Lambretta là một thương hiệu xe máy nổi tiếng đã từng có thời kỳ phát triển mạnh mẽ ở Việt Nam vào những năm 1960 và 1970. Tuy nhiên, càng về cuối thế kỷ 20, với sự xuất hiện của các dòng xe máy mới và hiện đại, Lambretta dần dần trở nên mai một và ít được chú ý.
Tuy nhiên, vào những năm gần đây, sự quan tâm đối với xe Lambretta cổ, Vespa cổ hay những mẫu xe của thời xưa cũ đã tăng lên, mở ra một thế giới mới cho những người yêu thích xe cổ. Có nhiều câu lạc bộ và nhóm đam mê Lambretta được thành lập trên khắp Việt Nam, nơi những người chơi có thể chia sẻ niềm đam mê, trao đổi kinh nghiệm và tham gia các sự kiện trưng bày xe.
Chính vì số lượng xe Lambretta ngày càng ít, người chơi Lambretta cổ chuyên nghiệp dần gắng sức tìm kiếm và sưu tầm các mẫu xe độc đáo, hiếm có để cố gắng bảo dưỡng, sửa chữa chúng nhằm giữ được tính chất nguyên bản cũng như giá trị lịch sử của chiếc xe.
Xe Lambretta sinh cùng thời với thương hiệu Vespa nên có những nét dễ bị nhầm lẫn với người lần đầu tiếp xúc, nhưng với dân "nghiện" xế cổ, họ rất dễ phân biệt các thiết kế và phong cách đặc trưng của dòng xe mình chơi.
Anh Trịnh Ngọc Đức, một người chuyên sưu tầm và mua bán các dòng xe máy, ô tô cổ ở Hà Nội mới đây đã khiến cộng đồng xe cổ phải để ý khi công khai chào bán một chiếc Lambretta Model F đời 1954 với giá lên đến 250 triệu đồng. Đây là chiếc xe có ý nghĩa rất lớn với thương hiệu Lambretta trong giai đoạn khó khăn phải cạnh tranh với xe Vespa thời trang, giá rẻ.
Trong quá khứ, vào đầu năm 1954, Lambretta 125 Model F được hãng xe Ý cải tổ lại sau một thời gian phiên bản cũ Model E kinh doanh không hiệu quả. Mục tiêu mới của Lambretta là cải tiến một chiếc xe scooter dễ lái và hạ giá bán để vươn xa hơn ra các thị trường mới trên toàn cầu.
Điểm khác biệt đáng chú ý giữa 2 mẫu xe là Lambretta Model E và Model F là bản mới dùng bộ khởi động dạng đạp nổ, thay thế cho kiểu kéo tay trên dòng cũ. Ngoài ra, nhà sản xuất còn cải thiện bộ ly hợp của chiếc xe thế hệ mới lúc bấy giờ, giúp nó chuyển số mượt mà và nhạy bén hơn. Còn lại, thiết kế gần như giữ nguyên.
Trao đổi với VietNamNet, anh Đức cho biết, chiếc Lambretta Model F đời 1954 anh đang sở hữu là một trong số những chiếc còn rất hiếm tại Việt Nam. "Chiếc xe còn đầy đủ giấy tờ. Chủ cũ là một người nước ngoài cực kỳ yêu xe nên theo năm tháng, nó vẫn được bảo dưỡng tốt và bền bỉ", anh Đức nói.
Cũng theo anh Đức, trong số những chiếc xe máy, ô tô cổ anh đang lưu giữ, chiếc Lambretta Model F có một lai lịch hết sức thú vị. Ban đầu, sau khi xuất xưởng trong lô đầu tiên ở Ý năm 1954, chiếc Model F bản nâng cấp này được đưa về Việt Nam trong những năm 1960. Trải qua chiến tranh, rồi thời kỳ gian khó khi hoà bình lập lại, chiếc Lambretta vẫn tồn tại như một kỳ tích dù thời gian đã tàn phá nó không thương tiếc.
Đến năm 1999, chiếc xe theo chân chủ nhân mới là một người Anh về nước. Trong 10 năm sống tại Anh quốc, sự độc đáo và nguyên bản của chiếc Lambretta Model F đã giúp nó nổi tiếng, điển hình là việc được nhận giấy chứng nhận của câu lạc bộ chơi xe danh tiếng Lambretta Great Britian. Thậm chí, nó còn xuất hiện trên tạp chí uy tín về xe máy có tên Scootering.
Cơ duyên một lần nữa lại đưa chiếc Lambretta trở lại Việt Nam vào năm 2009 khi nó theo chân người chủ sang làm việc và sinh sống. Nhờ đó, anh Ngọc Đức đã gặp được và thuyết người chủ bán cho mình.
Anh Đức cho biết, để chiếc xe long lanh như hiện nay, anh đã cất công đặt mua tất cả linh kiện chính hãng tại một xưởng lâu đời ở TP.HCM, có những món đồ phải chờ nhiều tháng hoặc cả năm mới gom đủ. Sau khi hoàn thiện khâu sưu tầm tìm kiếm phụ tùng, anh Đức lại trải qua chuỗi ngày "ăn nằm" trong nhà xưởng để dõi theo diễn tiến công cuộc phục dựng.
"Vì xe quá cổ, trải qua gần 70 năm tuổi, ít xe còn sử dụng, nên nhiều phụ tùng cần thay thế phải đặt từ nước ngoài", anh Đức kể lại.
Lambretta Model F có khối lượng khô tương đối nhẹ, chỉ khoảng 60 kg và dùng vành kích cỡ 8 inch. Do đó, với thiết kế gần như lộ các chi tiết từ bình xăng, cốp, trục ghi-đông nên dắt và điều khiển xe khá dễ dàng.
Để nổ máy, người lái sẽ dùng cần đạp nổ sau đó mới kéo ga. Lambretta Model F được đánh giá là mẫu xe scooter khá tiết kiệm xăng, động cơ khoẻ có tốc độ tối đa khoảng 70 km/h. Xe được trang bị động cơ 1 xi-lanh, 2 thì dung tích 123 cc, cho công suất 3,8 mã lực tại 4.500 vòng/phút, đi kèm hộp số tay 3 cấp.
Dưới đây là một số hình ảnh chi tiết của xe:
