Học gì để có thể làm được xuất nhập khẩu?
Có 2 hướng đi: Hướng đầu tiên khá cơ bản, các bạn hãy học các chuyên ngành kinh tế quốc tế, ngoại thương… Hướng đi này không có gì để nói nhiều, các bạn học xong đi thực tập rồi xin việc như mọi ngành khác
Hướng thứ 2 đối với các bạn trái ngành không học về xuất nhập khẩu nhưng muốn làm việc trong lĩnh vực xuất nhập khẩu
- Cách 1: Nếu gia đình có anh chị đang làm trong nghề hãy theo họ để học và làm, đây là một trong những phương án rất tốt, ngay cả bản thân mình cũng kèm cặp một số anh chị em họ hàng, đến giờ đều đã có những vị trí công việc rất tốt. Được hướng dẫn cầm tay chỉ việc bởi những người đang làm việc về xuất nhập khẩu có thể giúp bạn học rất nhanh
- Cách 2: Xin vào học việc tại các công ty: Theo mình đánh giá là tốt nhưng không dễ, bởi công việc xuất nhập khẩu giao dịch một lượng tiền rất lớn, các công ty sẽ không mạo hiểm để bạn thử sức cũng như dành thời gian cho một trang giấy trắng như bạn
- Theo học một khóa ngắn hạn: Một phương án rất hay, nếu bạn học trái ngành nên cân nhắc. Ví dụ khóa học xuất nhập khẩu ngắn hạn tại Vinatrain các bạn sẽ được hướng dẫn cụ thể tận tình bởi những người nhiều năm kinh nghiệm, có người đồng hành. Ít nhất các bạn cũng nắm được bản thân mình phù hợp, hứng thú và cần phải trang bị những kiến thức, kỹ năng gì cho công việc này.
- Tự học thêm qua sách vở - Video: Cách này đơn giản nhưng theo mình thấy không hiệu quả, kiến thức lan man, không trọng tâm, nhanh chán nản Nhưng kỹ năng tự học lại rất quan trọng trong việc học xuất nhập khẩu, dù học theo cách nào, hãy cố gắng say mê nghiên cứu để những kiến thức đó thấm sâu thì việc học của các bạn sẽ mang lại hiệu quả cao
Xem thêm: Mặt trái ngành xuất nhập khẩu - Góc khuất trong nghề cần biết
Lộ trình học xuất nhập khẩu hợp lý là như thế nào?
Ngành xuất nhập khẩu đang trở thành một lĩnh vực hấp dẫn với nhiều cơ hội việc làm trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế. Tuy nhiên, để thành công trong lĩnh vực này, có rất nhiều kiến thức và kỹ năng của nhân viên xuất nhập khẩu cần phải có. Dưới đây là lộ trình học xuất nhập khẩu từ cơ bản đến chuyên nghiệp, giúp bạn có cái nhìn rõ ràng và định hướng chính xác trên con đường theo đuổi nghề nghiệp trong lĩnh vực này.
1. Hiểu rõ bản chất và vai trò của xuất nhập khẩu
Trước khi bắt đầu học chuyên sâu, bạn cần nắm vững khái niệm cơ bản về xuất nhập khẩu và vai trò của nó trong nền kinh tế toàn cầu:
- Xuất khẩu: Là hoạt động bán hàng hóa và dịch vụ ra nước ngoài, giúp doanh nghiệp tiếp cận thị trường quốc tế và nâng cao giá trị kinh tế.
- Nhập khẩu: Là quá trình mua hàng hóa và dịch vụ từ nước ngoài vào thị trường nội địa, nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu dùng hoặc phục vụ sản xuất.
Việc hiểu rõ cơ bản về các quá trình này là tiền đề giúp bạn xây dựng kiến thức và kỹ năng chuyên sâu hơn. Hiểu được học xuất nhập khẩu ra làm gì, định hướng bản thân làm ở vị trí nào để có lộ trình học tập và phát triển hợp lý
2. Nghiên cứu các điều kiện thương mại quốc tế (Incoterms®)
Một phần quan trọng trong xuất nhập khẩu là nắm vững Incoterms® - các điều kiện thương mại quốc tế do Phòng Thương mại Quốc tế (ICC) ban hành. Những điều kiện này quy định trách nhiệm của người bán và người mua trong quá trình vận chuyển, bảo hiểm và giao nhận hàng hóa.
Lộ trình học:
- Tìm hiểu các điều kiện cơ bản như FOB (Free on Board), CIF (Cost, Insurance, Freight), FCA (Free Carrier), DAP (Delivered at Place), và DDP (Delivered Duty Paid).
- So sánh sự khác biệt giữa Incoterms® 2010 và Incoterms® 2020.
- Hiểu trách nhiệm về chi phí, rủi ro và bảo hiểm trong mỗi điều kiện.
Xem thêm: INCOTERMS 2020 FULL Cập Nhật 2024 [ PDF Tiếng Việt - Song Ngữ ]
3. Nắm vững quy trình làm việc và thủ tục xuất nhập khẩu
Xuất nhập khẩu không chỉ là giao dịch thương mại mà còn bao gồm một loạt các thủ tục phức tạp liên quan đến hải quan, vận chuyển và tài chính.
Quy trình xuất khẩu:
- Nhận đơn hàng từ đối tác nước ngoài.
- Chuẩn bị chứng từ (Invoice, Packing List, Hợp đồng thương mại, Giấy chứng nhận xuất xứ - C/O, Tờ khai hải quan, v.v.).
- Liên hệ với đơn vị vận chuyển.
- Khai báo hải quan điện tử.
- Kiểm tra và thông quan hàng hóa.
- Giao hàng cho đơn vị vận chuyển quốc tế.
- Nhận thanh toán qua L/C (Letter of Credit) hoặc phương thức thanh toán khác.
Quy trình nhập khẩu:
- Ký hợp đồng mua bán với nhà cung cấp nước ngoài.
- Nhận bộ chứng từ từ người bán (Invoice, Bill of Lading, Packing List, v.v.).
- Khai báo hải quan và kiểm tra hàng hóa nhập khẩu.
- Nộp thuế nhập khẩu và các khoản phí khác.
- Nhận hàng tại cảng hoặc kho bãi.
Trong lộ trình này, bạn cần tìm hiểu về quy trình làm thủ tục hải quan, quy định về xuất xứ hàng hóa, các loại thuế và phí liên quan.
4. Học về phương thức vận chuyển quốc tế
Một phần quan trọng trong xuất nhập khẩu là vận chuyển hàng hóa. Bạn cần hiểu rõ các phương thức vận chuyển chính như:
- Vận chuyển bằng đường biển: Thích hợp cho hàng hóa lớn, chi phí thấp, nhưng thời gian vận chuyển dài.
- Vận chuyển bằng đường hàng không: Thích hợp cho hàng hóa giá trị cao hoặc cần giao nhanh, nhưng chi phí cao.
- Vận chuyển bằng đường bộ và đường sắt: Thường được sử dụng cho các tuyến giao dịch giữa các quốc gia có biên giới chung.
Trong lộ trình học, bạn cần tìm hiểu về quy trình booking tàu biển, máy bay, các loại container (FCL - Full Container Load, LCL - Less Container Load), và các chứng từ vận chuyển như Bill of Lading (BL) và Air Waybill (AWB).
5. Tìm hiểu về thanh toán quốc tế
Thanh toán quốc tế là yếu tố quan trọng quyết định sự thành công trong giao dịch xuất nhập khẩu. Các phương thức thanh toán phổ biến bao gồm:
- T/T (Telegraphic Transfer): Chuyển tiền bằng điện tín.
- L/C (Letter of Credit): Thư tín dụng, một phương thức thanh toán đảm bảo giữa người bán và người mua thông qua ngân hàng.
- D/P (Documents against Payment) và D/A (Documents against Acceptance): Phương thức thanh toán thông qua việc trao đổi chứng từ.
Trong lộ trình học, bạn cần hiểu về các quy định, quy trình xử lý tranh chấp, và rủi ro trong thanh toán quốc tế.
6. Hiểu rõ về logistics và chuỗi cung ứng
Logistics là một phần quan trọng của xuất nhập khẩu. Bạn cần hiểu về quản lý kho bãi, vận chuyển nội địa và quốc tế, cùng với quy trình tối ưu hóa chuỗi cung ứng để giảm chi phí và tăng hiệu quả.
Lộ trình học:
- Nắm vững quy trình logistics từ nhà sản xuất đến tay người tiêu dùng.
- Hiểu rõ về các kho ngoại quan, quản lý hàng hóa tồn kho.
- Tìm hiểu về quản lý rủi ro và cách tối ưu hóa chuỗi cung ứng.
7. Chứng từ trong xuất nhập khẩu
Chứng từ là yếu tố không thể thiếu trong xuất nhập khẩu, bạn cần hiểu và biết cách lập các chứng từ quan trọng:
- Commercial Invoice: Hóa đơn thương mại.
- Packing List: Danh sách đóng gói.
- Certificate of Origin (C/O): Giấy chứng nhận xuất xứ.
- Bill of Lading (B/L): Vận đơn đường biển.
- Airway Bill (AWB): Vận đơn hàng không.
- Tờ khai hải quan.
Xem thêm: Bộ Chứng Từ Xuất Nhập Khẩu ĐẦY ĐỦ Bao Gồm Những Gì?
8. Nắm rõ các quy định pháp lý liên quan đến xuất nhập khẩu
Mỗi quốc gia có các quy định riêng về xuất nhập khẩu mà doanh nghiệp cần tuân thủ. Bạn cần tìm hiểu về các hiệp định thương mại quốc tế như WTO, FTA, và các quy định hải quan tại Việt Nam và các quốc gia đối tác.
Lộ trình học:
- Nghiên cứu về luật thương mại quốc tế, luật hải quan, các hiệp định FTA, và các quy định về kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất nhập khẩu.
- Hiểu rõ các biện pháp phòng vệ thương mại như chống bán phá giá, thuế tự vệ.
9. Cập nhật xu hướng thương mại quốc tế
Xuất nhập khẩu là ngành luôn thay đổi theo các biến động kinh tế, chính trị và các yếu tố toàn cầu. Bạn cần cập nhật các xu hướng mới như:
- Thương mại điện tử quốc tế (E-commerce).
- Sử dụng công nghệ 4.0 trong quản lý chuỗi cung ứng.
- Thương mại bền vững và trách nhiệm xã hội (CSR) trong xuất nhập khẩu.
10. Thực hành thực tế và xây dựng kinh nghiệm
Sau khi nắm vững lý thuyết, điều quan trọng nhất là thực hành để áp dụng kiến thức vào thực tiễn. Bạn có thể tham gia các khóa thực hành tại các công ty xuất nhập khẩu, logistics hoặc tham gia các dự án thương mại thực tế để tích lũy kinh nghiệm.
Lộ trình phát triển trong ngành xuất nhập khẩu
Xuất nhập khẩu là ngành có cơ hội việc làm đa dạng với nhiều vị trí, rất rộng mở và có thể phát triển sự nghiệp với mức đãi ngộ tốt. Thông thường lộ trình thăng tiến của nhân viên xuất nhập khẩu sẽ đi theo 3 giai đoạn như sau:
Nhân viên chưa có kinh nghiệm:
Với các bạn học đúng chuyên ngành xuất nhập khẩu nhưng chưa có kinh nghiệm thực tế thì nhiều người lựa chọn trở thành thực tập sinh cho các công ty về xuất nhập khẩu. Trong khoảng thời gian này, họ sẽ đi tìm những môi trường có thể giúp mình biết thêm nhiều kiến thức chuyên ngành, công việc thực tế của nhân viên xuất nhập khẩu như thế nào? Mức lương trung bình của người chưa có kinh nghiệm sẽ khoảng 5 - 9 triệu/tháng.
Với những bạn học trái ngành muốn chuyển sang ngành xuất nhập khẩu thì có thể tự học hoặc tham gia một khóa học xuất nhập khẩu ngắn hạn để có những kiến thức nền tảng. Sau đó mới có thể xin đi thử việc được. Còn nếu các bạn xin đi làm ngay cũng được nhưng sẽ rất khó khăn và mất thời gian. Thêm nữa là sẽ không nhiều công ty nhận đào tạo cho một trang giấy trắng như bạn.
Chuyên viên xuất nhập khẩu:
Để trở thành chuyên viên xuất nhập khẩu, bạn cần phải cố gắng không ngừng, thường xuyên trau dồi kiến thức chuyên về một mảng trong ngành xuất nhập khẩu, ví dụ như: chuyên viên thanh toán quốc tế, chuyên viên điều vận, chuyên viên chăm sóc khách hàng,… Khi đã cứng tay nghề, có từ 3 năm kinh nghiệm trở lên, bạn sẽ nhận được mức lương từ 12 - 14 triệu/tháng
Cấp độ quản lý
Khi làm quản lý, bạn có quyền kiểm soát công việc, điều khiển mọi hành vi của một cá thể hoặc đội nhóm và chịu trách nhiệm trước mọi hành động công việc. Người quản lý cần phải biết lập kế hoạch, tổ chức và quản lý tổng quan mọi mặt của phòng ban. Mức lương cho vị trí này sẽ cao gấp 2 - 3 lần tùy từng công ty.
