Tác giả tác phẩm: Phong cách Hồ Chí Minh - Ngữ văn 9
I. Tác giả văn bản Phong cách Hồ Chí Minh
- Lê Anh Trà sinh ngày 24/6/1927, mất năm 1999
- Quê quán: xã Phổ Minh, huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi
- Năm 1965, ông tốt nghiệp tiến sĩ tại Đại học tổng hợp quốc gia Mát-xcơ-va
- Ông lần lượt được phong học hàm Phó giáo sư và Giáo sư các năm 1984 và 1991
- Sự nghiệp sáng tác:
+ Lê Anh Trà được biết đến là một nhà quân sự, sau đó chuyển sang viết báo. Ông từng giữ chức Tổng biên tập Tạp chí Văn hóa Nghệ thuật
+ Ông là một tác giả chuyên nghiên cứu và viết về chủ tịch Hồ Chí Minh
+ Tác phẩm đặc sắc nhất của ông là “Phong cách Hồ Chí Minh, cái vĩ đại gắn với cái cao cả”
Bài giảng Ngữ văn lớp 9 Phong cách Hồ Chí Minh
II. Nội dung văn bản Phong cách Hồ Chí Minh
Trong cuộc đời đầy truân chuyên của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tiếp xúc với văn hoá nhiều nước, nhiều vùng trên thế giới, cả ở phương Đông và phương Tây. Trên những con tàu vượt trùng dương, Người đã ghé lại nhiều hải cảng, đã thăm các nước châu Phi, châu Á, châu Mỹ. Người đã từng sống dài ngày ở Pháp, ở Anh. Người nói và biết thạo nhiều thứ tiếng ngoại quốc: Pháp, Anh, Hoa, Nga... và Người đã làm nhiều nghề. Có thể nói ít có vị lãnh tụ nào lại am hiểu nhiều về các dân tộc và nhân dân thế giới, văn hoá thế giới sâu sắc như Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đến đâu Người cũng học hỏi, tìm hiểu văn hoá, nghệ thuật đến một mức khá uyên thâm. Người cũng chịu ảnh hưởng của tất cả các nền văn hoá, đã tiếp thu mọi cái đẹp và cái hay đồng thời với việc phê phán những tiêu cực của chủ nghĩa tư bản. Nhưng điều kì lạ là tất cả những ảnh hưởng quốc tế đó đã nhào nặn với cái gốc văn hoá dân tộc không gì lay chuyển được ở Người, để trở thành một nhân cách rất Việt Nam, một lối sống rất bình dị, rất Việt Nam, rất phương Đông, nhưng cũng đồng thời rất mới, rất hiện đại [...].
Lần đầu tiên trong lịch sử Việt Nam và có lẽ cả thế giới, có một vị Chủ tịch nước lấy chiếc nhà sàn nhỏ bằng gỗ bên cạnh chiếc ao làm “cung điện” của mình. Quả như một câu chuyện thần thoại, như câu chuyện về một vị tiên, một con người siêu phàm nào đó trong cổ tích. Chiếc nhà sàn đó cũng chỉ vẻn vẹn có vài phòng tiếp khách, họp Bộ Chính trị, làm việc và ngủ, với những đồ đạc rất mộc mạc đơn sơ. Và chủ nhân chiếc nhà sàn này cũng trang phục hết sức giản dị, với bộ quần áo bà ba nâu, chiếc áo trấn thủ, đôi dép lốp thô sơ như của các chiến sĩ Trường Sơn đã được một tác giả phương Tây ca ngợi như một vật thần kì. Hằng ngày, việc ăn uống của Người cũng rất đạm bạc, với những món ăn dân tộc không chút cầu kì, như cá kho, rau luộc, dưa ghém, cà muối, cháo hoa.
Và Người sống ở đó, một mình, với một tư trang ít ỏi, một chiếc va li con với vài bộ áo quần, vài vật kỉ niệm của cuộc đời dài. Tôi dám chắc không có một vị lãnh tụ, một vị tổng thống hay một vị vua hiền nào ngày trước lại sống đến mức giản dị và tiết chế như vậy. Bất giác ta nghĩ đến các vị hiền triết ngày xưa như Nguyễn Trãi ở Côn Sơn hay Nguyễn Bỉnh Khiêm sống ở quê nhà với những thú vui thuần đức:
Thu ăn măng trúc, đông ăn giáXuân tắm hồ sen, hạ tắm ao...
Nếp sống giản dị và thanh đạm của Bác Hồ, cũng như các vị danh nho xưa, hoàn toàn không phải là một cách tự thần thánh hoá, tự làm cho khác đời, hơn đời, mà đây là lối sống thanh cao, một cách di dưỡng tinh thần, một quan niệm thẩm mỹ về cuộc sống, có khả năng đem lại hạnh phúc thanh cao cho tâm hồn và thể xác.
III. Tìm hiểu chung về tác phẩm Phong cách Hồ Chí Minh
1. Bố cục tác phẩm Phong cách Hồ Chí Minh
Gồm 3 phần:
- Đoạn 1 (Từ đầu đến “rất hiện đại”): Cơ sở và quá trình hình thành phong cách Hồ Chí Minh
- Đoạn 2 (từ tiếp đến “hạ tắm ao”): Những biểu hiện cụ thể của phong cách Hồ Chí Minh trong cuộc sống và làm việc
- Đoạn 3 (từ tiếp đến hết): Khẳng định ý nghĩa của phong cách Hồ Chí Minh
2. Tóm tắt tác phẩm Phong cách Hồ Chí Minh
Tóm tắt Phong cách Hồ Chí Minh (mẫu 1)
Trong cuộc đời của mình, Hồ Chí Minh đã đi đến nhiều quốc gia trên thế giới, cả phương Đông và phương Tây. Người thành thạo nhiều thứ tiếng không chỉ nói được mà còn viết được (Pháp, Anh, Hoa, Nga…). Bác cũng hiểu biết văn hóa, nghệ thuật các nước, biết tiếp thu cái đẹp và phê phán những tiêu cực của chủ nghĩa tư bản. Dù tiếp thu văn hóa nhân loại nhưng vẫn giữ được lối sống truyền thống rất phương Đông, rất Việt Nam. Lối sống ấy vô cùng giản dị. Bác “lấy chiếc nhà sàn nhỏ bé bằng gỗ bên cạnh chiếc áo làm “cung điện” của mình”. Trang phục cũng hết sức giản dị với “bộ áo bà ba nâu, chiếc áo trấn thủ, đôi dép lốp thô sơ”. Bữa ăn hàng ngày “đạm bạc với những món ăn dân tộc không chút cầu kì: cá kho, rau luộc, dưa ghém, cà muối, cháo hoa”. Nếp sống ấy giống như của các vị danh nho như Nguyễn Trãi hay Nguyễn Bỉnh Khiêm - được tác giả cho rằng là “một quan niệm thẩm mĩ về cuộc sống có khả năng đem lại hạnh phúc thanh cao cho tâm hồn”.
Tóm tắt Phong cách Hồ Chí Minh (mẫu 2)
Phong cách Hồ Chí Minh đề cập đến lối sống giản dị mà thanh cao của chủ tịch Hồ Chí Minh, Người đã tiếp xúc với văn hoá nhiều nước, nhiều vùng trên thế giới, làm nhiều nghề khác nhau. Có thể nói Người am hiểu về các dân tộc và nhân dân thế giới, đã tiếp thu mọi cái đẹp và cái hay đồng thời với việc phê phán những tiêu cực của chủ nghĩa tư bản. Nhưng điều kì lạ là tất cả những ảnh hưởng quốc tế đó đã nhào nặn với cái gốc văn hoá dân tộc không có gì lay chuyển được ở Người, trở thành một nhân cách rất Việt Nam, một lối sống bình dị, rất Việt Nam, phương đông nhưng cũng đồng thời rất mới, rất hiện đại. Nơi ở và nơi làm việc rất giản dị, chiếc nhà sàn nhỏ bằng fỗ bên cạnh chiếc ao. Trang phục của người cũng hết sức gản dị, với bộ quần áo bà ba nâu, chiếc áo trând thủ, đôi dép lốp thô sơ. Hằng ngày việc ăn uống của người cũng rất đạm bạc, không chút cầu kì, với những món ăn dân tộc như cá kho, rau luộc, dưa ghém. Tư trang của người cũng ít ỏi với vài bộ quần áo, vài vật kỉ niệm. Lối sống thanh cao của người là một cách di dưỡng tinh thần, một quan niệm thẩm mĩ về cuộc sống, có khả năng đem lại hạnh phúc thanh cao cho tâm hồn và thể xác.
Tóm tắt Phong cách Hồ Chí Minh (mẫu 3)
Đến với “Phong cách Hồ Chí Minh”, Lê Anh Trà đã cho người đọc thấy được hình ảnh chủ tịch Hồ Chí Minh - một con người vừa giản dị vừa thanh cao. Suốt những năm tháng bôn ba tìm đường cứu nước, Bác đã đi đến nhiều nơi và được tiếp xúc với nhiều nền văn hóa khác nhau, cả phương Đông và phương Tây. Chính vì vậy, Người am hiểu nhiều về các dân tộc và nhân dân thế giới như, văn hóa thế giới sâu sắc. Dù chịu ảnh hưởng của tất cả các nền văn hóa, tiếp thu cái hay cái đẹp nhưng Bác vẫn giữ được những vẻ đẹp truyền thống của dân tộc Việt Nam. Hồ Chí Minh cũng là một vị chủ tịch nước có lối sống giản dị. Điều ấy được thể hiện qua ngôi nhà sàn đơn sơ nơi Bác ở, hay trang phục, bữa ăn hằng ngày của Bác. Nhưng chớ có hiểu lầm rằng cách sống của Bác là khác người, là muốn thần thánh hóa bản thân. Mà đó là lối sống thanh cao, một cách di dưỡng tinh thần mà Người đã lựa chọn.
3. Phương thức biểu đạt tác phẩm Phong cách Hồ Chí Minh
- Phương thức biểu đạt tác phẩm Phong cách Hồ Chí Minh là Nghị luận, thuyết minh.
4. Thể loại:
Tác phẩm Phong cách Hồ Chí Minh thuộc thể loại Văn bản nhật dụng
5. Giá trị nội dung tác phẩm Phong cách Hồ Chí Minh
- Phong cách Hồ Chí Minh là sự kết hợp hài hoà giữa truyền thống văn hoá dân tộc và tinh hoa văn hoá nhân loại, giữa thanh cao và giản dị. Bằng lập luận chặt chẽ, chúng cứ xác thực, tác giả Lê Anh Trà đã cho thấy cốt cách văn hoá Hồ Chí Minh trong nhận thức và trong hành động.
- Đoạn trích ngắn gọn nhưng để lại trong lòng người bao niềm ngưỡng vọng chân thành đối với vị lãnh tụ đáng kính của dân tộc. Mỗi chúng ta có thể học tập lối sống giản dị mà thanh cao rất Việt Nam ấy để vững vàng sống trong xu thế toàn cầu hóa hiện nay
6. Giá trị nghệ thuật tác phẩm Phong cách Hồ Chí Minh
- Có sự kết hợp giữa kể và bình luận một cách tự nhiên
- Chi tiết tiêu biểu, chọn lọc
- Đan xen thơ, dùng từ Hán Việt gợi sự gần gũi; sử dụng nghệ thuật đối lập
IV. Dàn ý tác phẩm Phong cách Hồ Chí Minh
I. Mở bài
- Giới thiệu đôi nét về tác giả Lê Anh Trà: Một nhà quân sự, một nhà báo tài năng chuyên nghiên cứu về chủ tịch Hồ Chí Minh
- Vài nét về đoạn trích: “Phong cách Hồ Chí Minh” được trích từ bài viết “Phong cách Hồ Chí Minh, cái vĩ đại gắn với cái cao cả” đã làm nổi bật phong cách giản dị mà thanh cao của Chủ tịch Hồ Chí Minh- vị lãnh tụ đáng kính của dân tộc
II. Thân bài
1. Quá trình hình thành phong cách Hồ Chí Minh
a. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại để hình thành phong cách của mình
- Trong cuộc đời hoạt động cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đi nhiều, tiếp xúc với nhiều nền văn hóa cả phương Đông lẫn phương Tây, chính bới vậy, Bác đã thu nhận được vốn tri thức văn hóa sâu rộng:
+ Vốn tri thức sâu rộng có được do Bác hiểu tầm quan trọng của ngôn ngữ trong giao tiếp nên đã học và nói thành thạo nhiều thứ tiếng: Anh, Pháp. Hoa, Nga…
+ Bác học hỏi ngay cả khi trải qua những công việc kiếm sống: bác làm nhiều nghề và đến đâu Bác cũng học hỏi, tìm hiểu văn hóa đến một mức khá uyên thâm
b. Sự tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại ở Bác là sự tiếp thu có chọn lọc
- Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tiếp thu một cách có chọn lọc những tinh hoa văn hóa nước ngoài:
+ Không phải tất cả văn hóa các nước Bác đều tiếp thu, Người chỉ tiếp thu những cái hay, cái đẹp, đồng thời phê phán những hạn chế, tiêu cực ⇒ tiếp thu một cách chủ động
+ Chủ tịch Hồ Chí Minh đứng trên cơ sở nền tảng là văn hóa dân tộc mà tiếp thu những ảnh hưởng bên ngoài
2. Những vẻ đẹp trong lối sống và làm việc thể hiện phong cách Hồ Chí Minh
- Nơi ở, nơi làm việc của Bác rất giản dị, là một chiếc nhà sàn nhỏ bằng gỗ bên cạnh ao, chỉ vẻn vẹn vài phòng, đồ đạc “mộc mạc, đơn sơ”
- Tư trang rất giản dị: bộ quần áo bà ba nâu, chiếc áo trấn thủ, đôi dép lốp
- Cách ăn uống rất đạm bạc với những món ăn dân tộc: cá kho, rau luộc, dưa ghém, cà muối… ⇒ những món ăn dân tộc không chút cầu kì
3. Ý nghĩa của phong cách Hồ Chí Minh
- Phong cách sống của Bác là phong cách sống giản dị nhưng lại vô cùng thanh cao:
+ Phong cách sống của Bác không phải là một cách tự thần thánh hóa, tự làm cho khác đời, hơn đời
+ Phong cách sống của Bác chính là phong cách sống với cái đẹp chính là sự giản dị, tự nhiên
⇒ Phong cách Hồ Chí Minh là phong cách sống mang hồn dân tộc sợi nhắc đến phong cách của các vị hiền triết trong lịch sử dân tộc như Nguyến Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm
III. Kết bài
- Khẳng định lại những nét tiêu biểu về nghệ thuật làm nên thành công của đoạn trích: Cách lập luận chặt chẽ, luận điểm, luận cứ rõ ràng, xác đáng, cách trình bày ngắn gọn…
- Đoạn trích ngắn gọn nhưng để lại trong lòng người bao niềm ngưỡng vọng chân thành đối với vị lãnh tụ đáng kính của dân tộc. Mỗi chúng ta có thể học tập lối sống giản dị mà thanh cao rất Việt Nam ấy để vững vàng sống trong xu thế toàn cầu hóa hiện nay
V. Một số đề văn bài Phong cách Hồ Chí Minh
Đề bài: Phân tích văn bản “Phong cách Hồ Chí Minh”.
Bài văn mẫu Phân tích văn bản “Phong cách Hồ Chí Minh” (mẫu số 1)
“Phong cách Hồ Chí Minh” được rút trong bài viết “Phong cách Hồ Chí Minh, cái vĩ đại gắn với cái giản dị” của Lê Anh Trà in trong cuốn sách “Hồ Chí Minh và văn hóa Việt Nam, năm 1990. Bài viết trên đã trình bày hai luận điểm để chứng minh cho nét đẹp trong phong cách của Bác Hồ.
Luận điểm thứ nhất mà người viết nêu lên là tầm sâu rộng vốn tri thức văn hóa của Hồ Chí Minh. Do đâu mà có vốn tri thức văn hóa ấy? Hồ Chí Minh có một cuộc sống phong phú, sôi nổi. Người “đã tiếp xúc” với văn hóa nhiều nước ở phương Đông và phương Tây. Người “đã ghé lại” nhiều hải cảng, “đã thăm” các nước châu Phi, châu Á, châu Mĩ. Người “đã sống dài ngày” ở Anh, ở Pháp. Lúc làm bồi, lúc cuốc tuyết, lúc làm nghề rửa ảnh. Chế Lan Viên cũng đã có lần viết:
“Đời bồi tàu lênh đênh theo sóng bể,
Người đi hỏi khắp bóng cờ châu Mĩ, châu Phi
Những đất tự do, những trời nô lệ
Những con đường cách mạng đang tìm đi”.
(Người đi tìm hình của nước)
Người “nói và viết thạo” nhiều ngoại ngữ như Pháp, Anh, Hoa, Nga. Không phải là đi du lịch mà trái lại cuộc đời Người “đầy truân chuyên”. Người “đã làm nhiều nghề”, và đặc biệt là “đến đâu Người cũng học hỏi, tìm hiểu văn hóa, nghệ thuật đến một mức khá uyên thâm”. Hồ Chí Minh “đã tiếp thu” mọi cái hay cái đẹp của các nền văn hóa và “đã nhào nặn” tới cái gốc văn hóa dân tộc đã thấm sâu vào tâm hồn mình, máu thịt mình, nên đã trở thành “một nhân cách rất Việt Nam, một lối sống rất bình dị, rất Việt Nam, rất phương Đông, nhưng cũng đồng thời rất mới, rất hiện đại”. Cách lập luận chặt chẽ, cách nêu luận cứ xác đáng, lối diễn đạt tinh tế của Lê Anh Trà đã tạo nên sức thuyết phục lớn.
Luận điểm thứ hai mà tác giả đưa ra là lối sống rất bình dị của Hồ Chí Minh. Lê Anh Trà đã sử dụng ba luận cứ (nơi ở, trang phục, cách ăn mặc) để giải thích và chứng minh cho luận điểm này. Cái “cung điện” của vị Chủ tịch nước là một chiếc nhà sàn nhỏ bằng gỗ bên cạnh cái ao. Chỉ vẻn vẹn có vài phòng để “tiếp khách, họp Bộ Chính trị, làm việc và ngủ nghỉ”, đồ đạc bên trong cũng “rất mộc mạc, đơn sơ”. Trang phục của Người “hết sức giản dị” với bộ quần áo bà ba nâu, chiếc áo trấn thủ, đôi dép lốp “thô sơ như của các chiến sĩ Trường Sơn”. Cách ăn uống cũng “rất đạm bạc”: cá kho, rau luộc, dưa ghém, cà muối, cháo hoa, đó là “những món ăn dân tộc không chút cầu kì”. Những luận cứ mà người viết nêu ra không có gì mới. Nhưng Lê Anh Trà đã viết một cách chân thực mà đầy thân tình.
Phần còn lại, tác giả đã bình luận phong cách Hồ Chí Minh. So sánh với cuộc sống của một vị lãnh tụ, một vị tổng thống, một vị vua hiền, rồi ông ngạc nhiên khẳng định Hồ Chí Minh đã “sống đến mức giản dị và tiết chế như vậy”. Lê Anh Trà “bất giác nghĩ đến”, liên tưởng đến Nguyễn Trãi và Nguyễn Bỉnh Khiêm, trích dẫn hai câu thơ của Trạng Trình: “Thu ăn măng trúc, đông ăn giá - Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao” để đi tới ca ngợi nếp sống giản dị và thanh đạm của Hồ Chí Minh, của các vị danh nho không phải là “tự thần thánh hóa, tự làm cho khác đời” mà là “lối sống thanh cao, một cách di dưỡng tinh thần, một quan niệm thẩm mĩ về cuộc sống, có khả năng đem lại hạnh phúc, thanh cao cho tâm hồn và thể xác”.
Tóm lại, Lê Anh Trà đã lập luận một cách chặt chẽ, nêu lên những luận cứ xác thực, chọn lọc, trình bày khúc chiết với tất cả tấm lòng ngưỡng mộ, ngợi ca Bác Hồ: “Nhà văn hóa lớn, nhà đạo đức lớn, nhà cách mạng lớn, nhà chính trị lớn đã quyện chặt với nhau trong con người Hồ Chí Minh, một con người rất giản dị, một con người Việt Nam gần gũi với mọi người”. Đọc bài viết chúng ta học tập được bao điều tốt đẹp về phong cách Hồ Chí Minh, vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc.
Đề bài: Qua văn bản “Phong cách Hồ Chí Minh”, trong tình hình đất nước ta đang mở cửa hội nhập với thế giới như hiện nay, việc học tập phong cách Hồ Chí Minh có ý nghĩa như thế nào.
Từ văn bản "Phong cách Hồ Chí Minh" của Lê Anh Trà, tác giả đã gợi cho em những suy nghĩ sâu sắc về nhiệm vụ của thế hệ trẻ với việc tiếp thu văn hóa nhân loại đồng thời giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. "Thế hệ trẻ" được coi là tương lai của một đất nước của một dân tộc. " Văn hóa nhân loại" là trí thức, lối sống, văn hóa thế giới; còn " bản sắc văn hóa dân tộc" là truyền thống, nét riêng của dân tộc.
Ở giới trẻ ngày nay, đã có một bộ phân biệt hội nhập nhưng vẫn giữ được bản sắc văn hóa dân tộc và đồng thời cũng vẫn còn tồn tại một bộ phận khác đang tiếp thu văn hóa nhân loại này một cách thụ động, không có chọn lọc và coi đó là " mốt thời thượng". Đầu tiên là từ những cái dễ thấy nhất như cách đi đứng, ăn mặc, nói năng và trang phục. Xu hướng chung của giới trẻ ngày nay là bắt chước, học theo phim nước ngoài, học theo các diễn viên, ca sĩ, thần tượng nổi tiếng. Những mái tóc nhuộm đầy màu sắc, những bộ quần áo ngắn cũn cỡn, rách te tua, những câu nói lẫn lộn giữa Tiếng Anh và Tiếng Việt... là biểu hiện của sự ăn chơi, đua đòi, là thứ văn hóa phù phiếm và nó cũng đã thể hiện việc quay lưng với bản sắc văn hóa dân tộc. Và một trong những nguyên nhân chủ yếu là do cách quan niệm, cách suy nghĩ cũng như lối sống của giới trẻ ngày nay. Họ cho rằng những nét văn hóa, bản sắc dân tộc là sự cũ kĩ, cổ hủ, lạc hậu,... Khi tiếp xúc với những công dân trẻ tuổi, ta thường thấy dấu ấn của bản sắc văn hóa Việt Nam rất lu mờ nhưng đậm nét lại là một thứ văn hóa ngoại lai hỗn tạp. Nhưng đó cũng chỉ là nguyên nhân khách quan, là do sự tác động của môi trường sống mà thôi; còn nguyên nhân chủ quan lại là do ý thức của thế hệ trẻ ngày nay. Họ không quan tâm nhiều đến bản sắc văn hóa dân tộc, họ không hiểu và cũng không cần hiểu bản sắc văn hóa dân tộc là gì. Bản sắc văn hóa dân tộc là linh hồn, là gương mặt riêng của mỗi dân tộc nếu như ta đánh mất nó thì chúng ta chỉ là con số không ở giữa nhân loại. Vậy cần phải làm gì để thực hiện điều đó? Trước hết là sự tự giác ý thức của mọi người để thấy được giá trị của văn hóa dân tộc. Sau đó là sự giúp đỡ của gia đình, xã hội làm cho những nét văn hóa đó được tô đậm trong sự trà trộn phức tạp của các luồng văn hóa khác. Mặc dù chúng ta phải giữ gìn những nét văn hóa dân tộc nhưng không có nghĩa là ta loại bỏ những nền văn hóa khác. Chúng ta cần phải học hỏi một cách chủ động, có chọn lọc, tiếp thu những cái tinh hoa văn hóa của nhân loại để hình thành một nền văn hóa Việt Nam vừa truyền thống, vừa hiện đại, đa dạng mà vẫn đảm bảo được yêu cầu " hòa nhập nhưng không hòa tan" trong xã hội mới. Vì vậy, thực hiện điều này là trọng trách của mọi công dân. mỗi thanh thiếu niên ngày nay. Là học sinh, em đã nhận thức được tầm quan trọng trong việc tiếp thu văn hóa nhân loại đồng thời giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Em sẽ nỗ lực cố gắng để khiến những nét văn hóa truyền thống của dân tộc ta ngày càng được tô đậm và được toàn thế giới biết đến.
Đề bài: Cảm nhận phong cách giản dị của Hồ Chí Minh.
Nói tới phong cách Hồ Chí Minh, không thể không nhấn mạnh rằng, ở Người có một chỉnh thể toàn vẹn, thống nhất hữu cơ không thể tách rời giữa tư tưởng với đạo đức và phong cách. Chiều sâu, sức sáng tạo với những phát kiến mới mẻ, độc đáo trong tư tưởng đã làm cho hệ thống tư tưởng của Người ở tầm chiến lược, không chỉ là sự vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê-nin, mà còn thực sự có sự phát triển mới, làm sâu sắc và phong phú thêm kho tàng lý luận và phương pháp cách mạng của di sản kinh điển Mác xít. Tư tưởng Hồ Chí Minh chính là phương diện trí tuệ, là triết lý và minh triết trong phong cách sống. Đạo đức và thực hành đạo đức, Hồ Chí Minh làm nên sự thanh cao trong phong cách sống của Người.
Phong cách Hồ Chí Minh là cả một hệ thống. Theo cố Giáo sư Đặng Xuân Kỳ, “phong cách Hồ Chí Minh là sự tổng hợp của phong cách tư duy, phong cách làm việc, phong cách diễn đạt, phong cách ứng xử và phong cách sinh hoạt”. Năm phương diện hay năm cung bậc đó, tổng hợp, chung đúc lại cho ta hình dung thấy phong cách Hồ Chí Minh, cũng có thể gọi là phong cách sống của Hồ Chí Minh.
Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng, học trò kiệt xuất của Chủ tịch Hồ Chí Minh, thấu hiểu và thấu cảm về Người, đã từng viết về phong cách sống của Bác thật thấm thía, biểu cảm. Ông khái quát thật cô đọng phong cách sống của Hồ Chí Minh: “Giản dị - lão thực - hiền minh”. Thật đúng như vậy, Hồ Chí Minh - nhà tư tưởng cách tân, đổi mới với bản lĩnh sáng tạo, không giáo điều, biệt phái mà trái lại, hết sức khoáng đạt, thấm nhuần tinh thần khoan dung và luôn thực hành văn hóa khoan dung. Hồ Chí Minh - người cộng sản hiện đại lại mang cốt cách hiền triết Á Đông, đậm bản sắc Việt Nam.
Theo Phạm Văn Đồng, Hồ Chí Minh yêu nước 100%, nên cộng sản cũng 100%, nghĩa là trọn vẹn, toàn vẹn. Càng yêu nước thương dân, càng tin yêu và hành động theo lý tưởng cộng sản, càng cộng sản chân chính đích thực bao nhiêu, càng nặng lòng yêu nước thương dân bấy nhiêu. Giải thích ấy của ông, có sức thuyết phục sâu sắc đối với các học giả nước ngoài đang nỗ lực tìm hiểu về Hồ Chí Minh. Lối sống, đời sống tao nhã, tinh tế, thanh cao của Hồ Chí Minh được Phạm Văn Đồng khắc họa thật điển hình, bằng lời tả ngôi nhà sàn, mảnh vườn, nơi ở của Người: “Người sống trong ngôi nhà sàn đơn sơ, giản dị, ngát hương thơm cây cỏ, hoa vườn nhưng tâm hồn thì lộng gió bốn phương thời đại”. Khó có chân dung nhân cách và phong cách sống nào của Người lại được vẽ bằng ngôn từ, lời văn, nhịp điệu hay và chuẩn xác đến thế từ ngòi bút của vị Thủ tướng, đồng thời là một nhà văn hóa lớn: “Hồ Chí Minh cao mà không xa, mới mà không lạ, to lớn mà không làm ra vĩ đại, chói sáng mà không làm ai choáng ngợp, mới gặp lần đầu đã cảm thấy thân thiết từ lâu”. Không chỉ chúng ta cảm nhận như vậy, mà biết bao tấm lòng bè bạn quốc tế đến Việt Nam, có may mắn tiếp xúc với Người, được Bác tiếp đón không phải trong phòng khách sang trọng, mà dưới bóng mát dàn hoa, bên thảm cỏ xanh, cũng đều xúc động nhận ra điều đó.
Hồ Chí Minh có một đời sống thanh cao, bởi suốt đời Bác không màng danh lợi. Khi đứng ở ngoài vòng danh lợi có nghĩa là sẽ vì dân, vì nước. Cả đời Bác Hồ chỉ ham học, ham làm, ham tiến bộ, để làm cho dân được sung sướng tự do. Phong cách sống thanh cao của Hồ Chí Minh là phong cách của một con người luôn biết đồng cảm và chia sẻ, thấu lý đạt tình, ứng xử hài hòa giữa lý trí và tình cảm, thủy chung tình nghĩa. Người nói với nhân dân bằng cả trái tim và tấm lòng: “Từ trước đến nay tôi đã là người của đồng bào thì từ nay về sau, mãi mãi tôi vẫn thuộc về đồng bào”. Đó là lời cảm ơn khi đồng bào chúc thọ sinh nhật Người sau lễ Độc lập. Đặc biệt, vào giây phút lâm chung, trên giường bệnh, Người đã khóc, nói với các đồng chí thân thiết: “Bác không thể bỏ dân mà đi được”. Hồ Chí Minh là như vậy, “nâng niu tất cả chỉ quên mình”. Bởi phong cách sống thanh cao, nên Bác đã tự rèn luyện cho mình một lối sống giản dị, giản dị đến hồn nhiên, an nhiên, tự tại, luôn vui vẻ lạc quan, để động viên, an ủi, cổ vũ chúng ta.
Tuy nhiên, Bác Hồ giản dị chứ tuyệt nhiên không hề giản đơn. Có sâu sắc trong tư tưởng, có trong sáng nơi tâm hồn, có trong sạch bởi đạo đức, phẩm hạnh lại có trải nghiệm phong phú trong đời sống. Mỗi người cần phải để học tập và làm theo Bác một cách thực chất, bản chất và sáng tạo, chứ không máy móc, bắt chước hình hài, dáng vẻ bên ngoài rất không nên và không thể. Đó là noi theo, làm theo cái tâm, cái đức, cái tình và cái trí để làm tốt nhất công việc hằng ngày, phục vụ dân tốt nhất mỗi ngày, mỗi việc, làm cho dân hài lòng về những đầy tớ, công bộc của mình. Đó cũng là điều có ý nghĩa nhất, để Bác vui lòng, hài lòng và yên lòng về chúng ta trong cuộc sống hôm nay, mai sau và mãi mãi.
Xem thêm các bài tóm tắt tác giả tác phẩm Ngữ văn 9 hay, chi tiết khác:
Đấu tranh cho một thế giới hòa bình
Tuyên bố thế giới về sự sống còn, quyền được bảo vệ và phát triển của trẻ em
Chuyện người con gái Nam Xương
Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh
Hoàng Lê nhất thống chí
Link nội dung: https://truyenhay.edu.vn/soan-bai-phong-cach-ho-chinh-minh-phuong-thuc-bieu-dat-a65674.html