Tâm lý con người là một khái niệm vô cùng phức tạp và rộng lớn. Mỗi chúng ta đều có tâm lý riêng gắn liền với từng hành động. Mỗi hành động đều thể hiện cảm xúc ra bên ngoài như vui vẻ, lo sợ, e ngại, bất an,... Con người có thể trải qua nhiều trạng thái tâm lý khác nhau do sự tác động của các yếu tố ảnh hưởng đến tâm lý. Cùng Long Châu tìm hiểu nhé!
Tâm lý con người là gì?
Tâm lý người là một hiện tượng tâm lý xảy ra khi chúng ta phản ứng lại với những hoạt động diễn ra xung quanh. Tâm lý thường bị chi phối bởi nhiều yếu tố khác nhau. Điều này khiến cho bạn cảm thấy mình không thể kiểm soát tâm trạng của bản thân trong một số trường hợp. Đặc biệt, xã hội càng phát triển, càng gặp nhiều vấn đề phức tạp thì tâm lý con người càng dễ bị ảnh hưởng.
Theo quan điểm của các nhà duy vật biện chứng, tâm lý con người phản ánh khách quan các yếu tố bên ngoài vào não bộ. Đồng thời, tâm lý mang bản chất của xã hội thông qua các hoạt động và sự biến đổi của xã hội chính là các yếu tố ảnh hưởng đến tâm lý. Theo đó, mọi hoạt động của quá trình tâm lý từ đơn giản đến phức tạp đều dựa trên hoạt động của não bộ. Hiểu một cách đơn giản, não bộ là nơi hình thành hiện tượng tâm lý con người. Bên cạnh đó, tâm lý con người sẽ khác nhau tùy thuộc vào hiện tượng trong xã hội. Vì thế, với mỗi vấn đề khác nhau, mỗi cá nhân sẽ có cách phản ứng tâm lý riêng biệt.
Các yếu tố ảnh hưởng đến tâm lý con người
Chất lượng giấc ngủ
Chất lượng giấc ngủ và tâm lý con người có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Thiếu ngủ sẽ ảnh hưởng đến tâm lý và sức khỏe. Đồng thời, những người có vấn đề về tâm lý cũng thường bị khó ngủ, mất ngủ, rối loạn giấc ngủ.
Nhiều nghiên cứu đã cho thấy, những người thường xuyên thiếu ngủ sẽ luôn trong tình trạng căng thẳng, mệt mỏi, kiệt quệ về tinh thần. Điều này khiến cho tâm lý của họ rất bất ổn, dễ cáu gắt và bực tức. Đặc biệt, thiếu ngủ và mất ngủ cũng làm tăng nguy cơ phát triển bệnh trầm cảm.
Chất lượng giấc ngủ là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến tâm lý hàng đầu. Trong đó, rối loạn giấc ngủ có thể gây ra nhiều ảnh hưởng đến tâm lý như buồn phiền, rối loạn lưỡng cực, rối loạn lo âu, rối loạn tăng động giảm chú ý,... Do đó, để cơ thể luôn trong trạng thái tâm lý tốt, chúng ta nên ngủ sớm, ngủ đủ giấc mỗi ngày.
Đồ ăn
Đồ ăn có thể khiến chúng ta cảm thấy vui vẻ, hạnh phúc. Đó là trải nghiệm thực tế của rất nhiều người. Đây chính là lý do đồ ăn trở thành một trong 4 yếu tố ảnh hưởng đến tâm lý con người.
Theo các chuyên gia, một số loại thực phẩm có thể kích thích não bộ tiết ra hoạt chất có lợi cho việc cải thiện cảm xúc tâm lý như serotonin, dopamine, norepinephrine,... Đây đều là những hormone xúc tác giúp cải thiện tâm trạng, năng lượng và sự tập trung.
Tuy nhiên, đồ ăn có tác dụng cải thiện tâm lý nhưng không có nghĩa chúng ta nên nạp những loại thực phẩm này càng nhiều càng tốt. Bởi một chế độ ăn cân bằng dinh dưỡng vẫn là ưu tiên hàng đầu trong mọi trường hợp. Ngoài ra, những loại thực phẩm chế biến sẵn với đường tinh luyện và hóa chất tổng hợp có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đến não bộ. Do đó, chúng ta cần hạn chế những loại thực phẩm này.
Thời tiết
Thời tiết cũng là yếu tố tác động đến tâm lý con người. Nghe thì có vẻ vô lý nhưng điều này đã được khoa học chứng minh. Các nhà khoa học đã nghiên cứu và tìm ra mối liên hệ giữa tâm lý và thời tiết, điển hình nhất là trời nắng. Nguyên nhân là do ánh sáng mặt trời là nguồn cung cấp vitamin D3 tự nhiên có thể làm thay đổi nồng độ hormone hạnh phúc như serotonin. Điều này sẽ giúp cải thiện tâm trạng và nguồn năng lượng của cơ thể. Việc cơ thể thiếu hụt vitamin D3 cũng liên quan chặt chẽ đến nguy cơ mắc chứng trầm cảm.
Mạng xã hội
Cuộc sống hiện đại tạo ra nhiều yếu tố ảnh hưởng đến tâm lý con người hơn, trong đó phổ biến hiện nay là mạng xã hội. Khi sử dụng mạng xã hội, não bộ sẽ được kích thích sản sinh dopamine giúp cơ thể cảm thấy dễ chịu, thư giãn. Tuy nhiên, mạng xã hội chính là “con dao hai lưỡi”, nó có thể là tác nhân thúc đẩy việc nghiện mạng xã hội hoặc tác động tiêu cực đến tâm lý con người nếu dùng mạng xã hội không đúng cách.
Cách giữ tâm lý ổn định
Tâm lý con người có thể ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau. Vậy làm thế nào để giữ tâm lý luôn ổn định, tránh tổn thương tâm lý và những suy nghĩ tiêu cực? Với những yếu tố chất lượng giấc ngủ, đồ ăn, chúng ta hoàn toàn có thể chủ động kiểm soát bằng cách thực hiện thói quen ăn uống lành mạnh, duy trì lịch sinh hoạt khoa học đảm bảo ngủ sớm, ngủ đúng giờ. Đồng thời dành nhiều thời gian vận động, đọc sách, nghe nhạc và hạn chế sử dụng mạng xã hội. Còn với các yếu tố không thể kiểm soát như thời tiết, chúng ta có thể tự cải thiện tâm trạng của mình bằng một số phương pháp như tập thể dục, bổ sung vi chất, nghỉ ngơi,...
Trên đây là những thông tin về bản chất và sự thay đổi của tâm lý con người. Hy vọng bài viết sẽ giúp bạn hiểu hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến tâm lý và biết cách duy trì tâm lý ổn định, luôn vui vẻ, lạc quan để tận hưởng cuộc sống.
Xem thêm:
- Cảm giác bất lực là gì? Giải tỏa bằng cách nào?
- Các hình thức bạo lực gia đình thường xảy ra