Xương cụt là gì? Cấu tạo, chức năng và những vấn đề thường gặp ở xương cụt

Bất kì loại xương nào cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc vận động của cơ thể, kể cả loại xương nhỏ và ít được để ý đến là xương cụt. Vậy xương cụt là gì? Để hiểu rõ hơn về cấu tạo, chức năng cũng như những vấn đề thường gặp phải ở xương cụt, hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây.

Xương cụt là gì?

Xương cụt là gì? Xương cụt, hay còn gọi là xương đuôi, là phần cuối cùng của cột sống, được cấu tạo bởi 3 đến 5 đốt sống cụt hợp nhất thành một khối xương duy nhất. Xương cụt có hình tam giác, nhọn ở phía trước và phẳng ở phía sau. Kích thước của xương cụt thay đổi ở mỗi người, trung bình dài khoảng 3 - 4 cm và rộng khoảng 1 cm. Xương cụt nằm ở vị trí dưới cùng của cột sống, ngay dưới xương cùng. Nó được nối với xương cùng bằng một khớp nối linh hoạt, cho phép xương cụt có thể di chuyển nhẹ khi cử động cơ thể.

Cấu tạo chi tiết của xương cụt

Bên trong xương cụt là mô xương xốp, có chức năng tạo ra tế bào máu. Mô xương xốp được bao bọc bởi một lớp xương vỏ cứng hơn. Xương cụt cũng chứa một số tủy xương, nơi sản xuất ra tế bào máu.

Cấu tạo chi tiết của xương cụt gồm các phần sau:

Các đốt sống cụt: Xương cụt được cấu tạo bởi 3 đến 5 đốt sống cụt hợp nhất với nhau. Các đốt sống cụt này được đánh số từ 1 đến 5, bắt đầu từ dưới lên trên. Đốt sống cụt 1 là lớn nhất và có hình dạng giống như một tam giác. Các đốt sống cụt tiếp theo dần nhỏ hơn và có hình dạng giống như một chiếc nón.

Mặt khớp: Đốt sống cụt 1 có một mặt khớp phẳng khớp với mặt trước của xương cùng. Mặt khớp này cho phép xương cụt có thể di chuyển nhẹ khi cử động cơ thể.

Các mặt khác: Xương cụt có 4 mặt khác, bao gồm:

• Mặt chậu hông: Nằm ở phía dưới của xương cụt, khớp với mặt trước của xương cùng.
• Hai mặt bên: Nằm ở hai bên của xương cụt, gắn với các cơ và dây chằng.
• Mặt lưng: Nằm ở phía sau của xương cụt, gắn với các cơ và dây chằng.
• Nền và đỉnh: Xương cụt có một nền và một đỉnh. Nền nằm ở phía trước của xương cụt và khớp với mặt trước của xương cùng. Đỉnh nằm ở phía sau của xương cụt.

Các lỗ: Xương cụt có một số lỗ nhỏ cho phép các dây thần kinh và mạch máu đi qua.

Chức năng của xương cụt

Mặc dù xương cụt có kích thước nhỏ bé, nhưng nó đóng vai trò quan trọng trong cơ thể với rất nhiều chức năng khác nhau, bao gồm:

• Hỗ trợ cân bằng cơ thể: Khi ngồi, xương cụt giúp phân tán trọng lượng cơ thể xuống xương chậu, góp phần giữ cho cơ thể cân bằng và ổn định.
• Gắn cơ và dây chằng: Xương cụt là điểm bám cho nhiều cơ và dây chằng quan trọng, bao gồm cơ hậu môn, cơ nâng hậu môn, dây chằng hậu môn - trực tràng và dây chằng sacrococcygeal. Các cơ và dây chằng này giúp kiểm soát chức năng ruột và hỗ trợ vận động của chi dưới.
• Bảo vệ các cơ quan nội tạng: Xương cụt nằm ở vị trí thấp nhất của cột sống, giúp bảo vệ các cơ quan nội tạng ở vùng chậu, bao gồm trực tràng, bàng quang và bộ phận sinh dục.

Ngoài những chức năng chính được đề cập ở phần trước, xương cụt còn có một số vai trò tiềm ẩn ít ai biết đến, bao gồm:

• Gắn cơ bắp liên quan đến chức năng tình dục: Xương cụt là điểm bám cho một số cơ bắp liên quan đến chức năng tình dục, như cơ hậu môn - trực tràng và cơ nâng hậu môn. Những cơ bắp này đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cương cứng ở nam giới và đạt khoái cảm ở cả nam và nữ.
• Hỗ trợ bài tiết: Xương cụt đóng vai trò hỗ trợ trong quá trình bài tiết, giúp đẩy phân ra khỏi cơ thể.
• Gắn các dây thần kinh: Xương cụt là điểm đi qua của một số dây thần kinh quan trọng, bao gồm dây thần kinh hậu tâm và dây thần kinh trực tràng. Những dây thần kinh này truyền tín hiệu từ cơ quan sinh dục và hậu môn đến não bộ, đóng vai trò quan trọng trong chức năng tình dục và bài tiết.

Một số vấn đề thường gặp liên quan đến xương cụt

Ngoài thắc mắc xương cụt là gì thì các vấn đề thường gặp với xương cụt cũng là vấn đề được quan tâm nhiều. Mặc dù ít gặp hơn so với các bộ phận khác của cơ thể, nhưng xương cụt cũng có thể gặp một số vấn đề, bao gồm:

• Đau xương cụt: Đây là vấn đề phổ biến nhất liên quan đến xương cụt. Đau xương cụt có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, bao gồm chấn thương, ngồi lâu, sinh con, hoặc các bệnh lý như viêm khớp hoặc thoái hóa cột sống.
• Gãy xương cụt: Gãy xương cụt thường do ngã hoặc va đập mạnh vào vùng mông.
• Viêm xương cụt: Viêm xương cụt là tình trạng viêm nhiễm của xương cụt, có thể do nhiễm trùng, chấn thương hoặc các bệnh lý khác.

Điều trị và phòng ngừa các vấn đề liên quan đến xương cụt

Điều trị các vấn đề liên quan đến xương cụt tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Các phương pháp điều trị phổ biến bao gồm:

• Nghỉ ngơi: Tránh các hoạt động gây đau nhức cho xương cụt.
• Chườm nóng hoặc lạnh: Chườm nóng có thể giúp giảm đau và viêm, trong khi chườm lạnh có thể giúp giảm sưng.
• Thuốc giảm đau: Thuốc giảm đau không kê đơn như paracetamol hoặc ibuprofen có thể giúp giảm đau.
• Vật lý trị liệu: Các bài tập vật lý trị liệu có thể giúp tăng cường sức mạnh và linh hoạt của các cơ xung quanh xương cụt, giúp giảm đau và cải thiện chức năng.
• Phẫu thuật: Phẫu thuật chỉ được thực hiện trong trường hợp các phương pháp điều trị khác không hiệu quả.

Để phòng ngừa các vấn đề liên quan đến xương cụt, bạn cần lưu ý một số vấn đề sau:

• Duy trì tư thế ngồi đúng khi ngồi lâu.
• Sử dụng gối lót khi ngồi.
• Tránh mang giày cao gót thường xuyên.
• Tập thể dục thường xuyên để tăng cường sức mạnh và linh hoạt của cơ bắp.
• Duy trì cân nặng hợp lý để tránh áp lực lên xương cụt khi ngồi.

Qua bài viết này, chắc hẳn các bạn đã có câu trả lời cho câu hỏi: ”Xương cụt là gì?” cũng như các vấn đề khác xoay quanh bộ phận này. Dù là bộ phận nhỏ bé nhưng lại có rất nhiều chức năng và vai trò đối với cơ thể chúng ta. Hy vọng bài viết này sẽ giúp ích thật nhiều cho các bạn trong quá trình tìm hiểu sâu hơn về các bộ phận của cơ thể.

Xem thêm:

• Dấu hiệu đau lưng cần được chú ý và phương pháp điều trị đúng cách
• Bị nhói sau lưng là bệnh gì? Cách hạn chế tình trạng nhói sau lưng
• Đau cột sống lưng là gì? Nguyên nhân và phương pháp điều trị