Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Đồng Xuân Hà - Bác sĩ Nội soi tiêu hoá - Khoa khám bệnh và Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long và ThS.BS Vũ Tấn Phúc - Khoa Khám bệnh & nội khoa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc.
GGT (Gamma Glutamyl transferase) là một xét nghiệm chức năng gan quan trọng cùng với SGPT và SGOT. Khi cả 3 chỉ số này đều tăng thì tức là gan bị tổn thương, thường gặp nhất là viêm gan do bia, rượu. Trong bài viết bên dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ chỉ số GGT là gì? Nguyên nhân nào làm chỉ số GGT tăng? làm cách nào để chỉ số GGT trở về bình thường?
1. Chỉ số GGT bao nhiêu là nguy hiểm?
Chỉ số GGT bình thường nằm trong khoảng dưới 60 UI/L. Ở nữ giới chỉ số này là 11 - 50 UI/L, ở nam giới chỉ số GGT rơi vào khoảng 7- 32 UI/L.
Vậy chỉ số GGT bao nhiêu là nguy hiểm? Có 3 mức độ chỉ sự tăng của chỉ số GGT:
- Mức độ nhẹ: tăng cao trong 1-2 lần.
- Mức độ trung bình: tăng cao trong 2-5 lần
- Mức độ nặng: tăng cao trên 5 lần.
Tuy nhiên, xét nghiệm GGT không thể phân biệt các nguyên nhân gây tổn thương gan khác nhau vì nó có thể tăng với nhiều loại bệnh gan (ung thư gan và viêm gan virus...) và các tình trạng không phải do gan (như hội chứng mạch vành cấp). Vì vậy, xét nghiệm GGT không được khuyến khích sử dụng thường xuyên.
Mức GGT đôi khi tăng lên khi người bệnh uống rượu. Mức độ cao hơn ở những người nghiện rượu nặng mãn tính so với những người tiêu thụ ít hơn 2 đến 3 ly mỗi ngày. Xét nghiệm GGT còn được sử dụng để đánh giá một người đang lạm dụng rượu cấp tính hoặc mãn tính.
2. Nguyên nhân nào khiến chỉ số GGT tăng cao?
Biết được những trường hợp khiến chỉ số GGT cao sẽ giúp bạn tránh được nguy cơ tổn thương gan. Điều này đặc biệt quan trọng với những người đang mắc bệnh men gan cao. Các trường hợp có thể làm GGT máu tăng cao bao gồm:
- Vàng da tắc mật
- Viêm gan cấp hoặc sốc gan
- Ung thư gan hoặc u gan
- Xơ gan, chết mô gan
- Sử dụng thuốc gây độc cho gan: Phenytoin, Phenobarbital
- Dùng bia rượu nồng độ cao trong thời gian dài
- Chế độ nghỉ ngơi không hợp lý, ảnh hưởng đến chức năng gan
- Chế độ dinh dưỡng không hợp lý, khiến gan yếu đi
- Bệnh đái tháo đường, bệnh phổi
- Bệnh lý tuyến tụy
- Thiếu lưu lượng máu đến gan
- Người ta cũng thấy các loại men gan AST (SGOT), ALT (SGPT), GGT tăng trong các trường hợp bệnh sốt rét, bệnh về đường mật, ứ sắt, viêm gan tự miễn, bệnh lý tự miễn ở ruột non, và một số bệnh lý khác.
Lưu ý: Trước khi xét nghiệm GGT, bệnh nhân cần nhớ không được sử dụng các loại thuốc (Phenytoin, Phenobarbital ..) trong vòng 24 giờ bởi việc này có khả năng sẽ làm tăng nồng độ GGT trong máu, dẫn đến kết quả xét nghiệm không được chính xác. Cũng tương tự như vậy, bệnh nhân không được dùng rượu, bia, thuốc lá hay chất kích thích dù chỉ là một lượng nhỏ, bởi sẽ gây ảnh hưởng khá nghiêm trọng tới kết quả.
3. Cách kiểm soát chỉ số GGT
Bạn đừng quá lo lắng khi biết được gan mình có chỉ số GGT cao. Bởi lẽ nền y học hiện nay rất phát triển và đây là một bệnh có thể chữa được. Cần đi khám để chuyên gia xác định nguyên nhân, tuân theo hướng dẫn hỗ trợ cải thiện. Cụ thể, cần thực hiện một số lời khuyên sau:
- Đầu tiên, cần làm xét nghiệm viêm gan, đặc biệt là viêm gan B và C. Riêng viêm gan B, ngoài xét nghiệm xem HBsAg khi có dương tính còn cần làm thêm xét nghiệm HBeAg, HBsAb, antiHBeAg... Nếu có điều kiện, cần xét nghiệm định lượng ADN của virus.
- Nếu men gan tăng có nguyên nhân do viêm tắc đường dẫn mật thì cần hỗ trợ cải thiện triệt để nguyên nhân.
- Nếu viêm gan do rượu, cần kiêng rượu, bia và các loại nước giải khát có cồn.
- Nếu tăng men gan vì bia rượu, thì nên giảm bia rượu.
- Nên đi kiểm tra sức khoẻ định kỳ để được chuyên gia theo dõi và đánh giá tiến triển của bệnh. Bạn có thể đăng ký các Gói khám sàng lọc Gan Mật tại những bệnh viện có bác sĩ chuyên khoa như Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec để có thể phát hiện và điều trị bệnh kịp thời.
- Chế độ ăn uống tác động trực tiếp đến các bộ phận của cơ thể đặc biệt là gan - nơi mà thường xuyên phải giải trừ độc tố. Một chế độ ăn uống khoa học đem lại những lợi ích cả trong lẫn ngoài cơ thể, nhưng một chế độ ăn uống ngập tràn rượu bia, không đúng giờ giấc... sẽ làm chức năng gan suy giảm.
- Gan có khả năng giải độc cho cơ thể như với các chất độc mạnh như: chất hóa học, chất độc hại có trong thực phẩm tích tụ lại lâu ngày liệu gan có chịu được không? Câu trả lời tất nhiên là không. Nó sẽ mệt mỏi và chỉ số ggt cũng lặng lẽ tăng lên.
- Không nên tự ý mua các loại thuốc Nam hay thuốc Ðông y theo lời truyền miệng để hỗ trợ cải thiện. Các loại thuốc chưa được kiểm chứng khoa học hoặc chưa có bằng chứng rõ ràng sẽ dẫn đến nhiều hậu quả tai hại, làm bệnh gan thêm trầm trọng hoặc không thể cứu chữa.
- Nghỉ ngơi hợp lý, tránh làm những công việc căng thẳng.
Tóm lại, qua bài viết này, hy vọng giúp bạn phần nào hiểu rõ chỉ số GGT là gì, khi nào tăng cao và biết cách kiểm soát chúng. Hãy chú ý cẩn thận và thường xuyên làm các xét nghiệm cần thiết để bảo vệ sức khỏe cho bản thân, khi chỉ số GGT tăng bạn nên hỏi ngay bác sĩ xét nghiệm của mình về tình trạng, những chuyện phải làm nhằm ngăn ngừa gan suy yếu, dẫn đến các kết quả tồi tệ hơn.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
