Xét nghiệm tế bào cặn lắng nước tiểu vai trò và ý nghĩa?

Xét nghiệm soi cặn lắng nước tiểu có thể giúp soi cặn nước tiểu tìm ra nguyên nhân của một số vấn đề sức khỏe bạn đang gặp phải. Kết quả cặn lắng nước tiểu còn có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh chính xác.

1. Xét nghiệm tế bào cặn lắng nước tiểu là gì?

• Bình thường nước tiểu chỉ có một số tế bào biểu mô và cặn theo biểu hiện sinh lý của cơ thể. Khi có dấu hiệu bệnh lý ở hệ tiết niệu sẽ xuất hiện nhiều tế bào khác hoặc tinh thể trong nước tiểu.
• Xét nghiệm tế bào cặn lắng nước tiểu có thể làm bằng 2 phương pháp là xét nghiệm bằng phương pháp thủ công và xét nghiệm bằng máy tự động.

1. Mục đích và ý nghĩa của xét nghiệm tế bào cặn lắng nước tiểu

Soi cặn nước tiểu một xét nghiệm quan trọng trong việc chẩn đoán các bệnh về hệ tiết niệu, gan, tuyến nội tiết, thai nghén, sự bài tiết các chất thuốc đưa vào cơ thể nhiễm khuẩn và nhiễm ký sinh trùng thông qua quan sát sự xuất hiện của các tế bào và các sản phẩm mà thông thường trong nước tiểu không có như hồng cầu bạch cầu, tế bào biểu mô, các loại trụ niệu và các loại tinh thể, vi trùng, tinh trùng…

1. Đánh giá kết quả cặn lắng nước tiểu

   • Bình thường

Bình thường nếu trong nước tiểu không có hoặc có rất ít hồng cầu, bạch cầu niệu (0 - 1 hồng cầu/ vi trường, 0 - 3 bạch cầu/ vi trường), một vài tế bào dẹt do tế bào niêm mạc niệu quản thoái hóa.

• Bệnh lý

  

  • Hồng cầu:
• Hình dạng hồng cầu biến đổi theo độ đậm đặc và phản ứng của nước tiểu.
• Số lượng hồng cầu phải thật nhiều và thường xuyên mới kết luận là tiểu ra máu.
• Hồng cầu thường gặp trong các bệnh viêm thận cấp tính, sỏi niệu, u thận, nhiễm độc, nhiễm khuẩn ở thận, sỏi thận…..
  • Bạch cầu:
• Thường gặp trong các bệnh lý nhiễm trùng hệ tiết niệu như viêm cầu thận, viêm ống thận, viêm bàng quang, viêm niệu đạo, sỏi tiết niệu.
  • Các tế bào khác:
• Trụ niệu: là các cấu trúc hình trụ có trong nước tiểu. Bản chất của trụ là mucoprotein, là một loại protein do tế bào ống thận bị tổn thương tiết ra gọi là protein Tam-Holsfall và protein từ huyết tương lọt qua cầu thận vào nước tiểu. Trong điều kiện được cô đặc và pH nước tiểu axit, chúng bị đông đặc và đúc khuôn trong ống lượn xa rồi bong ra theo nước tiểu.
• Trụ trong: hay trụ hyalin bản chất là protein chưa thoái hoá hoàn toàn, không có tế bào
• Trụ hạt: chứa protein và xác các tế bào biểu mô ống thận, hay gặp trong viêm cầu thận mạn. Trụ hạt màu nâu bẩn gặp trong suy thận cấp Thường gặp trong viêm thận cấp.
• Trụ hồng cầu: chứa các hồng cầu từ cầu thận xuống thường gặp trong viêm thận cấp tính, trong đợt tiến triển của viêm thận mạn tính.
• Trụ bạch cầu: chứa xác các tế bào bạch cầu, tổn thương từ nhu mô thận biểu hiện tình trạng viêm nhiễm khuẩn, thường gặp trong viêm cầu thận.
• Trụ mỡ: chứa những giọt mỡ, gặp trong hội chứng thận hư.
• Trụ keo: do tế bào thoái hoá.
• Trụ sáp: protein đã thoái hoá.
• Cặn tinh thể: chỉ có giá trị chẩn đoán khi xuất hiện nhiều và liên tục.
• Uric acid: thường gặp trong các bệnh nặng của thận do phản ứng quá toan của nước tiểu, thận không tạo được nước tiểu trung tính.
• Calcium oxalat, phosphat oxalat: do dùng thức ăn có nhiều oxalat, đái tháo đường, xơ gan, rối loạn thần kinh, cặn, sỏi thận.
• Tế bào ung thư: gặp trong ung thư thận - tiết niệu.
• Tế bào biểu mô: nếu thấy nhiều là viêm nhiễm đường tiết niệu.
• Thể lưỡng triết quang: là thành phần ester của cholesterol dưới dạng hạt mỡ, trụ mỡ gặp trong hội chứng thận hư.
• Ngoài ra còn có thể gặp một số những cặn tế bào hiếm gặp khác như: tế bào thượng bì, sợi niêm dịch, ký sinh trùng, vi trùng, hạt mỡ, tinh trùng,…

Xét nghiệm cặn lắng nước tiểu là một kỹ thuật xét nghiệm nước tiểu đòi hỏi độ chính xác cao, kết quả của xét nghiệm cặn lắng nước tiểu rất có giá trị trong việc chẩn đoán những bệnh lý đường tiết niệu cũng như những bệnh toàn thân , bệnh lý ở cơ quan khác.

Tài liệu tham khảo: Kỹ thuật xét nghiệm huyết học - truyền máu NXB Y học.

Hãy để chúng tôi chăm sóc sức khỏe của bạn và gia đình

Liên hệ tới Tổng đài chăm sóc khách hàng 1800.888.989

Hoặc đặt lịch qua Website Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ

Hoặc nhắn tin đến Fanpage/Zalo Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ