1. Trường hợp nào được lĩnh tiền bảo hiểm xã hội?
Căn cứ vào các quy định tại Điều 60 và Điều 77 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 cùng Điều 1 Nghị quyết số 93/2015/QH13, người lao động sẽ được làm thủ tục lãnh tiền bảo hiểm xã hội 1 lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau:
(1) Đủ tuổi hưởng lương hưu nhưng chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội.
(2) Lao động nữ là cán bộ, công chức xã hoặc người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã từ đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội và không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.
(3) Người ra nước ngoài để định cư.
(4) Người đang mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang AIDS và những bệnh khác theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
(5) Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật công an nhân dân; người làm công tác cơ yếu; hạ sĩ quan, chiến sĩ quân đội nhân dân; hạ sĩ quan, chiến sĩ công an phục vụ có thời hạn… khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện hưởng lương hưu.
(6) Người tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc sau 01 năm nghỉ việc mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội.
(7) Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện sau 01 năm không tiếp tục đóng mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội.
2. Cách tính bảo hiểm xã hội 1 lần mới nhất
Cách tính bảo hiểm xã hội (BHXH) có sự khác biệt nhất định giữa các đối tượng tham gia. Cụ thể như sau:
2.1. Công thức tính bảo hiểm xã hội 1 lần
* Công thức tính BHXH 1 lần của người đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc:
(Căn cứ: Điều 19 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH)
- Đã đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 01 năm trở lên:
Tiền BHXH 1 lần
=
(1,5 x Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH x Thời gian đóng BHXH trước năm 2014)
+
(2 x Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH x Thời gian đóng BHXH từ 2014)
- Đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 01 năm:
Tiền BHXH 1 lần
=
22%
x
Tổng các mức tiền lương tháng đã đóng BHXH
* Công thức tính BHXH 1 lần của người đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện:
(Căn cứ: Điều 6 Thông tư 01/2016/TT-BLĐTBXH)
- Đã đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 01 năm trở lên:
Tiền BHXH 1 lần
=
(1,5 x Mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH x Thời gian đóng BHXH trước 2014)
+
(2 x Bình quân thu nhập tháng đóng BHXH x Thời gian đóng BHXH từ 2014)
-
Số tiền Nhà nước hỗ trợ (*)
- Đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 01 năm:
Tiền BHXH 1 lần
=
22%
x
Tổng các mức thu nhập tháng đã đóng BHXH
-
Số tiền Nhà nước hỗ trợ (*)
(*) Trường hợp rút BHXH 1 lần do mắc các bệnh nguy hiểm đến tính mạng không bị trừ số tiền Nhà nước hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện.
2.2. Hướng dẫn tính bảo hiểm xã hội 1 lần
* Người lao động đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc:
Người có thời gian đóng BHXH bắt buộc từ đủ 01 năm trở lên được áp dụng công thức tính:
Tiền bảo hiểm xã hội 1 lần
=
(1,5 x Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH x Thời gian đóng BHXH trước 2014)
+
(2 x Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH x Thời gian BHXH từ 2014)
Trong đó:
- Mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội được tính như sau:
Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH
=
(Tiền lương tháng đóng BHXH x Số tháng đóng BHXH x Hệ số trượt giá tương ứng của từng năm)
:
Tổng số tháng đóng BHXH
Hệ số trượt giá được ấn định theo từng năm, do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội quyết định. Năm 2023, hệ số trượt giá được áp dụng theo Thông tư 01/2023/TT-BLĐTBXH như sau:
- Thời gian đóng BHXH tính hưởng BHXH một lần được tính theo năm. Trường hợp thời gian đóng lẻ tháng được xác định như sau:
+ Thời gian đóng có tháng lẻ thì từ 01 - 06 tháng thì tính là ½ năm, lẻ từ 07 - 11 tháng thì tính là 01 năm.
+ Trường hợp thời gian đóng BHXH của giai đoạn trước năm 2014 có tháng lẻ thì những tháng lẻ đó được chuyển sang giai đoạn đóng BHXH từ năm 2014 trở đi.
Người có thời gian đóng BHXH bắt buộc dưới 01 năm được áp dụng công thức tính:
Tiền BHXH 1 lần
=
22%
x
Tổng các mức tiền lương tháng đã đóng BHXH
Trong đó:
- Tổng các mức tiền lương tháng đã đóng BHXH = Tiền lương tháng đóng BHXH x Hệ số trượt giá tương ứng
- Tiền BHXH 1 lần tối đa = 2 x Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
* Người lao động đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện:
Người có thời gian đóng BHXH tự nguyện từ đủ 01 năm trở lên được áp dụng công thức tính:
Tiền BHXH 1 lần
=
(1,5 x Mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH x Thời gian đóng BHXH trước 2014)
+
(2 x Bình quân thu nhập tháng đóng BHXH x Thời gian đóng BHXH từ 2014)
-
Số tiền Nhà nước hỗ trợ (*)
Trong đó:
- Mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội được tính như sau:
Mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH
=
(Thu nhập tháng đóng BHXH x Số tháng đóng BHXH x Hệ số trượt giá tương ứng của từng năm)
:
Tổng số tháng đóng BHXH
Hệ số trượt giá được ấn định theo từng năm, do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội quyết định. Năm 2023, hệ số trượt giá được áp dụng theo Thông tư 01/2023/TT-BLĐTBXH như sau:
- Thời gian đóng BHXH tính hưởng BHXH 1 lần được tính theo năm. Trường hợp thời gian đóng lẻ tháng được xác định như sau:
+ Thời gian đóng có tháng lẻ thì từ 01 - 06 tháng thì tính là ½ năm, lẻ từ 07 - 11 tháng thì tính là 01 năm.
+ Trường hợp thời gian đóng BHXH của giai đoạn trước năm 2014 có tháng lẻ thì những tháng lẻ đó được chuyển sang giai đoạn đóng BHXH từ năm 2014 trở đi.
- Số tiền Nhà nước hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện (áp dụng từ ngày 01/01/2018) được tính bằng tổng số tiền Nhà nước hỗ trợ của từng tháng đã đóng BHXH tự nguyện:
Số tiền Nhà nước hỗ trợ tháng i
=
22%
x
Chuẩn nghèo khu vực nông thôn tại tháng i
x
30% (hộ nghèo) hoặc 25% (hộ cận nghèo) hoặc 10% (đối tượng khác)
- (*) Trường hợp rút BHXH 1 lần do mắc các bệnh nguy hiểm đến tính mạng không bị trừ số tiền Nhà nước hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện.
Người có thời gian đóng BHXH dưới 01 năm được áp dụng công thức tính:
Tiền BHXH 1 lần
=
22%
x
Tổng các mức thu nhập tháng đã đóng BHXH
-
Số tiền Nhà nước hỗ trợ (*)
Trong đó:
- Tổng các mức thu nhập tháng đã đóng BHXH = Thu nhập tháng chọn đóng BHXH x Hệ số trượt giá tương ứng
- Tiền BHXH 1 lần tối đa = 2 x Mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.
2.3. Hướng dẫn sử dụng Hệ thống tính BHXH 1 lần online
Hiện nay LuatVietnam đã cho ra mắt Hệ thống tính bảo hiểm xã hội 1 lần hỗ trợ người lao động tự tính chính xác tiền bảo hiểm xã hội mà mình được nhận.
Tuy nhiên, hệ thống tính được thiết kế dành riêng cho 03 nhóm đối tượng sau:
- Người lao động có toàn thời gian tham gia BHXH bắt buộc theo chế độ tiền lương do doanh nghiệp quyết định.
- Người lao động vừa có thời gian tham gia BHXH bắt buộc theo chế độ tiền lương do doanh nghiệp quyết định, vừa có thời gian tham gia BHXH tự nguyện.
- Người lao động có toàn thời gian tham gia BHXH tự nguyện.
Cách sử dụng Hệ thống tính bảo hiểm xã hội 1 lần như sau:
Bước 1: Chọn giao diện tương ứng với đối tượng tham gia BHXH.
Bước 2: Nhập thông tin đóng bảo hiểm xã hội.
Xem thông tin trên VssID hoặc trên tờ rời BHXH để nhập cho đúng.
Bước 3: Bấm Tính BHXH.
Hệ thống trả kết quả tự động là số tiền BHXH 1 lần mà người lao động được nhận và diễn giải chi tiết công thức tính.
Chọn Xem thêm để xem diễn giải chi tiết.
>> Gặp khó khăn trong việc tự tính tiền BHXH 1 lần, gọi ngay tổng đài 19006192 để được hỗ trợ tính chi tiết và chính xác nhất.3. Lĩnh tiền bảo hiểm xã hội 1 lần ở đâu?
Cùng với cách tính bảo hiểm xã hội, người lao động có nhu cầu hưởng BHXH 1 lần cũng rất quan tâm đến nơi giải quyết thủ tục này.
Theo hướng dẫn tại Quyết định 166/QĐ-BHXH năm 2019 và Quyết định 896/QĐ-BHXH năm 2021, cơ quan có thẩm quyền giải quyết chế độ BHXH 1 lần cho người lao động là cơ quan BHXH nơi người đó cư trú.
Do đó, người lao động có nhu cầu lĩnh tiền BHXH 1 lần cần đến cơ quan BHXH huyện/tỉnh nơi mình cư trú (thường trú hoặc tạm trú) để nộp hồ sơ và nhận tiền chế độ.
Hồ sơ giấy tờ mang theo gồm:
- Bản chính Sổ bảo hiểm xã hội.
- Bản chính Đơn đề nghị hưởng BHXH 1 lần (Mẫu số 14-HSB).
- Người ra nước ngoài để định cư nộp thêm bản sao Giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc thôi quốc tịch Việt Nam hoặc bản dịch tiếng Việt được chứng thực hoặc công chứng một trong các giấy tờ sau:
- Hộ chiếu do nước ngoài cấp.
- Thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp có xác nhận việc cho phép nhập cảnh với lý do định cư ở nước ngoài.
- Giấy tờ xác nhận về việc đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài; giấy tờ xác nhận hoặc thẻ thường trú, cư trú có thời hạn từ 05 năm trở lên của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp.
- Người bị mắc những bệnh nguy hiểm đến tính mạng nộp thêm trích sao/tóm tắt hồ sơ bệnh án; nếu bị mắc các bệnh khác thì thay bằng Biên bản giám định mức suy giảm từ 81% trở lên của Hội đồng giám định y khoa.
- Trường hợp được thanh toán phí giám đinh y khoa thì nộp thêm hóa đơn, chứng từ thu phí giám định kèm theo bảng kê các nội dung giám định.
- Bản chính Bản khai cá nhân về thời gian, địa bàn phục vụ trong Quân đội có hưởng phụ cấp khu vực (Mẫu số 04B - HBQP) đối với người phục vụ trong Quân đội trước năm 2007 tại địa bàn có hưởng phụ cấp khu vực mã sổ bảo hiểm xã hội không thể hiện đầy đủ.
4. Nộp hồ sơ bao lâu thì có tiền bảo hiểm xã hội?
Căn cứ Quyết định 166/QĐ-BHXH năm 2019 và Quyết định 896/QĐ-BHXH năm 2021, thời gian giải quyết chế độ BHXH 1 lần cho người lao động là tối đa 05 ngày làm việc kể từ ngày cơ quan BHXH nhận được đủ hồ sơ hợp lệ.
Như vậy, nếu đã nộp đầy đủ hồ sơ cho cơ quan BHXH thì theo đúng quy định, sau tối đa 05 ngày làm việc, người lao động sẽ nhận được tiền BHXH 1 lần.
5. Tiền bảo hiểm xã hội được trả theo hình thức nào?
Tiền bảo hiểm xã hội 1 lần sẽ được trả cho người lao động theo hình thức mà người đó đã đăng ký trong Mẫu 14-HSB:
- Nhận trực tiếp tại cơ quan BHXH
- Nhận tiền thông qua bưu điện.
- Nhận tiền thông qua thẻ ATM.
- Nhận tiền thông qua người ủy quyền.
6. Tiền bảo hiểm xã hội có bao gồm tiền trượt giá không?
Khoản tiền trượt giá khi rút BHXH 1 lần được rất nhiều người quan tâm. Số tiền này được tính toán dựa trên mức điều chỉnh tiền lương và thu nhập tháng đã đóng bảo hiểm xã hội do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội công bố của từng năm.
Hiện nay, trong công thức tính BHXH 1 lần mà Luật BHXH quy định, tiền trượt giá đã được tính luôn vào số tiền BHXH 1 lần. Do đó, tiền BHXH 1 lần mà người lao động được nhận đã bao gồm cả tiền trượt giá.
Riêng những trường hợp làm thủ tục hưởng BHXH 1 lần trong thời gian đầu năm khi chưa công bố hệ số trượt giá mới, cơ quan BHXH sẽ tạm thời chưa tính tiền trượt giá cho người lao động và sẽ liên hệ gửi thêm tiền trượt giá cho người lao động sau khi Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội công bố hệ số trượt giá.
7. Giải đáp một số thắc mắc về cách tính bảo hiểm xã hội 1 lần
7.1. Nghỉ làm bao lâu thì lấy được bảo hiểm xã hội?
Theo Điều 1 Nghị quyết số 93/2015/QH13, người lao động nghỉ làm 01 năm và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện thì sẽ được rút BHXH 1 lần.
Đặc biệt, người lao động có thể rút BHXH 1 lần ngay sau khi nghỉ việc nếu thuộc một trong các diện sau:
(1) Đủ tuổi hưởng lương hưu nhưng chưa đủ 20 năm đóng BHXH.
(2) Lao động nữ là cán bộ, công chức xã hoặc người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã từ đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội và không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.
(3) Người ra nước ngoài để định cư.
(4) Người đang mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang AIDS và những bệnh khác theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
(5) Bộ đội, Công an khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc không đủ điều kiện hưởng lương hưu.
7.2. Tiền lương tính bảo hiểm xã hội 1 lần có phải lương thực nhận?
Tiền lương làm căn cứ tính BHXH 1 lần là tiền lương tháng đóng BHXH. Tiền lương này không hẳn là tiền lương thực nhận của người lao động.
Bởi theo khoản 26 Điều 1 Thông tư 06/2021/TT-BLĐTBXH, mức lương đóng bảo hiểm xã hội bao gồm tiền lương theo công việc/chức danh cùng các khoản phụ cấp lương bù đắp yếu tố về điều kiện lao động, tính chất phức tạp công việc, điều kiện sinh hoạt, mức độ thu hút lao động và các khoản bổ sung xác định cụ thể, được trả thường xuyên trong kỳ trả lương.
Tiền lương đóng BHXH sẽ không tính đến các khoản như: Tiền thưởng; tiền ăn giữa ca, tiền xăng xe, điện thoại, đi lại, tiền nhà ở,…
7.3. Làm sao biết tiền BHXH 1 lần đã có tiền trượt giá chưa?
Ngoài cách tính bảo hiểm xã hội 1 lần, người lao động cũng đặc biệt quan tâm đến cách kiểm tra tiền BHXH 1 lần đã có tiền trượt giá chưa.
Cách 1. Xem phần tính chi tiết đính kèm quyết định hưởng BHXH 1 lần
Nếu thấy tiền lương/thu nhập đóng BHXH ở tất cả các giai đoạn đều được nhân với hệ số 1 thì tức tiền BHXH 1 lần chưa bao gồm tiền trượt giá.
Ngược lại nếu Nếu thấy tiền lương/thu nhập đóng BHXH ở các giai đoạn được nhân với hệ số khác nhau thì tức tiền BHXH 1 lần đã bao gồm tiền trượt giá.
Cách 2. Tự tính trên tiền Hệ thống tính BHXH 1 lần online và đối chiếu
Tiền BHXH 1 lần được tính trên hệ thống đã bao gồm cả tiền trượt giá. Do đó, bạn chỉ cần đối chiếu kết quả này với số tiền BHXH 1 lần của mình là được.
Trên đây là nội dung hướng dẫn chi tiết cách tính bảo hiểm xã hội 1 lần. Nếu còn vấn đề vướng mắc bạn đọc vui lòng liên hệ tổng đài 19006192 để được hỗ trợ, tư vấn chi tiết.
