Sinh học 9 Bài 42: Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật

Bảng 42.1: Ảnh hưởng của ánh sáng tới hình thái và sinh lí của cây

Những đặc điểm của cây

Khi cây sống nơi quang đãng

Khi cây sống trong bóng râm, dưới tán cây khác, trong nhà

Đặc điểm hình thái

- Lá - Thân

+ Phiến lá nhỏ, hẹp, màu xanh nhạt

+ Thân cây thấp, số cành cây nhiều

+ Phiến lá lớn, hẹp, màu xanh thâm

+ Chiều cao của cây bị hạn chế bởi chiều cao của tán cây phía trên, của trần nhà.

Đặc điểm sinh lí:

- Quang hợp

- Thoát hơi nước

+ Cường độ quang hợp cao trong điều kiện ánh sáng mạnh.

+ Cây điều tiết thoát hơi nước linh hoạt: thoát hơi nước tăng trong điều kiện có ánh sáng mạnh, thoát hơi nước giảm khi cây thiếu nước.

+ Cây có khả năng quang hợp trong điều kiện ánh sáng yếu, quang hợp yếu trong điều kiện ánh sáng mạnh.

+ Cây điều tiết thoát hơi nước kém: thoát hơi nước tăng cao trong điều kiện ánh sáng mạnh, khi thiếu nước cây dễ bị héo.

• Ánh sáng có ảnh hưởng tới đời sống thực vật, làm thay đổi đặc điểm hình thái, sinh lí (quang hợp, hô hấp, thoát hơi nước) của thực vật.

Sự thay đổi màu sắc lá ở điều kiện ánh sáng khác nhau

• Nhu cầu về ánh sáng của các loài không giống nhau:
  • Nhóm cây ưa sáng: gồm những cây sống nơi quang đãng.
  • Nhóm cây ưa bóng: gồm những cây sống nơi ánh sáng yếu, dưới tán cây khác.

Cây ổi (ưa sáng)

Cây ớt (ưa sáng)

Hoa phong lan (ưa bóng)

Cây kim tiền (ưa bóng)

• Ánh sáng ảnh hưởng tới đời sống động vật:

  • Tạo điều kiện cho động vật nhận biết các vật và định hướng di chuyển trong không gian.

  • Giúp động vật điều hoà thân nhiệt.

  • Ảnh hưởng tới hoạt động, khả năng sinh sản và sinh trưởng của động vật.

• Động vật thích nghi điều kiện chiếu sáng khác nhau, người ta chia thành 2 nhóm động vật:

  • Nhóm động vật ưa sáng: gồm động vật hoạt động ban ngày.

  • Nhóm động vật ưa tối: gồm động vật hoạt động ban đêm, sống trong hang, đất hay đáy biển.