Màu mắt không chỉ tạo nên nét cuốn hút riêng cho mỗi người mà còn ẩn chứa những điều kỳ diệu của di truyền học. Trong khi phần lớn chúng ta sở hữu đôi mắt màu đen hoặc nâu, thì cũng có một số người sở hữu những màu mắt độc đáo đến mức chúng trở thành đối tượng nghiên cứu. Cùng Long Châu khám phá và giải đáp các màu mắt hiếm nhất thế giới trong bài viết dưới đây.
Vì sao mắt người lại có nhiều màu sắc khác nhau?
Màu mắt của con người được xác định chủ yếu bởi lượng hắc tố melanin trong mống mắt. Mống mắt chứa càng nhiều melanin, màu mắt sẽ càng đậm. Melanin không chỉ đóng vai trò tạo màu cho mắt mà còn góp phần giúp bảo vệ mắt khỏi tác hại của tia UV.
Ngoài melanin thì một số yếu tố khác cũng ảnh hưởng đến màu mắt như di truyền, tuổi tác hoặc các bệnh lý. Sự đa dạng về màu mắt là kết quả của sự kết hợp phức tạp giữa lượng melanin, các sắc tố khác, yếu tố di truyền và những yếu tố bên ngoài.
Có 1 sự thật thú vị là cách đây khoảng 10.000 năm, tất cả mọi người đều có mắt màu nâu. Tuy nhiên, sự biến gen đã thay đổi cấu trúc melanin trong mống mắt, dẫn đến sự xuất hiện của các màu mắt khác.
Khi mới sinh, tất cả trẻ em đều có mắt màu xanh hoặc không màu. Theo thời gian, lượng melanin trong mống mắt tăng lên và đến khoảng 3 tuổi, màu mắt sẽ định hình và ổn định.
Những màu mắt hiếm nhất trên thế giới
Mỗi người đều có số lượng tế bào sắc tố tương đương nhau, nhưng lượng melanin lại phụ thuộc vào các gen di truyền cụ thể trong cơ thể. Theo quy luật tiến hóa, sự biến đổi trong các mã gen dẫn đến sự thay đổi lượng melanin trong mống mắt. Theo thống kê của World Atlas, hiện tại, các màu mắt hiếm nhất trên thế giới bao gồm:
Mắt màu nâu: Chiếm từ 70 đến 79%
Trong bảng xếp hạng các màu mắt hiếm nhất thế giới, màu nâu là màu phổ biến nhất, chiếm tỉ lệ từ 70-79%. Phần lớn người trên thế giới có đôi mắt màu nâu, đặc biệt là những người có nguồn gốc từ châu Á và châu Phi. Do họ sống ở các khu vực có nhiều ánh sáng mặt trời, nên ngay từ khi sinh ra, lượng melanin trong mống mắt của họ đã cao hơn so với người sống ở những khu vực khác.
Ngoài ra, màu mắt nâu đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ mắt khỏi những tổn thương từ tia bức xạ và ánh nắng mặt trời, giúp giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh lý như thoái hóa điểm vàng, đục thủy tinh thể,...
Mắt màu xanh da trời: Từ 8 đến 10%
Những người sở hữu đôi mắt xanh da trời thường sống ở các khu vực có ít ánh sáng mặt trời, chẳng hạn như miền nam Châu Âu và Bắc Âu, đặc biệt là tại Phần Lan. Một số nghiên cứu cho rằng màu xanh da trời có thể là màu mắt nguyên thủy của con người.
Mắt màu hạt dẻ: Khoảng 5%
Những màu mắt hiếm nhất trên thế giới thường xuất hiện ở những khu vực có hệ thống ánh sáng đặc thù. Một ví dụ điển hình là màu mắt hạt dẻ. Màu mắt hạt dẻ là kết quả của sự kết hợp nhiều sắc tố khác nhau trong mống mắt, bao gồm các sắc thái của màu cam, vàng và xanh lá cây. Màu mắt này được cho là lần đầu tiên xuất hiện ở Tây Ban Nha và hiện tại còn có thể thấy ở những khu vực như Brazil, Trung Đông và Bắc Phi.
Mắt màu hổ phách: Khoảng 5%
Giống như màu hạt dẻ, màu mắt hổ phách cũng chỉ chiếm khoảng 5% dân số thế giới. Màu hổ phách là sự kết hợp của sắc vàng và nâu đỏ trong mống mắt. Sự hình thành màu mắt này là kết quả của một quá trình phức tạp, liên quan đến sự kết hợp ngẫu nhiên của các gen hoặc sự tổn thương của các gen.
Màu mắt hổ phách thường xuất hiện ở những người sống tại các khu vực như Tây Ban Nha, Nam Mỹ, Nam Phi,...
Mắt màu xám: Khoảng 3%
Màu mắt xám được coi là một trong những màu mắt hiếm nhất ở người. Những người có màu mắt xám thường có thêm lớp collagen trong cấu trúc mắt của họ. Điều đặc biệt là đôi mắt xám của con người không chứa sắc tố màu và thường được xem như một dấu hiệu của trí thông minh.
Mắt màu xanh lá cây: Khoảng 2%
Màu mắt xanh lá chỉ chiếm khoảng 2% dân số toàn cầu, chủ yếu gặp ở những người sinh sống tại Scotland và Ireland. Đây là màu mắt rất đặc biệt, được tạo thành từ sự kết hợp giữa màu nâu và vàng nhạt. Những người sở hữu đôi mắt màu này thường khi mới chào đời mắt của họ sẽ có màu xanh hoặc nâu, sau đó sẽ dần chuyển sang xanh lá cây khi họ trưởng thành.
Mắt màu đỏ/tím: Khoảng dưới 1%
Có thể bạn sẽ ngạc nhiên khi biết rằng màu mắt đỏ hoặc tím không chỉ xuất hiện trên phim ảnh. Thực tế, con người có thể sở hữu màu mắt này do sự thiếu hụt sắc tố trong mống mắt, thường gặp ở những người bị bệnh bạch tạng.
Một ví dụ nổi bật là diễn viên nổi tiếng Hollywood - Elizabeth Taylor, người sở hữu đôi mắt tím độc đáo, một trong những màu mắt hiếm nhất trên thế giới.
Màu mắt dị sắc tố: Khoảng dưới 1%
Màu mắt dị sắc tố được coi là một màu mắt hiếm gặp nhất thế giới, có hai loại màu mắt dị sắc tố:
- Một bên mống mắt có màu khác với bên còn lại.
- Hai màu sắc xuất hiện trong cùng một mống mắt.
Những màu mắt này thường xuất hiện ở những người mắc các bệnh lý như hội chứng Bloch-Sulzberger, bệnh Bourneville hoặc bệnh Recklinghausen.
Màu mắt phổ biến nhất ở Việt Nam
Màu mắt phổ biến nhất của người Việt Nam là màu nâu đen. Đây là màu sắc mắt được thừa hưởng từ di truyền và được xem là đặc trưng của người Đông Á.
Tuy nhiên, không phải tất cả người Việt Nam đều có mắt nâu đen. Một số người có thể có mắt màu nâu nhạt, xám hoặc xanh nhạt. Màu mắt sáng hơn này thường là do sự pha trộn di truyền từ các dòng dõi khác, đặc biệt là những người có tổ tiên từ các khu vực khác như Đông Nam Á, Nam Á hoặc Châu Âu.
Như vậy, trong bài viết trên đây, Long Châu đã giải đáp và chia sẻ những thông tin về các màu mắt hiếm nhất trên thế giới. Hãy trân trọng và yêu quý đôi mắt của mình, bởi chúng chính là một phần không thể thiếu tạo nên vẻ đẹp riêng của mỗi người.