Dị ứng sưng môi là một trong những biểu hiện thường thấy nhất của tình trạng dị ứng. Không chỉ môi, mắt hoặc bất kỳ vị trí nào khác trên cơ thể cũng có thể bị sưng, phù nề bởi dị ứng. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng nhiều tới người bệnh về mặt chất lượng cuộc sống, tính thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng tới sức khoẻ của người bệnh.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của bác sĩ Thục Thanh Huyền, chuyên ngành Dị ứng-Miễn dịch, tại Bệnh viện Vinmec Times city.
1. Nguyên nhân gây sưng môi
Một số nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng dị ứng cho người bệnh, bao gồm:
1.1 Dị ứng sưng môi do thực phẩm
Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây dị ứng sưng môi. Hệ thống miễn dịch của người bệnh có thể nhận định một số loại protein trong thực phẩm là chất gây hại, từ đó giải phóng các histamin để tạo ra phản ứng dị ứng. Đặc biệt, tình trạng này thường xảy ra ở những người bệnh có hệ miễn dịch nhạy cảm.
Các thực phẩm thường gây ra tình trạng này có thể kể đến: một vài loại trái cây, sữa bò, trứng, đậu phộng, bột mì và các loại hạt.
1.2 Dị ứng do thuốc
Một số bệnh nhân có thể bị dị ứng với các loại thuốc nhất định, đặc biệt là thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau hoặc thuốc chống viêm.
1.3 Dị ứng sưng môi do mỹ phẩm
Việc sử dụng mỹ phẩm, đặc biệt là son môi cũng là nguyên nhân gây ra tình trạng môi bị sưng tấy, thâm đen. Đặc biệt, các loại son chống nước chứa lượng chì cao hoặc các thành phần hoá học trong son cũng có thể gây ra dị ứng. Không chỉ vậy, việc sử dụng mỹ phẩm quá hạn sử dụng cũng có thể dẫn đến phản ứng dị ứng nghiêm trọng.
1.4 Phù mạch di truyền gây dị ứng sưng môi
Phù mạch di truyền (HAE) là bệnh lý di truyền gen trội trên nhiễm sắc thể rất hiếm gặp, do đột biến gen quy định sản xuất protein C1INH, dẫn đến tạo ra một protein bất thường.
Triệu chứng của bệnh thường xuất hiện từ lúc nhỏ và trở nên nặng hơn ở tuổi dậy thì. Bên cạnh đó, HAE có thể khởi phát tự nhiên hoặc xuất hiện sau khi gặp phải các yếu tố kích hoạt như căng thẳng tâm lý, các thủ thuật nha khoa hay sử dụng thuốc nội tiết có chứa estrogen.
Ngoài ra, C1INH cũng có thể bị giảm hoặc rối loạn chức năng do các nguyên nhân mắc phải.
1.5 Bệnh lý
Bệnh lý cũng có thể gây ra tình trạng sưng môi, nhưng rất ít gặp. Cụ thể, các bệnh lý dưới đây cũng gây ra sưng môi ở bệnh nhân:
- Viêm môi u hạt: Đây là bệnh xuất hiện do u hạt, dị ứng hay bệnh Crohn. Khi mắc các bệnh này sẽ khiến môi của người bệnh sưng lên.
- Hội chứng Miescher-Melkersson-Rosenthal (MMR): Hội chứng MMR là tình trạng sưng tái phát hoặc kéo dài ở một hoặc cả hai môi, đi kèm với nứt lưỡi và cơ mặt yếu. Tuy nhiên, các chuyên gia đã xác định rằng đây là một tình trạng bệnh lý xảy ra do di truyền.
1.6 Chấn thương
Tình trạng chấn thương, xuất hiện vết cắt hoặc vết xước cũng có thể khiến môi bị sưng, do vùng môi thường được cung cấp nhiều máu. Hầu hết các trường hợp chấn thương đều có thể tự điều trị tại nhà. Nhưng nếu sưng môi nhiều và đi kèm các dấu hiệu nhiễm trùng, bệnh nhân nên đến các cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời nhằm tránh biến chứng.
1.7 Sốc phản vệ
Sốc phản vệ có thể khiến môi bị sưng. Tuy nhiên, tình trạng này sẽ đi kèm với một số triệu chứng khác về hô hấp, da hoặc tuần hoàn, tiêu hoá. Có thể kể đến như:
- Ngạt mũi, cảm giác nghẹn trong cổ họng, khó nuốt, đau tức ngực.
- Mạch yếu, da xanh xao, choáng váng, huyết áp thấp.
- Phát ban trên da, da đỏ, ngứa, sưng hoặc có cảm giác nóng da.
- Buồn nôn, tiêu chảy, nôn mửa hoặc đau thắt bụng.
1.8 Các nguyên nhân khác
Dị ứng sưng môi cũng khởi phát bởi một số nguyên nhân khác như:
- Chất lượng không khí không tốt.
- Thời tiết thay đổi.
- Nguồn nước bị ô nhiễm.
- Côn trùng cắn.
- Phấn hoa, lông thú cưng.
Da môi rất mỏng và chứa nhiều mạch máu. Do đó, khi tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng, môi dễ bị sưng phù và xuất hiện các triệu chứng dị ứng. Lúc này, bệnh nhân rất cần các cách trị sưng môi nhanh nhất để cải thiện tình trạng.
2. Triệu chứng của dị ứng sưng môi
Các biểu hiện của tình trạng này có thể đơn giản, tuy nhiên lại tiềm ẩn nhiều rủi ro nghiêm trọng. Vì thế, người bệnh không nên xem thường các triệu chứng dị ứng của bản thân.
Khi bị dị ứng sưng môi, người bệnh có thể bắt gặp các triệu chứng như sau:
- Sưng ở vùng miệng và lưỡi, có cảm giác ngứa rát cổ họng, khó thở.
- Cơ thể đau rát, phát ban, nổi mề đay ở nhiều khu vực kèm theo ngứa dữ dội.
- Môi bị sưng tấy, thâm đen, đau, ngứa và nhức nghiêm trọng.
- Nôn mửa và tiêu chảy không thể kiểm soát, huyết áp giảm đột ngột.
Nếu không được điều trị kịp thời, các triệu chứng kể trên có thể tiến triển và gây ra các biến chứng nghiêm trọng như suy tim hoặc đột quỵ, từ đó ảnh hưởng trực tiếp và lâu dài đến sức khỏe của bệnh nhân.
3. Cách trị sưng môi nhanh nhất
Trong trường hợp nhẹ, dị ứng sưng môi có thể tự thuyên giảm dần theo thời gian. Thông thường, môi bị sưng có thể lành hẳn trong vài ngày hoặc khoảng 1 đến 2 tuần. Dù vậy, bệnh nhân vẫn gặp khó khăn trong sinh hoạt hằng ngày (như ăn uống hoặc giao tiếp).
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, phù mạch có thể xảy ra ở các vị trí quan trọng như thanh quản, gây tắc đường trao đổi khí, nếu không chữa trị kịp thời có thể gây ra tử vong. Đây cũng là tình trạng hay gặp khi người bệnh bị sốc phản vệ.
Do đó, nếu môi bị sưng và kèm theo các triệu chứng như khó nói chuyện, khàn giọng hoặc khó thở, bệnh nhân cần được xử trí cấp cứu ngay lập tức.
Về cách trị sưng môi nhanh nhất, bệnh nhân có thể tự áp dụng một trong hai phương pháp: Tự điều trị tại nhà hoặc can thiệp bằng các phương pháp y tế.
3.1 Cách trị sưng môi nhanh nhất tại nhà
Bệnh nhân có thể trị môi bị sưng tại nhà bằng cách:
- Tránh tiếp xúc với các tác nhân nghi ngờ gây ra dị ứng.
- Tránh chà xát, bôi đắp chất lạ lên môi mà không có hướng dẫn của bác sĩ và dược sĩ.
- Hạn chế tiêu thụ các thực phẩm nhiều gia vị, thực phẩm cay nóng.
3.2 Chữa dị ứng sưng môi bằng biện pháp y tế
Nếu các triệu chứng dị ứng sưng môi vẫn tiếp diễn và tình trạng môi bị sưng không thể cải thiện, người bệnh hãy đến ngay các cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Đối với các trường hợp này, bác sĩ thường kê đơn một số loại thuốc như sau:
- Thuốc kháng histamin: Đây là loại thuốc hiệu quả trong việc giảm sưng, giảm đau, ngứa do dị ứng sưng môi. Bệnh nhân có thể thấy được hiệu quả sau khi dùng thuốc từ 1-2 giờ. Các loại thuốc phổ biến thuộc nhóm này bao gồm loratadin, cetirizin và fexofenadin.
- Thuốc uống hoặc thuốc bôi chứa corticoid: Các loại thuốc này cũng được sử dụng rộng rãi cho các tình trạng dị ứng ngoài da nói chung. Thuốc có chứa corticoid là một hoạt chất kháng viêm, chống dị ứng rất tốt. Tuy nhiên, đây cũng là chất tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ nên người bệnh phải hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
- Đối với trường hợp phù mạch do rối loạn C1INH khiến môi bị sưng, bác sĩ có thể chỉ định các biện pháp điều trị riêng biệt như bổ sung C1INH đông lạnh, bổ sung huyết tương tươi đông lạnh hoặc C1INH tái tổ hợp vì đây là cách cách trị sưng môi nhanh nhất đối với bệnh nhân thuộc nhóm này.
Nếu bệnh nhân hoặc người thân của mình có biểu hiệu môi bị sưng tái phát nhiều lần hoặc đi kèm với những dấu hiệu cảnh báo vừa kể trên, hãy đến ngay với các cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
