Bao quy đầu là gì? Chức năng và 5 bệnh bao quy đầu thường gặp

Đa phần các bệnh ở bao quy đầu không nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, nếu không có biện pháp xử lý sớm, nam giới có thể đối mặt với nhiều phiền toái trong sinh hoạt hằng ngày.

Bao quy đầu là gì?

Bao quy đầu là một cấu trúc bao bọc bên ngoài quy đầu. Chức năng chính là bảo vệ dương vật. Vùng da này bao trọn đầu dương vật khi nam giới còn nhỏ, thường sẽ tự tụt xuống khi trẻ khoảng 4 - 5 tuổi. (1)

5 bệnh bao quy đầu thường gặp ở nam giới

1. Hẹp bao quy đầu

Hẹp bao quy đầu (hẹp da quy đầu) là tình trạng da bao quy đầu không tuột lên hoàn toàn khỏi quy đầu. Ở trẻ sơ sinh, hẹp bao quy đầu là tình trạng sinh lý bình thường dù có thể kéo dài tới tuổi thanh niên. Khi đến tuổi dậy thì, dương vật phát triển nhanh, to và dài ra. Khi đó, bao quy đầu sẽ tự tuột ra ngoài. (2)

Ở trẻ lớn hoặc người trưởng thành, hẹp bao quy đầu nếu không có vấn đề nghiêm trọng có thể áp dụng các phương pháp không phẫu thuật như:

• Kem thoa steroid (0,1% betamethasone), thoa trong 4 - 6 tuần. Phương pháp này dễ áp dụng, giá thành rẻ, ít rủi ro, hiệu quả cao so với phẫu thuật.
• Nong da quy đầu bằng tay, bong bóng hoặc dụng cụ khác: Ban đầu bác sĩ sẽ thực hiện. Sau đó người bệnh có thể tự áp dụng tại nhà. Ưu điểm của phương pháp này là nhẹ nhàng, không gây sang chấn. Tuy nhiên, nếu nong không đúng cách có thể gây chảy máu, xơ dính về sau.

Nếu bôi thuốc không hiệu quả, bao quy đầu vẫn còn hẹp, da quy đầu căng phồng khi tiểu tiện hay thường xuyên bị viêm bao quy đầu, nhiễm trùng tiểu, bác sĩ sẽ cân nhắc chỉ định phẫu thuật.

> Bài viết liên quan: Hẹp bao quy đầu ở người lớn

2. Nghẹt bao quy đầu

Sưng mô bao quy đầu thường do tình trạng nghẹt bao quy đầu. Người bệnh sưng bao quy đầu không thể kéo phần da bao quy đầu trở lại phủ đầu dương vật sau khi đã lột ra. Tình trạng này gây sưng đau quy đầu, cản trở tuần hoàn máu. Bệnh nhân cần được can thiệp y tế càng sớm càng tốt. Nguyên nhân gây nghẹt bao quy đầu gồm:

• Không kéo bao quy đầu trở lại vị trí cũ sau khi tuột ra kiểm tra.
• Do lột mạnh, giữ bao quy đầu bị tuột quá lâu.
• Bao quy đầu hẹp dẫn tới tình trạng nhiễm trùng đầu dương vật.

Khi nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào dưới đây cần nhanh chóng tới bệnh viện để có biện pháp can thiệp kịp thời:

• Không thể kéo bao quy đầu che phủ đầu dương vật.
• Sưng, co thắt bao quy đầu.
• Dương vật có màu sắc bất thường.
• Đau nhức vùng đầu dương vật hoặc bao quy đầu.
• Bao quy đầu hoặc đầu dương vật bị mất cảm giác.

Nam giới không tự ý sử dụng chất bôi trơn, cố gắng kéo bao quy đầu trở lại bằng mọi cách. Vì thao tác này có thể gây nhiều biến chứng, ảnh hưởng tới chức năng dương vật.

Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ sẽ dùng thuốc gây tê để làm giảm sưng cục bộ nhằm hạn chế đau đớn cho người bệnh. Nếu tình trạng sưng do nghẹt bao quy đầu tái phát, cắt vùng da này có thể là lựa chọn điều trị tốt nhất.

3. Viêm bao quy đầu do nhiễm trùng

Viêm bao quy đầu là tình trạng viêm của bao quy đầu. Viêm quy đầu thường dẫn tới viêm bao quy đầu, trừ các trường hợp đã được cắt bao quy đầu. Ngoài ra, tình trạng hẹp bao quy đầu có thể gây khó khăn cho nam giới trong việc vệ sinh quy đầu. Chất tiết ở rãnh quy đầu có thể bị nhiễm khuẩn kị khí, dẫn tới tình trạng viêm nhiễm.

Người bị viêm bao quy đầu thường xuất hiện các triệu chứng:

• Các đốm trắng nhỏ xuất hiện xung quanh quy đầu và bao quy đầu.
• Tình trạng sưng dương vật có thể gây đau khi tiểu.
• Ngứa hoặc đau xung quanh quy đầu.
• Tiết dịch bất thường ở dương vật, có mùi hôi.

Những phương pháp điều trị viêm bao quy đầu gồm:

• Bôi kem steroid hoặc thuốc mỡ có kháng sinh và chống nấm để cải thiện triệu chứng.
• Giữ vệ sinh, rửa dương vật chưa lột quy đầu bằng nước ấm để cải thiện tình trạng kích ứng, hạn chế vi khuẩn, nấm tích tụ, gây nhiễm trùng.
• Chọn những sản phẩm chăm sóc cơ thể có nguồn gốc thiên nhiên, thành phần dịu nhẹ.

4. Viêm bao quy đầu do dị ứng

Những triệu chứng thường gặp ở người bệnh viêm bao quy đầu do dị ứng như:(3)

• Xuất hiện những mảng màu xám, nâu hay đỏ trên da.
• Da nhạy cảm, dày cộm hay ngứa.
• Xuất hiện mụn nước, sần sùi hoặc phát ban.
• Có vết trầy xước hoặc khô nứt nẻ trên da.
• Tiểu máu, khó tiểu,
• Sưng, đau bìu.
• Đau nhức sau khi quan hệ tình dục, đau nghiêm trọng hơn 2 giờ.

Viêm bao quy đầu có thể do chấn thương hoặc kích ứng. Những nguyên nhân phổ biến gây bệnh gồm:

• Đầu dương vật kẹt khi kéo khóa quần, gây tổn thương.
• Chọn quần lót với chất liệu bí nóng, thiết kế quá bó sát.
• Dị ứng với chất clo trong nước hồ bơi, bao cao su hoặc những sản phẩm tắm gội.
• Hẹp bao quy đầu chưa lột bao quy đầu.
• Bệnh vẩy nến hay viêm khớp phản ứng.

Đối với trường hợp viêm nhẹ, nam giới có thể tự điều trị tại nhà bằng cách loại bỏ những chất gây kích ứng và áp dụng những biện pháp sau:

• Chườm khăn lạnh vào vùng bị ảnh hưởng trong khoảng 20 phút mỗi ngày để giảm sưng đau.
• Thoa kem hydrocortisone 1% hay thuốc mỡ để cải thiện tình trạng ngứa.
• Băng dương vật hay bao quy đầu bị trầy xước bằng một mảnh vải, gạc sạch hay băng y tế để giảm kích thích các mô.
• Điều trị dị ứng bằng thuốc như diphenhydramine hay cetirizine.
• Tránh tiếp xúc với hóa chất gây kích thích, chuyển sang những sản phẩm dịu nhẹ.

5. Khô và nứt bao quy đầu

Nguyên nhân gây khô và nứt bao quy đầu thường là:

• Nhiễm trùng nấm men candida albicans.
• Không giữ vệ sinh dương vật.
• Mụn rộp do quan hệ tình dục không an toàn.

Bên cạnh những triệu chứng và nứt nẻ, người bệnh thường có những biểu hiện như:

• Da kích ứng, sưng trắng hay tấy đỏ.
• Tiết dịch trắng ở bao quy đầu.
• Co thắt bao quy đầu.

Nguyên nhân gây bệnh bao quy đầu

Nguyên nhân gây ra các bệnh lý ở bao quy đầu thường là nhiễm trùng, vệ sinh kém, tổn thương bao quy đầu trước đó. Bất kỳ hoạt động nào liên quan tới bao quy đầu đều có khả năng gây bệnh ở bộ phận nhạy cảm nào, cụ thể:

• Cắt bao quy đầu không đúng cách.
• Đặt ống thông bàng quang thường xuyên.
• Hoạt động tình dục thô bạo, bao gồm thủ dâm.
• Không để bao quy đầu trở lại vị trí bình thường sau khi thụt vào, chẳng hạn như ở người bệnh lớn tuổi cần đặt ống thông.

Bao quy đầu bình thường là như thế nào?

Bao quy đầu bình thường sẽ có các dấu hiệu nhận biết như:

• Sau tuổi dậy thì, phần bao quy đầu có thể dễ dàng được tuột lên/ xuống qua rãnh quy đầu không bị chít hẹp, không khó chịu hoặc đau đớn.
• Khi cương cứng, lớp da bao bọc tự lột xuống, lộ rõ quy đầu, không đau đớn do bị bao quy đầu siết chặt
• Quy đầu - bao quy đầu khỏe mạnh và hồng hào, không có dấu hiệu viêm nhiễm, tiết dịch hoặc xuất hiện mùi khó chịu.

Khi nào cần đến gặp bác sĩ?

Phần lớn trường hợp hẹp bao quy đầu đều không cần can thiệp y tế khẩn cấp. Trường hợp nhẹ có thể tự khỏi. Tuy nhiên, nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường ở hệ tiết niệu như khó tiểu và tiểu rát, người bệnh nên liên hệ với bác sĩ càng sớm càng tốt.

Với bệnh nghẹt bao quy đầu, nếu không thể kéo bao quy đầu trở lại vị trí ban đầu, quy đầu hoặc bao quy đầu bị đau nhức, sưng tấy hoặc đổi màu, nam giới nên nhanh chóng đi khám để có biện pháp xử lý kịp thời, ngăn ngừa biến chứng nặng như hoại tử quy đầu và bao quy đầu.

Phương pháp chẩn đoán

Khi thăm khám, người bệnh cần cung cấp thông tin về tiền sử bệnh và tiền sử tình dục. Khi xem xét các vấn đề ở bao quy đầu, bác sĩ sẽ chỉ định nam giới thực hiện một số xét nghiệm để kiểm tra toàn bộ bộ phận sinh dục, đồng thời phân tích mẫu nước tiểu nếu nghi ngờ nguyên nhân do nhiễm trùng. (4)

Phòng ngừa các bệnh bao quy đầu

Để giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh lý bao quy đầu, nam giới cần lưu ý:

• Khám sức khỏe tổng quát đều đặn, đặc biệt là nam khoa, ít nhất 2 lần mỗi năm. Vì các tác nhân gây viêm nhiễm có thể ẩn sâu trong cơ thể, tác động từ từ lên dương vật. Khi thăm khám và xét nghiệm chuyên sâu, bác sĩ sẽ kịp thời phát hiện các viêm nhiễm đang tiềm ẩn.
• Vệ sinh sạch sẽ: Nam giới nên vệ sinh sạch sẽ dương vật bằng nước sạch, ít nhất 1 lần/ngày. Ngoài ra, bạn nên chọn trang phục rộng rãi, thoải mái.
• Quan hệ tình dục an toàn: Nhiều người bệnh bị viêm bao quy đầu do vi khuẩn vì quan hệ tình dục không an toàn. Để bảo vệ mình và bạn tình, nam giới nên dùng bao cao su khi giao hợp, lưu ý quan hệ chung thủy một bạn tình.

Trung tâm Tiết niệu Thận học, Khoa Nam học của Hệ thống BVĐK Tâm Anh quy tụ đội ngũ các chuyên gia đầu ngành, Nội khoa và Ngoại khoa, giỏi chuyên môn, tận tâm.

Nhà giáo nhân dân GS.TS.BS Trần Quán Anh, Thầy thuốc ưu tú PGS.TS.BS Vũ Lê Chuyên là những cây đại thụ trong ngành Tiết niệu Thận học Việt Nam.

Cùng với các tên tuổi Thầy thuốc ưu tú TS.BS Nguyễn Thế Trường Thầy thuốc ưu tú BS.CKII Tạ Phương Dung, TS.BS Nguyễn Hoàng Đức, TS.BS Từ Thành Trí Dũng, ThS.BS.CKI Nguyễn Đức Nhuận, BS.CKII Nguyễn Lê Tuyên, ThS.BS Nguyễn Tân Cương, ThS.BS Tạ Ngọc Thạch, BS.CKI Phan Trường Nam…

Các chuyên gia, bác sĩ của Trung tâm luôn tự tin làm chủ những kỹ thuật mới nhất, phát hiện sớm và điều trị hiệu quả các bệnh lý về thận và đường tiết niệu, giúp người bệnh rút ngắn thời gian nằm viện, hạn chế nguy cơ tái phát, nâng cao chất lượng cuộc sống.

Với hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại hàng đầu trong nước và khu vực; Phòng mổ đạt tiêu chuẩn quốc tế; Cùng với khu nội trú và dịch vụ cao cấp 5 sao… Trung tâm Tiết niệu Thận học nổi bật với các dịch vụ thăm khám, tầm soát và điều trị tất cả các bệnh lý đường tiết niệu. Từ các thường gặp cho đến các cuộc đại phẫu thuật kỹ thuật cao.

Có thể kể đến phẫu thuật nội soi sỏi thận, ghép thận, cắt bướu bảo tồn nhu mô thận; cắt thận tận gốc; cắt tuyến tiền liệt tận gốc; cắt toàn bộ bàng quang tạo hình bàng quang bằng ruột non; cắt tuyến thượng thận; tạo hình các dị tật đường tiết niệu… Chẩn đoán - điều trị nội khoa và ngoại khoa tất cả các bệnh lý Nam khoa.

Để đặt lịch khám và phẫu thuật tuyến tiền liệt với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Tiết niệu Thận học, Khoa Nam học - Tiết niệu Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, quý khách có thể đặt hẹn trực tuyến qua các cách sau đây:

Phần lớn các bệnh về bao quy đầu không nguy hiểm nhưng lại gây ra nhiều sự bất tiện trong sinh hoạt hàng ngày. Các bệnh ở bộ phận này có mối quan hệ mật thiết với chức năng sinh sản của nam giới. Do đó, nến nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào ở bao quy đầu, phái mạnh nên khi khám càng sớm càng tốt để có biện pháp can thiệp kịp thời.