gây nhiễm trùng nấm men. Nghiên cứu khác từ năm 2005 cho thấy việc tắm bằng baking soda cũng là phương pháp hiệu quả điều trị bệnh vảy nến.
Chị em có thể thực hiện trị ngứa vùng kín bằng cách tắm baking soda như sau:
- Tắm sạch sẽ và vệ sinh âm đạo bằng nước sạch, tốt nhất nên sử dụng nước ấm và tuyệt đối không thụt rửa trong âm đạo.
- Hòa tan khoảng ¼ đến 2 cốc baking soda vào bồn tắm.
- Ngâm mình trong bồn tắm từ 10-40 phút, tối đa 3 lần mỗi ngày.
Cần lưu ý, mặc dù baking soda được chứng minh an toàn cho vùng da âm đạo nhạy cảm, nhưng chị em không nên tắm baking soda trong trường hợp có vết cắt hoặc vết loét hở ở vùng kín.
4. Sữa chua Hy Lạp
Nếu đang băn khoăn bị ngứa bên ngoài vùng kín phải làm sao thì sữa chua Hy Lạp là một gợi ý cho chị em. Sữa chua chứa men vi sinh thúc đẩy sự phát triển của hệ vi khuẩn có lợi trong âm đạo. Loại vi khuẩn này sẽ giúp tiêu diệt một số loại nấm men, nhờ đó giữ âm đạo luôn khỏe mạnh.
Một nghiên cứu thực hiện năm 2012 trên 129 phụ nữ mang thai bị nhiễm trùng nấm men, trong đó 82 người điều trị bằng sữa chua và mật ong, 47 người sử dụng kem điều trị nấm không kê đơn. Kết quả cho thấy sữa chua và mật ong là cách trị ngứa ở vùng kín hiệu quả hơn. Một nghiên cứu năm 2015 trên 70 phụ nữ không mang thai cũng cho kết luận tương tự.
Trị ngứa vùng kín bằng sữa chua Hy Lạp được thực hiện như sau:
- Sử dụng sữa chua Hy Lạp không được và không hương liệu.
- Rửa sạch vùng kín bằng nước sạch, nên sử dụng nước ấm. Sau đó bôi một ít sữa chua vào vùng da bị ngứa rồi massage nhẹ nhàng trong vòng 10 phút. Thực hiện 3 lần mỗi tuần để cảm nhận hiệu quả.
- Lưu ý, chỉ nên bôi sữa chua ở vùng da bị ngứa bên ngoài, tuyệt đối không thụt sâu bôi bên trong âm đạo.
5. Bổ sung Probiotics
Một trong những cách trị ngứa âm đạo hiệu quả và an toàn mà chị em có thể áp dụng là bổ sung Probiotics vào chế độ ăn uống hàng này. Lý do bởi luôn tồn tại vi khuẩn có lợi và nấm men gây ngứa ở môi trường âm đạo. Nếu hệ lợi khuẩn suy giảm sẽ khiến nấm men phát triển mạnh hơn, tấn công gây tình trạng ngứa. Do đó, bổ sung Probiotics từ sữa chua và các chất bổ sung sẽ giúp tăng cường lợi khuẩn ở âm đạo.
6. Dầu dừa
Dầu dừa phát huy hiệu quả trong điều trị các vấn đề ở da như bệnh chàm. Một nghiên cứu cho thấy bôi dầu dừa tại chỗ giúp cải thiện tình trạng khô và dưỡng ẩm cho da. Một nghiên cứu khác còn cho thấy dầu dừa có hiệu quả tương tự như thuốc kháng nấm Clotrimazole trong điều trị nhiễm trùng nấm men. Vì thế, nếu chị em bị ngứa âm đạo do nhiễm trùng nấm men, bệnh chàm hoặc do âm đạo bị khô, dầu dừa là một gợi ý phù hợp.
Cách trị ngứa vùng kín bằng dầu dừa được thực hiện như sau:
- Chuẩn bị khoảng 5ml dầu dừa nguyên chất, không chứa hương liệu.
- Vệ sinh vùng kín bằng nước sạch và lau khô.
- Bôi dầu dừa vào vùng da bị ngứa ngoài âm hộ rồi massage nhẹ nhàng trong 20 phút, tuyệt đối không thụt vào trong âm đạo.
- Chỉ thực hiện tối đa 2 lần/tuần.
7. Mật ong
Từ lâu mật ong đã có một vị trí trong y học cổ truyền, được xem là một phương pháp điều trị bệnh chàm hiệu quả. Với đặc tính chống viêm và kháng khuẩn, mật ong là một phương pháp điều trị hiệu quả viêm âm đạo do vi khuẩn. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, bôi một ít mật ong vào âm hộ sẽ giúp điều trị hiệu quả tình trạng nhiễm trùng nấm men - một trong những nguyên nhân gây ngứa vùng kín.
Phương pháp này được thực hiện như sau:
- Chuẩn bị một ít mật ong nguyên chất.
- Vệ sinh vùng kín sạch sẽ và lau khô.
- Bôi mật ong vào vùng da bị ngứa trong 5 phút rồi rửa sạch bằng nước ấm.
- Lưu ý, chị em chỉ nên bôi mật ong ở vùng da bên ngoài, tuyệt đối không thụt sâu trong âm đạo.
8. Chườm mát
Chườm mát là giải pháp khá nhanh chóng và hiệu quả trong những trường hợp ngứa vùng kín do sự thay đổi hormone hoặc suy giảm lượng Estrogen trong kỳ kinh nguyệt, khi mang thai hoặc bước vào thời kỳ tiền mãn kinh, mãn kinh. (3)
Chị em có thể chuẩn bị một chiếc khăn sạch và một ít nước đá viên. Nên tự làm đá tại nhà để đảm bảo nguồn nước sạch. Đặt chiếc khăn lạnh lên âm hộ trong khoảng 3-5 phút để cảm nhận hiệu quả.
9. Yến mạch
Bột yến mạch có thể làm giảm viêm da và giảm ngứa vùng kín nhanh chóng, vì thế chị em có thể sử dụng bột yến mạch để trị ngứa vùng kín do sự thay đổi nội tiết tố hoặc do kích ứng với hóa chất trong dung dịch vệ sinh.
Cách sử dụng bột yến mạch trong trị ngứa vùng kín như sau:
- Vệ sinh vùng kín sạch sẽ bằng nước ấm.
- Hòa tan bột yến mạch với nước để tạo thành hỗn hợp đặc sệt. Sau đó bôi vào vùng da bị ngứa ngoài âm hộ trong vòng 20 phút rồi rửa sạch lại với nước.
- Chị em có thể sử dụng yến mạch để trị ngứa vùng kín do thay đổi nội tiết hoặc kích ứng hóa chất trong dung dịch vệ sinh
10. Sử dụng lô hội (nha đam)
Gel lô hội được chứng minh có tác dụng làm dịu cơn ngứa do nhiều căn bệnh, vì thế chị em có thể sử dụng như giải pháp trị ngứa vùng kín. Cách thực hiện như sau:
- Vệ sinh vùng kín sạch sẽ và lau khô.
- Bôi một lớp gel lô hội lên vùng da bị ngứa trong khoảng 20 phút rồi rửa sạch với nước. Chỉ bôi ở vùng da bên ngoài, tuyệt đối không thụt sâu trong âm đạo.
- Kiên trì thực hiện 2-3 lần/ngày để cảm nhận hiệu quả.
- Chị em cần lưu ý rằng, gel lô hội chỉ giúp cải thiện triệu chứng ngứa ngáy ở âm đạo, không thể giải quyết tình trạng nhiễm trùng.
11. Nước muối
Bị ngứa âm đạo phải làm sao? Một trong những cách trị ngứa vùng kín hiệu quả là sử dụng nước muối bởi muối có tính sát khuẩn cao, do đó sẽ ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn gây viêm nhiễm phụ khoa hiệu quả. Chị em có thể pha loãng muối trong nước ấm hoặc chọn mua nước muối sinh lý 0,9% tại các nhà thuốc uy tín để vệ sinh nhẹ nhàng vùng kín.
Lưu ý, nước muối có thể phá vỡ sự cân bằng tự nhiên của môi trường âm đạo nên chị em chỉ nên sử dụng tối đa 2 lần/tuần. Ngoài ra, chị em không nên vệ sinh vùng kín bằng nước muối khi vùng kín có vết thương hở hoặc da nứt nẻ. (4)
12. Lá trầu không
Theo y học cổ truyền, lá trầu không có vị cay nồng, tính ấm, có tác dụng tiêu viêm, sát trùng và sát khuẩn. Vì thế chị em có thể sử dụng lá trầu không để trị ngứa vùng kín tại nhà. Các thực hiện như sau:
- Rửa sạch khoảng 10 lá trầu không rồi đun sôi với 2 lít nước sạch, có thể thêm muối để tăng tính sát khuẩn.
- Để nguội vừa phải đem xông vùng kín, khi nước nguội hẳn thì dùng rửa lại vùng kín cho thật sạch rồi lau khô.
- Thực hiện 2-3 lần mỗi tuần để cảm nhận hiệu quả.
13. Lá trà xanh
Lá trà xanh chứa thành phần chống viêm và kháng khuẩn, do đó đây cũng là một trong những cách trị ngứa vùng kín hiệu quả. Chị em có thể sử dụng khoảng một nắm lá trà sạch đã rửa sạch đem đi đun sôi với 2 lít nước, để nguội vừa phải xông hơi vùng kín, đến khi nguội hẳn thì dùng nước rửa sạch lại vùng kín và lau khô. Thực hiện 3-4 lần/tuần để mang lại hiệu quả tốt nhất.
14. Lá ổi
Lá ổi có tính kháng khuẩn có thể điều trị tình trạng nhiễm trùng hoặc dị ứng da. Ngoài ra, trong lá ổi còn giàu chất chống oxy hóa tannin, nhờ đó kiểm soát không để mầm bệnh lây sang các khu vực khác.
Chị em sử dụng khoảng 7-10 lá ổi, rửa sạch với muối rồi đem đi đun sôi với 1 lít nước. Khi nước sôi lọc bỏ bã lá chỉ lấy phần nước, để nguội rồi dùng làm nước rửa vùng kín 2 lần/ngày đến khi hết triệu chứng ngứa ngáy.
15. Lá ngải cứu
Cũng như những loại lá khác, lá ngải cứu được sử dụng nhiều trong các bài thuốc Đông y và được biết đến như một bài thuốc trị ngứa vùng kín hiệu quả nhờ tính kháng viêm, kháng khuẩn và chống độc.
Chị em sử dụng một nắm lá ngải cứu rửa sạch đem đi đun sôi với khoảng 1,5 lít nước, có thể thêm muối để tăng tính sát khuẩn. Để nguội bớt đem đi xông hơi vùng kín, đến khi nước nguội hẳn thì dùng rửa lại vùng kín rồi lau khô. Thực hiện 2-3 lần/tuần để cảm nhận hiệu quả.
Có nên sử dụng các loại lá cây để điều trị ngứa vùng kín?
Sử dụng các loại lá cây để trị ngứa vùng kín là cách làm đơn giản, tiết kiệm và dễ dàng thực hiện tại nhà. Tuy nhiên, Tuy nhiên, bác sĩ Nguyễn Quang Nhật khuyến cáo, phương pháp này chỉ phù hợp cho những trường hợp ngứa âm đạo nhẹ hoặc không có triệu chứng bất thường đáng lo ngại. Với những trường hợp ngứa ngáy kéo dài, đi kèm các triệu chứng khác lạ như sưng đỏ, đau, tiết khí hư nhiều, có mùi hôi tanh… chị em cần đến ngay cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ thăm khám, xác định nguyên nhân và can thiệp điều trị kịp thời.
Bên cạnh đó, chị em cần nghiên cứu rõ công dụng của loại lá dùng để trị ngứa vùng kín. Cần sơ chế sạch lá và đảm bảo nguồn nước sạch khi sử dụng. Chỉ dùng nước rửa ở vùng da bên ngoài, tuyệt đối không thụt rửa sâu trong âm đạo. Đặc biệt, chỉ sử dụng với tần suất được khuyến cáo để tránh làm mất độ cân bằng tự nhiên của âm đạo khiến tình trạng viêm nhiễm càng nặng hơn.
Khi xuất hình tình trạng ngứa vùng kín đi kèm các triệu chứng khác lạ, chị em cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Mặc dù ngứa âm đạo có thể cải thiện sau khi áp dụng các cách trị ngứa vùng kín tự nhiên tại nhà, nhưng chị em cần thăm khám ngay nếu thấy các triệu chứng bất thường sau:
- Tình trạng ngứa vùng kín làm gián đoạn giấc ngủ, ảnh hưởng đến chất lượng sống và công việc.
- Tình trạng ngứa không cải thiện sau 1 tuần áp dụng các cách trị ngứa vùng kín tại nhà.
- Phồng rộp hoặc lở loét ở bộ phận sinh dục, nhất là âm hộ,
- Sưng đỏ và đau ở cơ quan sinh dục.
- Tăng tiết dịch âm đạo và có mùi hôi tanh khó chịu.
- Đau khi tiểu tiện hoặc đau khi quan hệ tình dục.
Thông thường, bác sĩ sẽ hỏi thăm các triệu chứng gặp phải, thói quen vệ sinh vùng kín và tiền sử bệnh lý của chị em. Để xác định nguyên nhân, bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm kiểm tra cần thiết, chẳng hạn như kiểm tra vùng chậu bao gồm cả âm đạo và âm hộ.
Những điều cần tránh khi bị ngứa vùng kín
Bác sĩ Nguyễn Quang Nhật cho biết, ngứa vùng kín là dấu hiệu cho thấy sức khỏe vùng kín của chị em đang gặp vấn đề. Nếu tình trạng ngứa do vệ sinh không đúng cách hoặc kích ứng với dung dịch vệ sinh đang dùng, chị em cần ngưng sử dụng và thay đổi thói quen vệ sinh hàng ngày.
Nếu tình trạng ngứa âm đạo do các bệnh phụ khoa như viêm âm đạo, viêm lộ tuyến cổ tử cung… gây ra, chị em cần tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn điều trị của bác sĩ. Tùy vào từng trường hợp cụ thể mà bác sĩ sẽ hướng dẫn phác đồ can thiệp xử trí phù hợp. Tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc bôi ngứa vùng kín hoặc ngừng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
Ngoài ra, khi bị ngứa vùng kín chị em không nên gãi để tránh trầy xước gây tổn thương vùng kín, tạo điều kiện cho các vi khuẩn có hại xâm nhập khiến tình trạng nghiêm trọng hơn.
Phòng ngừa ngứa vùng kín bằng cách nào?
Phần lớn các trường hợp ngứa vùng kín không quá nghiêm trọng, nhưng chị em không được chủ quan mà bỏ qua các cách phòng ngừa sau:
- Vệ sinh vùng kín sạch sẽ, nhất là trong kỳ kinh nguyệt và trước, sau khi quan hệ tình dục.
- Trong thời gian hành kinh nên thay băng vệ sinh sau mỗi 3-4 giờ.
- Không thụt rửa sâu trong âm đạo.
- Sử dụng dung dịch vệ sinh có nồng độ pH phù hợp, không chứa chất gây kích ứng.
- Mặc quần lót vừa vặn, chất liệu thông thoáng và thay quần lót mỗi ngày.
- Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học, bổ sung đầy đủ dưỡng chất cho cơ thể để tăng cường sức đề kháng, chống viêm nhiễm.
- Bổ sung sữa chua vào thực đơn hàng ngày để tăng cường lợi khuẩn cho cơ thể.
- Quan hệ tình dục an toàn và chung thủy, nên kiêng quan hệ tình dục trong thời gian điều trị ngứa vùng kín để tránh lây lan vi khuẩn cho bạn tình.
- Thăm khám sức khỏe phụ khoa định kỳ mỗi 6 tháng/lần để chăm sóc và bảo vệ sức khỏe sinh sản tốt nhất.
Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh quy tụ đội ngũ chuyên gia Sản Phụ khoa giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, sở hữu hệ thống máy móc hiện đại, phác đồ thăm khám và điều trị cá thể hóa giúp xác định chính xác nguyên nhân gây ngứa vùng kín ở chị em, từ đó áp dụng phác đồ điều trị hiệu quả, bảo vệ sức khỏe và khả năng sinh sản của người phụ nữ.
Để đặt hẹn khám và tư vấn với các chuyên gia Sản Phụ khoa tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, chị em vui lòng liên hệ đến:
Hy vọng bài viết này đã giúp chị em biết được các cách trị ngứa vùng kín đơn giản, có thể thực hiện ngay tại nhà. Tuy nhiên, chị em cần quan sát và theo dõi sát sao các dấu hiệu ở vùng kín để phát hiện sớm triệu chứng khác lạ, can thiệp điều trị sớm và hiệu quả, tránh biến chứng nguy hiểm. Nếu có bất kỳ thắc mắc hoặc băn khoăn nào, chị em có thể liên hệ đến hotline Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để được các chuyên gia Sản Phụ khoa giỏi hỗ trợ!
