Lộ trình tự học tiếng Trung cơ bản cho người mới bắt đầu

Mục lục:

I. Lợi thế của việc biết tiếng Trung?

II. Học tiếng Trung có khó không? Cần học bao lâu để giao tiếp thành thạo tiếng Trung?

1. Học tiếng Trung có khó không?

2. Cần học bao lâu để giao tiếp thành thạo tiếng Trung?

III. Nên học tiếng Trung giản thể hay tiếng Trung phồn thể?

1. Phân biệt tiếng Trung phồn thể và tiếng Trung giản thể

2. Khi nào nên học tiếng Trung giản thể?

3. Khi nào nên học tiếng Trung phồn thể?

IV. Các bước học tiếng Trung cho người mới bắt đầu

V. Một số nguồn học tiếng Trung phù hợp cho người mới bắt đầu?

1. Một số trang web học tiếng trung

2. Các kênh youtube học tiếng Trung

VI. Nên học tiếng Trung ở trung tâm hay tự học?

VII. Lời khuyên khi học tiếng Trung

I. Lợi thế của việc biết tiếng Trung?

Xét tốt nghiệp THPT, tuyển thẳng đại học: Sở hữu chứng chỉ tiếng Trung có vai trò cực kỳ quan trọng trong cả học tập bởi nó giúp bạn miễn thi môn ngoại ngữ khi tốt nghiệp đại học. Thí sinh có chứng chỉ HSK 3 sẽ được miễn thi ngoại ngữ tốt nghiệp cấp 3 và có điểm ngoại ngữ là 10. Bên cạnh đó, điểm số này có thể được dùng xét tuyển vào một số trường ĐH.

Du học với học bổng toàn phần, bán phần: Chính phủ Trung Quốc cung cấp nhiều loại học bổng cho sinh viên quốc tế, bao gồm học bổng toàn phần (Chinese Government Scholarship - CSC) và học bổng bán phần. Biết tiếng Trung giúp bạn tăng cơ hội nhận được những học bổng này, vì nhiều học bổng yêu cầu hoặc ưu tiên những ứng viên có trình độ tiếng Trung tốt.

Cơ hội nghề nghiệp: Tiếng Trung là ngôn ngữ phổ biến nhất thế giới với hơn 1 tỷ người nói. Việc biết tiếng Trung mở ra nhiều cơ hội làm việc với các công ty Trung Quốc hoặc làm việc tại Trung Quốc.

Kinh doanh và thương mại: Trung Quốc là một trong những nền kinh tế lớn nhất thế giới. Biết tiếng Trung giúp bạn dễ dàng hơn trong việc giao dịch và hợp tác kinh doanh.

Văn hóa và du lịch: Hiểu tiếng Trung giúp bạn tiếp cận sâu hơn với văn hóa, lịch sử và con người Trung Quốc. Du lịch ở Trung Quốc cũng trở nên dễ dàng và thú vị hơn.

II. Học tiếng Trung có khó không? Cần học bao lâu để giao tiếp thành thạo tiếng Trung?

1. Học tiếng Trung có khó không?

Học tiếng Trung có thể khó với người mới bắt đầu do sự khác biệt lớn về hệ thống chữ viết và ngữ pháp so với các ngôn ngữ phương Tây. Tuy nhiên, với phương pháp học tập đúng và kiên trì, việc học tiếng Trung sẽ trở nên dễ dàng hơn.

1.1. Những khó khăn khi học tiếng Trung

• Hệ thống chữ viết: Tiếng Trung sử dụng hệ thống chữ viết tượng hình (chữ Hán), không giống với hệ thống chữ cái Latinh quen thuộc của tiếng Việt. Việc học và nhớ các ký tự này đòi hỏi nhiều thời gian và công sức.
• Thanh điệu: Tiếng Trung có 4 thanh điệu chính (và 1 thanh nhẹ), và nghĩa của từ có thể thay đổi hoàn toàn dựa trên thanh điệu. Điều này có thể gây khó khăn cho người học trong việc phát âm và nghe hiểu.
• Ngữ pháp: Mặc dù ngữ pháp tiếng Trung không phức tạp như một số ngôn ngữ khác, nhưng việc làm quen với cấu trúc câu và cách sử dụng từ ngữ có thể cần thời gian.
• Học từ vựng: Với hàng ngàn từ vựng cần học, việc ghi nhớ và sử dụng từ vựng tiếng Trung một cách thành thạo là một thách thức lớn.

1.2. Những điểm dễ khi học tiếng Trung

• Một lợi thế lớn của người Việt khi học tiếng Trung là sự tồn tại của âm Hán Việt. Nhiều từ trong tiếng Việt có nguồn gốc từ tiếng Hán, nên âm Hán Việt tương tự với âm tiếng Trung. Điều này giúp người học dễ dàng nhận diện và ghi nhớ từ vựng tiếng Trung hơn.
• Ngữ pháp tiếng Trung dễ hơn ngữ pháp tiếng Việt vì không có sự thay đổi hình thái từ, chỉ có một dạng từ và khá giống tiếng Việt.
• Giao lưu văn hóa và ngôn ngữ: Lịch sử giao lưu văn hóa lâu đời giữa Việt Nam và Trung Quốc giúp người Việt có một nền tảng văn hóa tương đồng, dễ dàng tiếp thu và hiểu biết về ngữ cảnh văn hóa khi học tiếng Trung.
• Sự phổ biến của cộng đồng người nói tiếng Trung: Sự hiện diện của cộng đồng người nói tiếng Trung lớn ở nhiều quốc gia, bao gồm cả Việt Nam, cung cấp nhiều cơ hội thực hành và giao tiếp.

2. Cần học bao lâu để giao tiếp thành thạo tiếng Trung?

Thời gian cần thiết để giao tiếp thành thạo tiếng Trung phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mục tiêu học tập, phương pháp học, tần suất học, và khả năng ngôn ngữ cá nhân. Nếu mục tiêu của bạn là có thể thực hiện các cuộc giao tiếp đơn giản trong cuộc sống hàng ngày, bạn có thể cần trong khoảng 3-6 tháng nếu học tập chăm chỉ và đều đặn. Để giao tiếp thành thạo trong các tình huống phức tạp hơn, chẳng hạn như thảo luận về các chủ đề chuyên môn hoặc xã hội, bạn có thể cần từ 1-2 năm học tập liên tục.

III. Nên học tiếng Trung giản thể hay tiếng Trung phồn thể?

1. Phân biệt tiếng Trung phồn thể và tiếng Trung giản thể

• Điểm chung của tiếng Trung phồn thể và tiếng Trung giản thể : Cả tiếng Trung phồn thể và giản thể đều có nguồn gốc từ chữ Hán cổ đại. Cả hai hệ thống chữ viết đều sử dụng hệ thống phiên âm Pinyin để biểu thị cách phát âm. Ngữ pháp và cấu trúc câu trong tiếng Trung phồn thể và giản thể hoàn toàn giống nhau. Cấu trúc câu cơ bản là Chủ ngữ + Động từ + Tân ngữ.
• So sánh tiếng Trung phồn thể và tiếng Trung giản thể

Tiêu chíTiếng Trung Phồn Thể (繁體字)Tiếng Trung Giản Thể (简体字)Số lượng nét chữVí dụPhạm vi sử dụngChứng chỉ ngôn ngữ

2. Khi nào nên học tiếng Trung giản thể?

Nếu bạn có kế hoạch làm việc, học tập hoặc sống tại Trung Quốc đại lục hoặc Singapore, bạn nên học tiếng Trung giản thể. Ngoài ra, với những ai muốn học tiếng Trung trong khoảng thời gian ngắn từ 9 tháng, 1 năm hoặc có thể là 2 năm thì nên lựa chọn tiếng Trung giản thể bởi nó dễ học và đơn giản hơn rất nhiều so với chữ Hán phồn thể. Học tiếng Trung giản thể sẽ giúp bạn chuẩn bị cho chứng chỉ HSK và tạo cơ hội trong công việc tại Trung Quốc.

3. Khi nào nên học tiếng Trung phồn thể?

Ngược lại, đối với những bạn yêu thích nghiên cứu ngôn ngữ mà không có áp lực về thời gian cụ thể, việc học tiếng Trung phồn thể có thể là lựa chọn thích hợp hơn. Việc học tiếng Trung phồn thể thường đòi hỏi nhiều thời gian hơn so với học chữ giản thể. Ngoài ra, nếu bạn có ý định làm việc, học tập hoặc sống tại Đài Loan, Hong Kong hoặc Macau, tiếng Trung phồn thể là lựa chọn phù hợp hơn.

IV. Các bước học tiếng Trung cho người mới bắt đầu

BƯỚC 1: Chọn giáo trình tiếng Trung phù hợp

Để chuẩn bị tốt cho quá trình học tiếng Trung, lựa chọn giáo trình phù hợp là điều rất quan trọng. Tài liệu/ giáo trình sẽ giúp bạn đẩy nhanh quá trình học và đảm bảo việc học đạt hiệu quả tốt nhất. Sau đây là một số tài liệu/ giáo trình học Hán ngữ phổ biến hiện nay:

Giáo trình tiếng Trung MSUTONG: Gồm ba cấp (Sơ cấp, Trung cấp và Cao cấp). Giáo trình Hán ngữ MSUTONG phát triển toàn diện 4 kỹ năng “nghe, nói, đọc, viết” dựa trên nguyên tắc học đi đôi với hành. Sau mỗi phần kiến thức như: từ vựng hay ngữ pháp sẽ được làm bài tập thực hành luôn nên rất dễ nhớ và nhớ lâu. Giáo trình Mustong phù hợp với những bạn học tiếng Trung từ con số 0, sách nhấn mạnh vào mục đích giao tiếp giúp học viên vận dụng ngay từ vựng và cấu trúc vào thực tế.

Giáo trình Hán ngữ Boya: Là bộ sách học Tiếng Trung gồm bốn 4 quyển phân theo trình độ: giáo trình Sơ cấp và Trung cấp. Hiện nó cũng là tài liệu được sử dụng rộng rãi tại Trung Quốc và trên toàn thế giới. Bộ “Giáo trình Hán ngữ Boya” phù hợp cho người học ở trình độ sơ cấp và trung cấp.

Giáo trình HSK tiêu chuẩn: Đây là giáo trình ôn thi HSK với nội dung thiết kế bám sát đề thi, cung cấp ngữ pháp và từ vựng HSK một cách tương đối đầy đủ. Giáo trình HSK tiêu chuẩn gồm 6 quyển tương đương với 6 cấp thi HSK. Mỗi quyển đều bao gồm sách giáo trình, sách bài tập và file nghe MP3. Giáo trình này phù hợp với những bạn nào muốn thi chứng chỉ HSK.

Giáo trình Hán ngữ 6 quyển: Giáo trình này thường được sử dụng cho cả người học ở cấp độ sơ cấp đến cao cấp, với mục tiêu giúp học viên phát triển toàn diện các kỹ năng ngôn ngữ gồm nghe, nói, đọc và viết. Giáo trình Hán ngữ được chia thành 6 quyển gồm 76 bài học với nội dung từ dễ đến khó. Các bài học bắt đầu từ luyện tập ngữ âm cơ bản, học ngữ pháp, ngữ nghĩa sau đó vận dụng thực hành vào các bài tập.

BƯỚC 2: Học ngữ âm Pinyin đúng chuẩn

Phiên âm tiếng Trung Pinyin là hệ thống phiên âm La-tinh hóa giúp người học phát âm đúng. Pinyin được ra đời nhằm giúp đỡ người nước ngoài học tiếng Trung dễ dàng hơn.

Bước đầu tiên khi tự học tiếng Trung tại nhà là làm quen và phát âm đúng thường mất khoảng 1 tuần. Tuy nhiên để có thể thành tạo cách đọc Hán ngữ thì bạn cần 1-2 tuần để luyện tập. Bảng chữ cái tiếng Trung Quốc cơ bản gồm 3 phần chính đó là:

Vận mẫu: 36 vận mẫu

Thanh mẫu: 21 thanh mẫu

Thanh điệu: 4 thanh điệu chính và 1 thanh nhẹ, việc nắm vững thanh điệu là rất quan trọng.

Học phát âm chuẩn ngay từ đầu rất quan trọng, bởi phát âm đúng giúp bạn giao tiếp một cách chính xác và dễ hiểu hơn. Điều này làm cho bạn có thể trao đổi với người bản xứ một cách tự tin và hiệu quả. Nếu tự học tại nhà lời khuyên là bạn nên xem các kênh Youtube dạy cách phát âm Pinyin và học theo hoặc bạn có thể tham khảo cách học ngữ âm pinyin đúng chuẩn tại Bảng chữ cái tiếng Trung.

BƯỚC 3: Tìm hiểu cấu tạo và cách viết chữ Hán

Chữ Hán được cấu tạo từ các bộ thủ và nét cơ bản vì vậy học các nét, các bộ thủ cơ bản để nắm được kết cấu của câu, cách viết chữ. Sau đó học 7 quy tắc viết bút thuận trong tiếng Trung và 8 nét cơ bản trong tiếng Trung. Khi đã nắm chắc kiến thức này thì các bạn hãy sử dụng sách luyện viết và tập viết đều đặn nhé.

7 quy tắc viết chữ Hán

Quy tắc 1: Ngang trước sổ sau

Khi có nét ngang và nét sổ dọc giao nhau thì các nét ngang thường được viết trước rồi đến các nét sổ dọc (十 → 一 十).

Quy tắc 2: Phẩy trước mác sau

Các nét xiên trái (丿) được viết trước, các nét xiên phải (乀) viết sau (八 → 丿 八)

Quy tắc 3: Trên trước dưới sau

Ở quy tắc này các bạn viết theo thứ tự từ trên xuống dưới (二 → 一 二).

Quy tắc 4: Trái trước phải sau

Trong chữ Hán các nét bên trái được viết trước, nét bên phải viết sau (你 → 亻 尔).

Quy tắc 5: Ngoài trước trong sau

Viết nét ngoài trước, sau đó viết đến nét bên trong (月 → 丿 月).

Quy tắc 6: Vào trước đóng sau

Nguyên tắc này được ví như vào nhà trước đóng cửa sau cho các bạn dễ nhớ nhé (国 → 丨 冂 国).

Quy tắc 7: Giữa trước hai bên sau

Trong 1 chữ Hán, xuất hiện nhiều nét khác nhau, chúng ta cần lưu ý sẽ viết các nét ở giữa trước, sau đó mới cân đối 2 bên chữ để viết nét còn lại ( 小 → 亅小).

8 nét cơ bản trong tiếng Trung

Nét ngang ( 一 ) : Kẻ một nét ngang theo chiều từ trái sang phải

Nét chấm (丶) : Viết một dấu chấm theo chiều từ trên xuống dưới

Nét sổ thẳng (丨) : Nét thẳng đứng, kéo từ trên xuống dưới

Nét hất : Đi lên từ trái sang phải

Nét phẩy (丿) : Kéo xuống từ phải qua trái

Nét mác (乀) : Kéo xuống từ trái qua phải

Nét móc (亅) : Sổ thẳng sau đó móc lên về phía tay trái

Nét gập : Viết giống hình một góc vuông

BƯỚC 4: Xây dựng nền tảng từ vựng tiếng Trung

Xây dựng nền tảng từ vựng tiếng Trung là rất quan trọng vì nó đóng vai trò cơ bản trong quá trình học và sử dụng ngôn ngữ này. Việc xây dựng nền tảng từ vựng tiếng Trung là một bước cần thiết để bạn có thể học tập và tiếp thu những kỹ năng ngôn ngữ tiếp theo, chẳng hạn như ngữ pháp, phát âm và kỹ năng giao tiếp. Khi bạn có một lượng từ vựng đủ lớn, bạn có thể dễ dàng hơn trong việc tiếp nhận và hiểu các khái niệm mới.

Từ vựng là bước quan trọng trong quá trình học tiếng Trung phục vụ mục đích giao tiếp, thi HSK, đọc hiểu văn bản hay làm bất cứ việc gì. Chỉ khi bạn có vốn từ vựng đủ và nhiều hơn nữa thì mới có thể giao tiếp tự tin được. Khi mới học bạn có thể học 100 từ vựng tiếng Trung cơ bản, sau đó hãy tăng dần lượng từ vựng mà bạn muốn học.

Ngoài việc học đủ từ vựng trong bộ giáo trình/ tài liệu học tập, bạn có thể củng cố thêm vốn từ và rèn luyện khả năng ghi nhớ lâu hơn với các phương pháp ghi nhớ từ vựng tiếng Trung hiệu quả. Ở bước này thì mình khuyên mọi người nên học từ vựng theo từng chủ đề chứ không nên học tràn lan sẽ rất nhanh quên và khó nhớ. Bạn có thể tự tạo danh sách từ vựng theo chủ đề hoặc sử dụng các ứng dụng học như Mochi Chinese để hỗ trợ việc học và ghi nhớ tốt hơn.

Việc học từ vựng từ cấp độ thấp đến cao giúp bạn xây dựng nền tảng ngôn ngữ một cách rõ ràng và toàn diện. Những từ vựng và cấu trúc ngữ pháp cơ bản từ HSK 1 và 2 sẽ là nền tảng cho việc học nâng cao và hiểu sâu hơn ở các cấp độ cao hơn như HSK 5 và 6. Bằng cách học từ vựng theo cấp độ phù hợp từ dễ đến khó Mochi Chinese cung cấp cho bạn kho từ vựng tiếng Trung theo cấp độ HSK giúp bạn phát triển kỹ năng ngôn ngữ tiếng Trung một cách toàn diện và hiệu quả.

Mochi Chinese cung cấp cho bạn khoảng 5000 từ vựng được sắp xếp thành các bài học theo chủ đề chỉ với 10-15 từ mỗi bài, giúp bạn dễ dàng hoàn thành và ghi nhớ hệ thống hơn. Không chỉ vậy, từ vựng trong app được thiết kế dưới dạng flashcard với hình ảnh minh họa kèm phiên âm, audio, câu ví dụ giúp bạn hiểu sâu nghĩa, cách phát âm và cách dùng từ đúng ngữ cảnh. Điều quan trọng ghi học từ vựng là ôn tập, Mochi giúp bạn tìm ra thời điểm vàng dựa trên phương pháp Spaced Repetition là thời điểm ôn tập hiệu quả nhất các từ đã học trước khi bạn quên.

BƯỚC 5: Học ngữ pháp căn bản

Bước tiếp theo là học ngữ pháp, đây là là kiến thức cốt yếu mà đối với người học tiếng Trung hay bất cứ ngôn ngữ nào cũng cần phải nắm vững. Dưới đây là một số cấu trúc ngữ pháp cơ bản trong tiếng Trung mà bạn cần nắm vững:

• Câu khẳng định: Chủ ngữ + Động từ + Tân ngữ

Ví dụ: 我吃苹果。(Wǒ chī píngguǒ.) - Tôi ăn táo.

• Câu phủ định: Chủ ngữ + 不/没 + Động từ + Tân ngữ

Ví dụ: 我不吃苹果。(Wǒ bù chī píngguǒ.) - Tôi không ăn táo.

• Câu nghi vấn: Chủ ngữ + Động từ + Tân ngữ + 吗 (ma)?

Ví dụ: 你吃苹果吗？(Nǐ chī píngguǒ ma?) - Bạn có ăn táo không?

Bên cạnh đó, ngữ pháp tiếng Trung bao gồm từ loại (Danh từ, động từ, tính từ, số từ, đại từ, giới từ, phó từ, trợ từ, liên từ, từ tượng thanh, thán từ); các cấu trúc tạo nên câu, lượng từ và ngữ âm. Nắm chắc ngữ pháp thì bạn mới hiểu được ý nghĩa của câu, diễn đạt đúng nghĩa và viết câu đúng trật từ được.

• Liên Từ

Và: 和 (hé) - Dùng để nối các danh từ

Ví dụ: 我有一只猫和一只狗。(Wǒ yǒu yī zhī māo hé yī zhī gǒu.) - Tôi có một con mèo và một con chó.

BƯỚC 6: Luyện khẩu ngữ và giao tiếp bằng tiếng Trung

Luyện khẩu ngữ và giao tiếp là phần quan trọng trong việc học tiếng Trung, giúp bạn sử dụng ngôn ngữ này một cách tự nhiên và hiệu quả trong các tình huống hàng ngày. Có rất nhiều cách giúp bạn luyện ngữ âm và giao tiếp hiệu quả bằng tiếng Trung:

• Xem phim và chương trình truyền hình: Giúp bạn làm quen với cách nói và giọng điệu tự nhiên
• Học phát âm chuẩn: Nghe người bản xứ nói và cố gắng nhại lại từng từ, cụm từ và câu. Bạn có thể xem các video ngắn trên YouTube hoặc nghe các podcast tiếng Trung.
• Luyện tập thực tế: Nếu có thể, thực hành nói chuyện với bạn bè, người thân hoặc người bản xứ. Bạn có thể tham gia các câu lạc bộ tiếng Trung hoặc các nhóm học tập trên mạng, giao lưu và kết bạn với mọi người để cùng nhau thực hành tiếng Trung.
• Thực hành giao tiếp hàng ngày: Nếu bạn không tìm được bạn bè để giao lưu hoặc bạn cảm thấy ngại ngùng thì cũng hoàn toàn có thể tự luyện tập một mình. Bạn có thể tự luyện nói trước gương mô tả các hoạt động bạn làm trong một ngày, viết nhật ký hàng ngày bằng tiếng Trung, sau đó đọc lại thành tiếng.

V. Một số nguồn học tiếng Trung phù hợp cho người mới bắt đầu?

1. Một số trang web học tiếng trung

• Từ điển: Hanzii
• Web học từ vựng, đoạn hội thoại tiếng Trung và luyện viết chữ Hán: Mochi Chinese
• Trang web chia sẻ kiến thức (ThanhMaiHSK, Tiếng Trung TBT, Tiếng Trung Thượng Hải)

2. Các kênh youtube học tiếng Trung

• Kiara lah - Hà Kiara là một trong những cái tên được nhiều người biết đến khi học tiếng Trung. Là một du học sinh Trung Quốc, Hà thường chia sẻ đến mọi người cuộc sống du học tại đây và những tips học tiếng Trung hiệu quả. Những chia sẻ của Hà Kiara có thể giúp bạn có thêm động lực và niềm hứng thú khi học tiếng Trung.
• Sophia Here - Nếu bạn đang tự học tiếng Trung và không biết bắt đầu từ đâu thì hãy đến ngay với kênh của cô bạn Sophia. Là một người tự học tiếng Trung từ con số 0 đến HSK 5, vì vậy những chia sẻ của Sophia chắc chắn sẽ có ích cho bạn trong quá trình chinh phục tiếng Trung.

VI. Nên học tiếng Trung ở trung tâm hay tự học?

Việc quyết định nên học tiếng Trung ở trung tâm hay tự học phụ thuộc vào nhiều yếu tố cá nhân như mục tiêu học tập, thời gian, tài chính, và phong cách học. Dưới đây là phân tích về ưu và nhược điểm của cả hai phương pháp để giúp bạn có thể đưa ra quyết định phù hợp.

Học ở trung tâm: Có giáo viên hướng dẫn, môi trường học tập tập trung, có thể giải đáp thắc mắc ngay lập tức. Tuy nhiên, học ở trung tâm thường tốn kém hơn so với tự học, bao gồm học phí và chi phí đi lại. Chất lượng giảng dạy có thể không đồng đều giữa các trung tâm, đòi hỏi bạn phải tìm hiểu kỹ trước khi đăng ký.

Tự học: Linh hoạt về thời gian, tự quyết định tốc độ học, tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, bạn phải tự tìm hiểu và xây dựng lộ trình học tập phù hợp với bản thân. Và dễ mất động lực và thiếu kỷ luật khi không có người kiểm tra và thúc đẩy.

VII. Lời khuyên khi học tiếng Trung

• Đặt mục tiêu rõ ràng: Xác định mục tiêu học tập của mình để có động lực và lộ trình học tập cụ thể.
• Học đều đặn mỗi ngày: Duy trì việc học hàng ngày giúp bạn tiến bộ nhanh chóng.
• Sử dụng nhiều nguồn tài liệu: Kết hợp nhiều phương pháp học khác nhau để tránh nhàm chán.
• Thực hành giao tiếp thường xuyên: Sử dụng tiếng Trung trong giao tiếp hàng ngày để nâng cao kỹ năng thực tế.
• Kiên trì và không bỏ cuộc: Học một ngôn ngữ mới đòi hỏi thời gian và sự kiên nhẫn, hãy luôn duy trì động lực và không bỏ cuộc.